Pháp lý doanh nghiệp 
1. Cải cách tiền lương ảnh hưởng thế nào đến lương hưu?
1.1 Cải cách tiền lương có tác động đến lương hưu không?
Nếu không có gì thay đổi, theo ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thì sẽ cải cách tiền lương từ ngày 01/7/2024. Và theo tinh thần của Nghị quyết số 27 năm 2018, bảng lương mới của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được xây dựng theo cách mới.
Cụ thể, bãi bỏ cách tính lương hiện nay theo hệ số và mức lương cơ sở mà thay vào đó, tiền lương của các đối tượng này sẽ được chia thành lương cơ bản và các khoản phụ cấp. Đồng thời, bổ sung thêm tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp.
Trong đó, tiền lương cơ bản chiếm 70% tổng quỹ lương và các khoản phụ cấp chiếm 30% tổng quỹ lương.
Như vậy, khi thực hiện cải cách tiền lương từ 01/7/2024, cơ cấu tiền lương sẽ thay đổi. Tương đương với đó, mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) của các đối tượng cán bộ, công chức, viên chức là một trong các căn cứ tính lương hưu cũng sẽ thay đổi theo.
Và kéo theo đó, lương hưu cũng sẽ thay đổi.
1.2 Cải cách tiền lương có làm tăng lương hưu không?
Nếu không có gì thay đổi mà vẫn áp dụng cách tính lương hưu như hiện nay dù cải cách tiền lương thì theo Điều 56 Luật BHXH năm 2014 và Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, lương hưu hàng tháng được tính theo công thức sau đây:
Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Như vậy, nếu cải cách tiền lương, lương hưu của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong khu vực công sẽ tăng bởi:
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH có thể sẽ tăng khi cải cách tiền lương bởi việc hưởng lương theo cách mới sẽ đảm bảo không làm lương được hưởng thấp hơn lương hiện hưởng. Đồng thời, mục tiêu đặt ra là đảm bảo lương thấp nhất của các đối tượng trong khu vực công phải cao hơn lương thấp nhất bình quân các vùng của khu vực doanh nghiệp đến năm 2025.
- Tỷ lệ hưởng vẫn giữ nguyên như quy định hiện nay:
- Lao động nam: Nghỉ hưu từ 2022 trở đi: Được hưởng 45% khi đóng đủ 20 năm BHXH, sau đó cứ thêm một năm thì tính thêm 2% đến tối đa là 75%.
- Lao động nữ: Đóng BHXH đủ 15 năm thì hưởng 45%, sau đó cứ thêm một năm thì tính thêm 2% đến tối đa là 75%.
Riêng với người lao động làm việc tại doanh nghiệp ngoài khu vực công thì do không chịu tác động của chính sách cải cách tiền lương nên mức lương hưu từ 01/7/2024 sẽ không có gì thay đổi.
2. Điều kiện được tăng lương hưu khi cải cách tiền lương
Vì tiền lương hưu được tính dựa vào tỷ lệ hưởng và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH nên khi không có gì thay đổi, cách tính lương hưu vẫn được áp dụng như hiện nay thì để được tăng lương hưu khi cải cách tiền lương, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của cán bộ, công chức, viên chức cũng phải tăng.
Điều đó đồng nghĩa, mức tiền lương theo cách tính mới khi cải cách tiền lương của các đối tượng này cũng phải tăng theo. Do đó, trong trường hợp này, cán bộ, công chức, viên chức phải thỏa mãn các điều kiện để được hưởng lương hưu.
Cụ thể, để được hưởng lương hưu hàng tháng, cán bộ, công chức, viên chức phải đáp ứng hai điều kiện sau đây:
Thứ nhất: Thỏa mãn điều kiện về thời gian đóng BHXH. Theo đó, người tham gia BHXH phải đóng bảo hiểm đủ 20 năm trở lên trừ cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã chỉ cần đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm.
Thứ hai: Điều kiện về tuổi nghỉ hưu. Riêng về tuổi nghỉ hưu, theo Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 tùy vào từng trường hợp nghỉ hưu sẽ có điều kiện khác nhau:
- Người làm việc trong điều kiện bình thường: Trong năm 2023 thì nam đủ 60 tuổi 09 tháng, nữ đủ 56 tuổi. Sau đó, cứ mỗi năm sẽ tăng thêm 03 tháng với nam và 04 tháng với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ đủ 60 tuổi vào năm 2035.
- Nghỉ hưu sớm hơn tối đa 05 năm: Có đủ 15 năm làm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%...
- Nghỉ hưu sớm hơn tối đa 10 năm: Có đủ 15 năm khai thác than trong hầm lò, bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên…
Ngoài ra, nếu thuộc một trong hai trường hợp dưới đây thì người lao động sẽ được nghỉ hưu luôn mà không xét đến điều kiện tuổi:
- Đã có ít nhất 15 năm làm công việc đặc biệt độc hại, nặng nhọc, nguy hiểm và khả năng lao động bị suy giảm từ 61% trở lên.
- Bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Như vậy, nếu đáp ứng các điều kiện hưởng lương hưu thì khi cải cách tiền lương, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của cán bộ, công chức, viên chức tăng sẽ kéo theo lương hưu của các đối tượng này cũng tăng theo.
Hiện chưa có quy định khác về điều kiện và cách tính lương hưu được hưởng của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khi về hưu. Do đó, các đối tượng này vẫn hưởng chế độ hưu trí như quy định hiện hành.
Trên đây là một số thông tin về cải cách tiền lương ảnh hưởng thế nào đến lương hưu. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ, giải đáp.
