Đi nghĩa vụ năm 2025: 6 điều công dân nhập ngũ phải lưu ý

1. Năm 2025, công dân cận 1,5 độ vẫn được hoãn nghĩa vụ quân sự

Đây là một trong những vấn đề được nhiều người bàn luận trong suốt thời gian tuyển chọn nhập ngũ từ ngày 25/10/2024 cho tới thời điểm hiện tại. Lý do là vì ngày 31/10/2024 vừa qua, Bộ quốc phòng lại ra Hướng dẫn 4705/HD-BQP mới nhất với quy định đáng chú ý như sau:

[…] chú ý tiêu chuẩn sức khỏe tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ năm 2025 thực hiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 4 Thông tư số 105/2023/TT-BQP ngày 06 tháng 12 năm 2023 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; riêng tiêu chuẩn về mắt vẫn thực hiện theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 4 Thông tư số 148/2016/TT-BQP ngày 04 tháng 10 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Mặc dù trước đó, vào ngày 06/12/2023, Bộ quốc phòng đã ban hành Thông tư 105/2023/TT-BQP quy định, công dân phải cận thị từ 3 diop trở lên và viễn thị từ 1,5 diop trở lên thì năm 2025 mới thuộc diện thì không phải đi nghĩa vụ.

Tuy nhiên, vì theo Hướng dẫn 4705/HD-BQP mới nhất của Bộ quốc phòng thì sẽ không gọi nhập ngũ những công dân bị cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị các mức độ theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP nên năm 2025 này, công dân cận 1,5 độ vẫn thuộc diện được tạm hoãn nhập ngũ do không đủ tiêu chuẩn về sức khỏe.

2. Tăng mức trợ cấp sau 2 năm đi nghĩa vụ quân sự

Trước đây, theo Điều 3 Nghị định 24/2023/NĐ-CP thì mức lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, từ 01/7/2024, mức lương cơ sở chính thức tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng/tháng.

Nếu như 02 năm tiếp theo, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là mức 2,34 triệu đồng/tháng thì chắc chắn mức trợ cấp khi đi nghĩa vụ 2 năm của công dân cũng sẽ tăng theo.

Cụ thể, theo Điều 7 Nghị định 27/2016/NĐ-CP, sau 02 năm đi nghĩa vụ, ngoài được hưởng chế độ BHXH một lần theo quy định thì công dân đi nghĩa vụ sẽ được hưởng các khoản trợ cấp như sau:

(1) Trợ cấp xuất ngũ một lần

Công dân đi nghĩa vụ 02 năm thì khi xuất ngũ được hưởng trợ cấp xuất ngũ 01 lần. Theo đó, cứ mỗi năm phục vụ trong Quân đội được trợ cấp bằng 02 tháng lương cơ sở theo quy định tại thời Điểm xuất ngũ.

Như vậy, hiện nay sau 02 năm đi nghĩa vụ quân sự thì công dân sẽ được nhận trợ cấp xuất ngũ một lần là 9,36 triệu đồng thay vì mức 7,2 triệu đồng như trước đây.

Lưu ý: Trường hợp có tháng lẻ thì tính như sau:

- Nếu <01 tháng: Không được hưởng trợ cấp xuất ngũ.

- Nếu từ đủ 01 - 06 tháng: Được hưởng trợ cấp bằng 01 tháng tiền lương cơ sở là 2,34 triệu đồng.

- Nếu từ trên 06 tháng - 12 tháng: Được hưởng trợ cấp bằng 02 tháng tiền lương cơ sở là 4,68 triệu đồng.

(2) Trợ cấp tạo việc làm

Sau 02 năm hoàn thành nghĩa vụ, công dân được hưởng mức trợ cấp tạo việc làm bằng 06 tháng tiền lương cơ sở.

Trước đây, với mức lương cơ sở là 1,8 triệu đồng thì công dân sẽ được hưởng mức trợ cấp tạo việc làm 10,8 triệu đồng. 02 năm tới, nếu vẫn giữ nguyên mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng/tháng thì công dân sẽ được hưởng 14,04 triệu đồng.

(3) Tiền tàu, xe và các loại phụ cấp đi lại (từ đơn vị về nơi cư trú hoặc ngược lại)

(4) Được đơn vị quản lý tổ chức gặp mặt chia tay trước khi xuất ngũ với mức chi là 50.000 đồng/người.

(5) Trường hợp phục vụ tại ngũ đủ 30 tháng: Được trợ cấp thêm 02 tháng phụ cấp quân hàm hiện hưởng.

Nếu xuất ngũ trước thời hạn 30 tháng, thời gian phục vụ tại ngũ từ tháng thứ 25 - dưới 30 tháng: Được trợ cấp thêm 01 tháng phụ cấp quân hàm hiện hưởng.

Xem chi tiết: Đi nghĩa vụ quân sự được hưởng những quyền lợi gì? 

3. Thời gian nhập ngũ năm 2025

Căn cứ theo quy định tại Điều 33 của Luật Nghĩa vụ quân sự thì hằng năm, gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân một lần vào tháng 2 hoặc tháng 3.

Và chỉ khi xuất hiện trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh thì công dân mới thuộc diện gọi nhập ngũ lần thứ 02.

Tại Hướng dẫn 4705/HD-BQP, Bộ Quốc phòng đã nêu cụ thể mốc thời gian nhập ngũ năm 2025 như sau:

Năm 2025 tiến hành tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ 01 đợt. Thời gian giao nhận quân từ ngày 13 đến hết ngày 15/02 năm 2025 ( tức từ ngày 16 đến hết ngày 18 tháng Giêng năm Ất Tỵ). 

Có nghĩa là, năm 2025 này, công dân sẽ lên đường nhập ngũ sau Tết Nguyên đán.

4. Mù màu vẫn phải đi nghĩa vụ quân sự

Tương tự như loạn thị, về bệnh mù màu, Thông tư số 105/2023/TT-BQP đã có nhiều thay đổi so với Thông tư liên tịch số 16 năm 2016. Cụ thể:

Quy định cũ: Thông tư liên tịch số 16 chỉ đưa ra tiêu chí xác định người mắc bệnh mù màu dù là 01 màu hay toàn bộ đều bị xếp vào sức khỏe rất kém (tức loại 6 hoặc 6 điểm). Do đó, người bị mù màu không đủ điều kiện để đi nghĩa vụ quân sự.

Quy định mới: Thông tư 105 đã sửa đổi tiêu chí về bệnh mù màu theo hướng cho phép người bị mù màu ở mức độ nhẹ vẫn đủ điều kiện nhập ngũ nếu các tiêu chí khác đạt yêu cầu. Cụ thể:

• Xếp sức khỏe loại 3 nếu mù màu trục xanh lá - đỏ mức độ nhẹ;

• Xếp sức khỏe loại 4 - 5 nếu mù màu trục xanh lá - đỏ mức độ nặng;

• Xếp sức khỏe loại 6 nếu mù màu hoàn toàn hoặc mù màu khác.

Như vậy, trong trường hợp các tiêu chuẩn sức khỏe khác vẫn đạt yêu cầu (không bị chấm điểm 3, 4, 5, 6) thì người mù màu trục xanh lá - đỏ mức độ nhẹ vẫn đủ tiêu chuẩn đi nghĩa vụ quân sự theo quy định mới.

Ngoài ra, Thông tư 105 còn đưa ra các yêu cầu để kiểm tra mù màu (quy định cũ không có) như sau:

• Chỉ được đọc mỗi hình trong thời gian tối đa là 3s.

• Đọc từ hình 1 - 15, nếu đọc chính xác được 13 chữ thì công dân đó không mắc mù màu.

• Đọc chính xác từ 09 chữ trở xuống thì được coi là bất thường.

5. Người bị trầm cảm không phải đi nghĩa vụ quân sự

Thông tư 105 đã bổ sung bệnh trầm cảm vào danh sách phân loại sức khỏe. Theo đó, các bệnh lý liên quan đến trầm cảm đều được chấm điểm ở mức 4, 5, 6 - không đủ điều kiện tham gia nghĩa vụ quân sự:

6. Trường hợp tân binh vừa mới nhập ngũ năm 2025 vẫn có thể bị trả về

Theo Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, việc tân binh vừa mới nhập ngũ 2025 nhưng vẫn có thể bị trả về thuộc trường hợp được xuất ngũ trước thời hạn.

Theo đó, công dân đã nhập ngũ 2025 nhưng khi có một trong các điều kiện sau thì sẽ được xem xét xuất ngũ trước thời hạn:

(1) Hội đồng giám định sức khỏe kết luận không đủ tiêu chuẩn sức khỏe phục vụ tại ngũ theo quy định.

(2) Ủy ban nhân dân cấp xã và Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện xác nhận là gia đình có hoàn cảnh khó khăn thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ. Cụ thể:

- Công dân nhập ngũ là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được UBND cấp xã xác nhận;

- Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam bị suy giảm khả năng lao động từ 61% -80%.

(3) Thuộc diện gia đình có hoàn cảnh khó khăn được Ủy ban nhân dân cấp xã và Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện xác nhận. Cụ thể là:

- Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng 01;

- Là một anh hoặc một em của liệt sĩ;

- Một con của thương binh hạng 02; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc người bị nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

(4) Cơ quan Bảo vệ An ninh Quân đội báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định không đủ tiêu chuẩn chính trị theo quy định tại Điều 5 của Thông tư liên tịch 50/2016/TTLT-BQP-BCA quy định tiêu chuẩn chính trị tuyển chọn công dân nhập ngũ vào phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trên đây là 06 điều công dân nhập ngũ phải lưu ý khi đi nghĩa vụ năm 2025.