Chưa đủ tuổi nghỉ hưu, chỉ được rút 50% tiền BHXH 1 lần (đề xuất)

1. Đề xuất chưa đủ tuổi nghỉ hưu chỉ được rút 50% tiền BHXH 1 lần

Đây là một trong hai phương án được Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội. Theo đó, trường hợp được hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần gồm:

- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

- Ra nước ngoài để định cư.

- Đang mắc một trong các bệnh nguy hiểm đến tính mạng: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang AIDS và các bệnh nguy hiểm khác theo Bộ Y tế quy định.

Đồng thời, hai phương án được Bộ này đề xuất với trường hợp thứ tư như sau:

Đề xuất 1: Sau 12 tháng không đóng BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.

Đề xuất 2: Sau 12 tháng không đóng BHXH tự nguyện, bắt buộc và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được hưởng một phần BHXH nhưng không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Số thời gian đóng BHXH còn lại sẽ được bảo lưu cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì người lao động sẽ tiếp tục được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.

Được biết đề xuất này được đưa ra nhằm hạn chế tình trạng nhận BHXH 1 lần trong thời gian gần đây. Trước đó cũng có ý kiến đề xuất người lao động chỉ được rút 8% số tiền mình đã đóng vào quỹ BHXH. Còn số tiền đóng BHXH còn lại của người sử dụng lao động sẽ được giữ lại trong quỹ BHXH.

Tuy nhiên, nếu rút như thế thì số tiền người lao động nhận được sẽ rất ít. Do đó, sau nhiều lần chỉnh sửa thì Bộ này đề xuất hai phương án như trên.

Như vậy, so với quy định hiện nay về các trường hợp rút BHXH 1 lần tại khoản 1 Điều 60, khoản 1 Điều 77 Luật BHXH năm 2014, người lao động có yêu cầu hưởng BHXH 1 lần khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Ra nước ngoài định cư.

- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc là nữ hoạt động chuyên trách/không chuyên trách ở cấp xã đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH, không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện.

- Mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao động…

- Sau một năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục đóng BHHX tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

So với quy định hiện nay, điều kiện hưởng BHXH 1 lần khi đủ tuổi đã giảm từ “chưa đủ 20 năm đóng BHXH” xuống đồng nhất chỉ còn “chưa đủ đóng 15 năm BHXH” là đã được hưởng BHXH 1 lần. Đồng thời, đề xuất hai phương án trong đó có phương án chỉ được hưởng tối đa 50% tiền BHXH bắt buộc.

2. Sửa quy định về cách tính mức hưởng BHXH 1 lần

Mặc dù hiện nay vẫn tính mức hưởng BHXH 1 lần theo số năm đã đóng BHXH quy định tại khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội như sau:

2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Nhưng dự thảo mới đã bổ sung thêm cách tính thời gian đóng BHXH trước và sau năm 2014. Cụ thể, điểm a khoản 2 Điều 77 dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 nêu rõ:

Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Như vậy, dự thảo đã bổ sung thêm quy định có trường hợp đặc biệt trong tính mức hưởng BHXH 1 lần.

3. Đề xuất chủ hộ kinh doanh phải đóng BHXH bắt buộc

Đây tiếp tục là một nội dung đáng chú ý tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội bên cạnh việc đề xuất chưa đủ tuổi nghỉ hưu chỉ được rút 50% tiền BHXH 1 lần. Theo đó, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội đã bổ sung thêm các đối tượng bắt buộc phải đóng bảo hiểm xã hội gồm:

- Chủ hộ kinh doanh.

- Người lao động có hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên làm việc bán thời gian, có mức lương tháng bằng/cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất.

- Người quản lý doanh nghiệp, quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.

- Người hưởng chế độ phu nhân/phu quân tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

- Người lao động nước ngoài làm tại Việt Nam khi có giấy phép lao động/chứng chỉ hành nghề/giấy phép hành nghề và có hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên trừ trường hợp di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp/đủ tuổi nghỉ hưu hoặc khi Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết, tham gia có quy định khác.

Ngoài ra, với người lao động có ký hợp đồng không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ 03 tháng - dưới 12 tháng thì được sửa đổi chung thành đủ 01 tháng trở lên kể cả trường hợp ký bằng tên gọi khác nhưng có nội dung về việc làm có trả công, tiền lương, sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

Trên đây là đề xuất chưa đủ tuổi nghỉ hưu chỉ được rút 50% tiền BHXH 1 lần. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ, giải đáp chi tiết.