Chưa có Sổ đỏ vẫn được thế chấp quyền sử dụng đất

Yêu cầu chung về tài sản bảo đảm

Căn cứ Điều 295 Bộ luật Dân sự năm 2015, tài sản bảo đảm được quy định như sau:

- Tài sản bảo đảm phải thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm, trừ trường hợp cầm giữ tài sản, bảo lưu quyền sở hữu.

- Tài sản bảo đảm có thể được mô tả chung, nhưng phải xác định được.

- Tài sản bảo đảm có thể là tài sản hiện có hoặc tài sản hình thành trong tương lai. Riêng quyền sử dụng đất là tài sản hình thành trong tương lai không thỏa mãn điều kiện tài sản bảo đảm, không được thế chấp để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (theo khoản 2 Điều 1 Nghị định 11/2012/NĐ-CP).

- Giá trị của tài sản bảo đảm có thể lớn hơn, bằng hoặc nhỏ hơn giá trị nghĩa vụ được bảo đảm. 

Chưa có Sổ đỏ vẫn được thế chấp quyền sử dụng đất (Ảnh minh họa)
 

Đất chưa có Sổ đỏ có thể được thế chấp

Theo khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất được thực hiện quyền thế chấp quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

- Đất không có tranh chấp.

- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.

- Trong thời hạn sử dụng đất.

- Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp theo quy định tại khoản 1 Điều 168 Luật Đất đai năm 2013, cụ thể:

Khoản 1 Điều 168 Luật Đất đai năm 2013 quy định thời điểm thực hiện quyền của người sử dụng đất như sau: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận cũng được thế chấp quyền sử dụng đất vì đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận sẽ rơi vào 02 trường hợp:

Trường hợp 1: Đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận nhưng chưa đăng ký lần đầu.

Trường hợp quyền sử dụng đất đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận nhưng chưa đăng ký được coi là tài sản hình thành trong tương lai. Theo khoản 2 Điều 1 Nghị định 11/2012/NĐ-CP thì quyền sử dụng đất là tài sản hình thành trong tương lai không được sử dụng làm tài sản bảo đảm nên không được thế chấp.

Trường hợp 2: Đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận và đã đăng ký đất đai lần đầu.

Như vậy, trường hợp chưa có Sổ đỏ vẫn được thế chấp quyền sử dụng đất nếu đủ các điều kiện sau:

- Quyền sử dụng đất là di sản thừa kế.

- Đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận.

- Đã đăng ký đất đai lần đầu.

Mặc dù pháp luật cho phép thực hiện quyền thế chấp khi đất chưa có Giấy chứng nhận nhưng trên thực tế có được thế chấp hay không thì phụ thuộc vào bên nhận thế chấp. Ngoài ra, nếu người dân muốn thế chấp nhà đất nên biết 05 trường hợp không được thế chấp Sổ đỏ.