Hiện nay, tình trạng trẻ dưới 18 tuổi nghiện ma túy đang có dấu hiệu gia tăng. Luật Phòng, chống ma túy 2021 cũng đã có những quy định liên quan đến việc xử lý trẻ dưới 18 tuổi nghiện ma túy. Trong đó, vấn đề người dưới 18 tuổi nghiện ma túy có bắt buộc phải đi cai nghiện hay không đang được khá nhiều người quan tâm.
1. Thế nào là người dưới 18 tuổi nghiện ma túy?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015, người chưa đủ 18 tuổi là người chưa thành niên. Đồng thời, theo khoản 12 Điều 2 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
Đồng thời, theo Thông tư liên tịch số 17/2017, sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi tự mình hoặc nhờ người khác đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể mình dưới bất kỳ hình thức nào nhằm thỏa mãn nhu cầu sử dụng chất ma túy.
Như vậy, căn cứ theo các quy định trên, có thể hiểu "người dưới 18 tuổi nghiện ma túy" là người chưa thành niên có hành vi tự mình hoặc nhờ người khác đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể dưới bất kỳ hình thức. Theo đó, những người nghiện ma túy sẽ bị lệ thuộc vào các chất này.
2. Người dưới 18 tuổi nghiện ma túy có bắt buộc phải đi cai nghiện không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 33 Luật Phòng, chống ma túy 2021, người từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi nghiện ma túy có thể bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc nếu thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
- Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
- Bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian cai nghiện tự nguyện;
- Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.
Như vậy, người từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi nghiện ma túy nếu thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Cũng theo quy định tại Điều 33, thời hạn cai nghiện ma túy bắt buộc trong trường hợp này là từ đủ 06 tháng đến 12 tháng. Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 - dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
3. Trình tự quyết định đưa người từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Trình tự, thủ tục quyết định đưa người từ đủ 12 - dưới 18 tuổi đi cai nghiện bắt buộc được quy định cụ thể trong Pháp lệnh 01/2022/UBTVQH15, theo đó:
Thời hạn xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc:
- Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày thụ lý hồ sơ đề nghị, Tòa án phải ra một trong các quyết định sau:
+ Quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
+ Quyết định không đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
+ Quyết định đình chỉ việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
+ Quyết định tạm đình chỉ việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Thời hạn này có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày đối với các vụ việc phức tạp.
Nhận, thụ lý hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
-Trường hợp hồ sơ không đầy đủ, Tòa án trả lại hồ sơ và nêu rõ lý do.
- Trong thời hạn 01 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Tòa án phải thụ lý và phân công Thẩm phán xem xét, giải quyết.
Phân công Thẩm phán xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
- Trong thời hạn quy định, Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Thẩm phán được phân công phải là người đã được đào tạo hoặc có kinh nghiệm giải quyết các vụ việc liên quan đến người dưới 18 tuổi hoặc có hiểu biết cần thiết về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người dưới 18 tuổi.
- Thẩm phán được phân công phải từ chối xem xét, quyết định nếu có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.
- Trường hợp Thẩm phán được phân công không thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ hoặc thuộc trường hợp phải từ chối xem xét, quyết định thì Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán khác xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Thông báo về việc thụ lý hồ sơ
Trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý, Tòa án phải thông báo bằng văn bản về việc thụ lý hồ sơ cho:
- Trưởng phòng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội.
- Người bị đề nghị, cha mẹ hoặc người giám hộ hoặc người đại diện hợp pháp của người bị đề nghị;
- Viện kiểm sát cùng cấp.
Quyết định mở phiên họp xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Tòa án phải mở phiên họp xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định mở phiên họp.
Trên đây là giải đáp về xử lý người nghiện ma túy dưới 18 tuổi. Nếu vẫn còn vấn đề vướng mắc, bạn đọc gọi ngay tổng đài 1900.6192 để được tư vấn chi tiết.
>> Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy: Mức phạt mới nhất 2022