Nghị quyết là gì? Do cơ quan nào ban hành?

Nghị quyết được nhiều cơ quan nhà nước ban hành. Tuy nhiên, mỗi chủ thể ban hành khác nhau sẽ có giá trị pháp lý khác nhau. Sau đây, LuatVietnam sẽ giải thích cho bạn đọc hiểu rõ Nghị quyết là gì và cơ quan nào có thẩm quyền ban hành Nghị quyết theo quy định của pháp luật.

1. Nghị quyết là gì? Cơ quan nào có thẩm quyền ban hành?

Hiện không có quy định cụ thể nào định nghĩa về Nghị quyết là gì. Tuy nhiên, có thể hiểu Nghị quyết là hình thức văn bản quyết định về những vấn đề cơ bản sau khi đã được hội nghị bàn bạc, thông qua bằng biểu quyết, biểu thị ý kiến hay ý định của một cơ quan, tổ chức về một vấn đề nhất định.

Căn cứ Điều 4 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 (có hiệu lực từ 01/4/2025), các cơ quan có thẩm quyền ban hành Nghị quyết gồm:

- Quốc hội;

- Uỷ ban Thường vụ Quốc hội;

- Chính phủ;

- Hội đồng Thẩm phán, Toà án nhân dân tối cao;

- Hội đồng nhân dân các cấp;

Ngoài ra, còn có một hình thức là Nghị quyết liên tịch được các cơ quan phối hợp với nhau ban hành như:

  • Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

  • Nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

nghị quyet la gi
Nghị quyết là gì? (Ảnh minh họa)

2. Nghị quyết quy định về những nội dung gì?

2.1. Nghị quyết của Quốc hội

Theo khoản 2 Điều 10 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Quốc hội ban hành Nghị quyết để quy định:

- Thực hiện thí điểm một số chính sách mới thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội khác với quy định của luật hiện hành;

- Tạm ngưng, điều chỉnh hiệu lực hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần luật, Nghị quyết của Quốc hội đáp ứng yêu cầu cấp bách về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền con người, quyền công dân;

- Vấn đề khác do Quốc hội quyết định.

2.2. Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội

Khoản 2 Điều 11 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật nêu rõ, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết để:

- Giải thích Hiến pháp, luật, Nghị quyết của Quốc hội và pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội;

- Tạm ngưng, điều chỉnh hiệu lực hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đáp ứng yêu cầu cấp bách về phát triển kinh tế - xã hội;

- Tổng động viên hoặc động viên cục bộ; ban bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương;

- Hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân;

- Nội dung được luật, Nghị quyết của Quốc hội giao;

- Vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

2.3. Nghị quyết liên tịch giữa các cơ quan

Theo Điều 13 Điều 11 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành Nghị quyết liên tịch để quy định chi tiết những vấn đề được luật giao hoặc hướng dẫn một số vấn đề cần thiết trong công tác bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

2.4. Nghị quyết của Chính phủ

Chính phủ ban hành Nghị quyết để quy định:

- Giải quyết các vấn đề cấp bách, quan trọng phát sinh từ thực tiễn và để áp dụng trong một thời gian nhất định, phạm vi cụ thể thuộc thẩm quyền của Chính phủ; phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn;

- Tạm ngưng, điều chỉnh hiệu lực hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần nghị định của Chính phủ đáp ứng yêu cầu cấp bách về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền con người, quyền công dân;

- Thực hiện thí điểm một số chính sách chưa có pháp luật điều chỉnh thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoặc khác với nghị định, Nghị quyết của Chính phủ.

(Theo khoản 2 Điều 14 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật).

2.5. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh

Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành Nghị quyết để quy định:

- Chi tiết điều, khoản, điểm và các nội dung khác được giao trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên;

- Chính sách, biện pháp nhằm bảo đảm thi hành Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên;

- Biện pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương; biện pháp khác có tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp;

- Thực hiện thí điểm các chính sách theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

(Theo khoản 1 Điều 21 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật).

Trên đây là quy định về: Nghị quyết là gì? Do cơ quan nào ban hành? Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 1900.6192  để được hỗ trợ, giải đáp.

>> Văn bản quy phạm pháp luật là gì? Ai có thẩm quyền ban hành?

Đánh giá bài viết:
(4 đánh giá)
Bài viết đã giải quyết được vấn đề của bạn chưa?
Rồi Chưa
Để được giải đáp thắc mắc, vui lòng gọi 19006192

Tin cùng chuyên mục