Nghị định do ai ban hành? Thông tư do ai ban hành?

Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành bởi nhiều cơ quan khác nhau, tuỳ theo thẩm quyền. Trong đó, Nghị định và Thông tư là 02 loại văn bản thường xuyên xuất hiện nhưng không phải ai cũng biết thẩm quyền ban hành.

1. Nghị định do ai ban hành? Nghị định quy định nội dung gì?

1.1 Cơ quan quan hành Nghị định

Theo Điều 4 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 được sửa đổi bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi 2025:

Chính phủ là cơ quan có thẩm quyền chính ban hành Nghị định. Trong một số trường hợp đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ cũng có thể được giao quyền ban hành Nghị định.

Ví dụ: Khi Quốc hội ban hành Luật Giao thông đường bộ, thì Chính phủ sẽ ban hành Nghị định quy định chi tiết xử phạt hành vi VPHC trong lĩnh vực giao thông.

1.2 Nội dung quy định của Nghị định

2. Thông tư do ai ban hành? Thông tư quy định về nội dung gì?

2.1 Cơ quan ban hành Thông tư

Căn cứ theo khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi 2025 thì:

Thông tư do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ; Tổng Kiểm toán nhà nước.

Ví dụ: Bộ trưởng Bộ Tài chính có thể ban hành Thông tư hướng dẫn về thuế, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư hướng dẫn đánh giá cán bộ giáo viên,..

2.2 Nội dung quy định của Thông tư

Tùy theo mỗi cơ quan có thẩm quyền mà Thông tư được ban hành sẽ có nội dung, mục đích khác nhau. Cụ thể như sau:

- Thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao

Theo Điều 17 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền hoặc được giao tại Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và văn bản quy phạm pháp luật khác của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.

- Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ

Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ ban hành Thông tư để quy định:

• Chi tiết điều, khoản, điểm và các nội dung khác được giao trong luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước, nghị định, nghị quyết của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ;
• Biện pháp thực hiện chức năng quản lý nhà nước của mình; phân cấp và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp.

(Điều 18 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025)

- Thông tư của Tổng Kiểm toán nhà nước

Điều 19 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 nêu rõ, Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành Thông tư để quy định chuẩn mực kiểm toán nhà nước, quy trình kiểm toán, hồ sơ kiểm toán, những vấn đề thuộc thẩm quyền hoặc được giao tại Luật Kiểm toán nhà nước và văn bản quy phạm pháp luật khác của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

- Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ ban hành thông tư liên tịch để quy định:

• Việc phối hợp trong việc thực hiện trình tự, thủ tục tố tụng, thi hành án, thi hành tạm giữ, tạm giam;
• Phòng, chống tham nhũng và công tác bồi thường nhà nước;
• Nội dung được giao trong luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

Ngoài ra, không ban hành thông tư liên tịch giữa Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ.

(Điều 20 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025)