Hiến đất làm lối đi chung: Thủ tục thực hiện thế nào?

Việc hiến đất làm lối đi chung không phải là trường hợp hiếm gặp, tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này. Bài viết dưới đây của LuatVietnam sẽ làm rõ các nội dung liên quan đến hiến đất làm lối đi chung.

1. Lối đi chung được tạo ra thế nào?

Pháp luật hiện không có quy định về lối đi chung, tuy nhiên, dựa trên thực tế và cách giải thích phổ biến, có thể hiểu lối đi chung là phần diện tích diện tích đất được cắt chừa ra để các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất làm lối đi giao thông công cộng và do các chủ sở hữu đất liền kề đó sử dụng.

Theo đó, lối đi chung có thể hình thành từ:

- Lối mòn lâu năm qua các đời sử dụng; hoặc

- Do các chủ sử dụng đất tự thỏa thuận với nhau cắt một phần đất của nhà mình để tạo nên lối đi đó.

Như vậy, cá nhân, hộ gia đình có thể cắt một phần diện tích đất của gia đình mình để làm lối đi chung. Tuy nhiên việc cắt một phần đất làm lối đi chung cần phải thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

2. Thủ tục hiến đất làm lối đi chung thực hiện ra sao?

Hiến đất được hiểu là việc cho, tặng một phần đất của mình cho người khác một cách tự nguyện, không bắt buộc để làm lối đi chung. Hiến đất không thuộc trường hợp thu hồi đất nên khi hiến đất sẽ không được Nhà nước hỗ trợ hay bồi thường.

Trên thực tế, việc hiến đất có thể bao gồm hiến đất không điều kiện hoặc hiến đất có điều kiện, trong đó:

- Hiến đất không có điều kiện: Người sử dụng đất tự nguyện hiến đất mà không cần điều kiện gì;

- Hiến đất có điều kiện: Chủ đất có quyền khi hiến đất để làm lối đi chung vẫn có quyền yêu cầu người sở hữu đất liền kề được hưởng lợi trực tiếp từ thửa đất đó bồi thường hoặc hỗ trợ cho mình một phần bồi thường hợp tình, hợp lý dựa trên sự thỏa thuận của tất cả các bên.

Theo đó, các hộ gia đình liền kề cùng sử dụng trên lối đi đó tự thỏa thuận về vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi, đảm bảo thuận tiện cho việc đi lại và tránh gây phiền hà cho các bên

Hiện nay việc hiến đất làm lối đi chung có thể được thực hiện bằng nhiều cách khác nhau, trong đó phổ biến là hiến đất dưới hình thức tặng cho tài sản, do vậy trước khi làm thủ tục hiến đất tại cơ quan Nhà nước, chủ đất cần làm hợp đồng tặng cho tài sản, trong đó nêu rõ vị trí, diện tích đất tặng cho.

Sau khi hiến đất làm đường đi chung sẽ làm thay đổi về quyền sử dụng đất đai, khi đó bên hiến đất nộp đơn, Giấy chứng nhận (nếu có), hợp đồng hoặc bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cho Văn phòng đăng ký đất đai. Văn phòng đăng ký đất đai kiểm tra, cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và thể hiện trên Giấy chứng nhận nếu có yêu cầu.

Cụ thể, căn cứ Luật Đất đai 2013 và Nghị định 43/2014/NĐ-CP các bước hiến đất làm lối đi chung thực hiện như sau:

Bước 1: Lập hợp đồng tặng cho bất động sản

Lưu ý: Hợp đồng tặng cho được lập bằng văn bản và công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định pháp luật.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất để cập nhật biến động đất.

Hồ sơ gồm các giấy tờ:

- Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất;

- Hợp đồng tặng cho bất động sản đã có công chứng, chứng thực thỏa thuận rõ về việc các bên hiến đất làm đường đi chung.

- Bản gốc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất;

- Giấy tờ tùy thân: Chứng minh thư nhân dân hoặc Căn cước công dân…

- Sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất.

Bước 3: Tiếp nhận và xử lý

Sau khi tiếp nhận hồ sơ và đối chiếu hồ sơ, trường hợp hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, Văn phòng đăng ký đất đai sẽ cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và cập nhật trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất.

Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, Văn phòng đăng ký đất đai trả hồ sơ và yêu cầu chủ sở hữu hoàn thành hồ sơ.

3. Mẫu Đơn hiến đất làm lối đi chung