Giám hộ là gì?
Để xem xét con có thể là người giám hộ cho cha mẹ không trước hết cần xem xét khái niệm giám hộ là gì. Theo đó, giám hộ là việc một cá nhân, pháp nhân thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đối tượng:
- Người chưa thành niên.
- Người mất năng lực hành vi dân sự.
- Người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi.
Khái niệm giám hộ là gì được nêu tại khoản 1 Điều 46 Bộ luật Dân sự hiện đang có hiệu lực:
1. Giám hộ là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định, được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định hoặc được quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (sau đây gọi chung là người được giám hộ).
Căn cứ định nghĩa này, có thể thấy, việc giám hộ phải được một trong ba cơ quan sau đây cử, chỉ định:
- Uỷ ban nhân dân cấp xã cử.
- Toà án nhân dân chỉ định.
- Công chứng văn bản lựa chọn người giám hộ khi người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình khi họ ở tình trạng cần được giám hộ và người được lựa chọn làm giám hộ đồng ý.
Con có thể là người giám hộ cho cha mẹ không?
Không chỉ cha mẹ có thể làm người giám hộ cho con chưa thành niên mà ngược lại, con có thể là người giám hộ cho cha mẹ. Tuy nhiên, căn cứ khoản 1 Điều 46 Bộ luật Dân sự, con là người giám hộ cho cha mẹ trong trường hợp:
- Cha, mẹ là người bị mất năng lực hành vi dân sự.
- Cha, mẹ là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và đã đồng ý về việc con của họ được làm người giám hộ cho họ tại thời điểm yêu cầu người giám hộ (nếu hộ có năng lực thể hiện ý chí của mình).
- Cha, mẹ lựa chọn con họ là người giám hộ khi họ ở tình trạng cần được giám hộ.
Theo đó, nếu con làm người giám hộ trong các trường hợp nêu trên thì sẽ có quyền, nghĩa vụ sau đây:
Con giám hộ cha, mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự
- Quyền:
- Dùng tài sản của cha mẹ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của cha mẹ.
- Được thanh toán các chi phí hợp lý trong việc quản lý tài sản của cha mẹ.
- Đại diện thay cho cha mẹ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự và thực hiện các quyền khác nhằm bảo vệ quyền cũng như lợi ích hợp pháp của cha mẹ.
- Nghĩa vụ:
- Chăm sóc, bảo đảm việc điều trị bệnh cho cha mẹ.
- Đại diện trong các giao dịch dân sự thay cho cha mẹ.
- Quản lý tài sản của cha mẹ.
- Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cha mẹ.
Con giám hộ cha mẹ có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
- Quyền: Thực hiện một trong các quyền của trường hợp con giám hộ cha mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Toà án.
- Nghĩa vụ: Thực hiện một trong các nghĩa vụ của trường hợp con giám hộ cha mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Toà án.
Lưu ý: Để được giám hộ cho cha mẹ, con phải đáp ứng các điều kiện của người làm giám hộ nêu tại Điều 49 Bộ luật Dân sự năm 2015 gồm:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Có tư cách đạo đức tốt cùng với việc đáp ứng các điều kiện cần thiết để thực hiện các quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
- Không phải người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác: Cố ý gây thương tích, giết người…
Trên đây là giải đáp về vấn đề: Con có thể là người giám hộ cho cha mẹ không? Nếu còn vướng mắc về các vấn đề khác liên quan đến giám hộ, độc giả có thể liên hệ 19006192 để được hỗ trợ, giải đáp chi tiết.