Hồ sơ, thủ tục hưởng chế độ thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện

1. Hồ sơ, thủ tục hưởng chế độ thai sản với người tham gia BHXH tự nguyện

1.1 Đối tượng được hưởng chế độ thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện

Theo Điều 94 Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15, các đối tượng sau khi tham gia BHXH tự nguyện và đủ điều kiện thì sẽ được hưởng chế độ thai sản:

(1) Lao động nữ/lao động nam có vợ sinh con đóng BHXH tự nguyện/vừa đóng BHXH bắt buộc, vừa đóng BHXH tự nguyện từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con.

(2) Mẹ tham gia BHXH mất sau khi sinh: Cha/người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.

(3) Cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH đủ điều kiện được hưởng theo điều kiện (1): Chỉ cha/mẹ được hưởng trợ cấp thai sản (2 triệu đồng/con)

(4) Lao động nữ/lao động nam có vợ sinh con vừa đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện, vừa đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc: Chỉ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc.

(5) Mẹ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, cha đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: Mẹ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, cha được hưởng trợ cấp thai sản 2 triệu đồng/con trong BHXH tự nguyện.

(6) Cha đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: Cha được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ được hưởng trợ cấp thai sản 2 triệu đồng/con trong BHXH tự nguyện.

1.2 Hồ sơ cần chuẩn bị

Theo Điều 96 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người tham gia BHXH tự nguyện cần chuẩn bị hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thai sản là một trong các giấy tờ sau:

* Trường hợp lao động nữ sinh con/lao động nam có vợ sinh con:

- Giấy khai sinh (bản sao)

- Trích lục khai sinh

- Giấy chứng sinh (bản sao)

* Trường hợp thai chết trong tử cung, khi chuyển dạ hoặc con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh:

- Tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện thông tin con đã mất (bản chính/bản sao)

- Giấy ra viện của lao động nữ sinh con thể hiện thông tin con chết (bản chính/bản sao)

- Giấy báo tử của con (bản sao)

- Văn bản xác nhận của Ủy ban nhân dân (UBND) xã với trường hợp con chết trong vòng 24 giờ sau khi sinh.

1.3 Thủ tục hưởng chế độ thai sản

Bước 1. Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ

Bước 2. Nộp hồ sơ đầy đủ cho cơ quan BHXH trong thời hạn 60 ngày kể từ khi sinh con hoặc con mất.

Bước 3. Cơ quan BHXH sẽ giải quyết hồ sơ cho người lao động trong thời hạn 05 ngày làm việc.

Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

2. Đóng BHXH tự nguyện như thế nào để được hưởng tiền thai sản?

2.1 Phương thức đóng

Theo khoản 2 Điều 36 Luật BHXH 2024, có 06 phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm:

- Đóng theo tháng: Thời hạn đóng là trong tháng đó.

- 03 tháng đóng một lần: Đóng trong thời hạn 03 tháng.

- 06 tháng đóng một lần: Đóng trong thời hạn 04 tháng đầu.

- 12 tháng đóng một lần: Đóng trong thời hạn 07 tháng đầu.

- Đóng 01 lần cho nhiều năm với số tiền đóng thấp hơn mức quy định 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí, tử tuất: Đóng tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.

- Đóng 01 lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu với số tiền đóng cao hơn mức 22% thu nhập: Đóng tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng, sớm nhất là tháng liền kề tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

2.2 Mức đóng BHXH tự nguyện từ 01/7/2025

Theo Điều 36 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và khoản 1 Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, từ 01/7/2025, mức đóng BHXH của người tham gia BHXH tự nguyện như sau:

Lưu ý: Thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng (theo khoản 2 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024)

Xem thêm: Mức tham chiếu đóng BHXH theo Luật BHXH 2024 là gì? 

Trên đây là cập nhật của LuatVietnam về hồ sơ, thủ tục hưởng chế độ thai sản với người tham gia BHXH tự nguyện.