Pháp lý doanh nghiệp 
4 trường hợp loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Điều 20 Thông tư 30/2023/TT-BTC đã quy định chi tiết về các trường hợp "loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ".
Theo đó, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong 04 trường hợp sau:
(1) Các giao dịch quy định tại khoản 1 Điều 17, khoản 2 Điều 18, khoản 3 Điều 19 Thông tư 30/2023/TT-BTC
- Sau khi nhận kết quả giao dịch từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, VSDC kiểm tra và loại bỏ thanh toán đối với giao dịch không hợp lệ trong 05 trường hợp sau:
Giao dịch của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc khách hàng của thành viên lưu ký được thực hiện sau khi đã bị đình chỉ hoạt động thanh toán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ;
Giao dịch thực hiện đối với mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa được đăng ký trên hệ thống của VSDC;
Giao dịch có số hiệu tài khoản không hợp lệ do số đăng ký thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc ký tự loại tài khoản giao dịch không tồn tại; có ngày giao dịch khác với ngày làm việc trên hệ thống của VSDC;
Giao dịch có các thông tin không hợp lệ gồm: không có mã phiên giao dịch, ngày giao dịch khác ngày hiện tại, không có số hiệu lệnh bên mua hoặc bên bán, giá hoặc khối lượng giao dịch nhỏ hơn hoặc bằng không, không có xác nhận lệnh;
Giao dịch có tổ hợp bốn thông tin mã thị trường, mã bảng giao dịch, mã chứng khoán, số xác nhận lệnh trùng với giao dịch đã nhận trước đó.
- Loại bỏ các loại thanh toán giao dịch lỗi của thành viên giao dịch, thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp sẽ bị loại bỏ.
Tuy nhiên, trừ trường hợp thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt nhập sai số hiệu tài khoản của chính mình vào hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
- Loại bỏ thanh toán giao dịch trong trường hợp đến thời hạn thanh toán theo quy định mà thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp không có đủ tiền thanh toán.
(2) Thông tin tài khoản nhà đầu tư chưa được thành viên lưu ký đăng ký với VSDC trước thời điểm VSDC nhận được kết quả giao dịch từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội;
(3) Giao dịch không có đủ chứng khoán để thanh toán;
(4) Giao dịch vi phạm pháp luật và các trường hợp khác theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền xác định trước khi VSDC hoàn tất thanh toán.
Cũng theo Điều 20 Thông tư 30, đã quy định trách nhiệm thông báo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội sau khi thực hiện loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
"3. Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam có trách nhiệm thông báo cho Sở giao dịch chứng khoán các giao dịch bị từ chối thế vị và loại bỏ thanh toán.".
Ngoài ra, bên gây ra lỗi dẫn tới giao dịch phải loại bỏ thanh toán thì phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với các tổn thất phát sinh cho khách hàng hoặc thành viên đối ứng và mức bồi thường do các bên tự thỏa thuận theo quy định pháp luật hiện hành.
Xử lý lỗi sau giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Điều 18 Thông tư số 30/2023/TT-BTC đã hướng dẫn cách "Xử lý lỗi sau giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ".
Theo đó, ngoài trường hợp VSDC phải tiến hành loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Điều 20, Điều 18 Thông tư 30 đã bổ sung cách xử lý lỗi giao dịch trong trường hợp thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt nhập sai số hiệu tài khoản của chính mình vào hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Cụ thể, nếu xảy ra trường hợp trên Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam xử lý như sau:
Thực hiện điều chỉnh tương ứng về đúng số hiệu tài khoản tự doanh, lệnh tự doanh của công ty chứng khoán, ngân hàng lưu ký
Thông báo cho Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội các giao dịch xử lý lỗi sau giao dịch.
Bên cạnh đó, việc xử lý lỗi sau giao dịch được thực hiện theo quy định tại Quy chế đăng ký, lưu ký và thanh toán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Trên đây là nội dung giải đáp cho vấn đề 04 trường hợp loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
