Khi sử dụng đất thì người dân phải sử dụng đúng mục đích nếu không sẽ bị phạt tiền và cưỡng chế tháo dỡ nhà ở (nếu có). Vậy, có khi nào xây nhà trên đất nông nghiệp không bị phá dỡ nếu nộp tiền phạt?
100% trường hợp xây nhà trên đất nông nghiệp sẽ bị phá dỡ
Điều 5 Luật Đất đai 2024 quy định về nguyên tắc sử dụng đất như sau:
1. Đúng mục đích sử dụng đất.
2. Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.
3. Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.
4. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.
Có thể thấy, một trong những nguyên tắc khi sử dụng đất là sử dụng đúng mục đích. Hay nói cách khác, phải sử dụng đúng mục đích sử dụng đất, nếu sử dụng sai mục đích sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.
Căn cứ Điều 8, 9, 10, 11, 12 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, khi sử dụng đất sai mục đích (một trong những hành vi dễ nhận thấy nhất là xây nhà trên đất không phải là đất ở) thì bị phạt tiền và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, trong đó có biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.
Biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu có nghĩa là phải tháo dỡ nhà ở (nếu có) vì sử dụng đất sai mục đích.
Không chỉ tại Nghị định xử lý vi phạm hành chính về đất đai (Nghị định 123/2024/NĐ-CP) mới quy định biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu, mà tại Điều 136 Luật Nhà ở 2023 cũng quy định rõ về các trường hợp nhà ở phải phá dỡ, cụ thể:
a) Nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng đã có kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà ở hoặc trong tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai;
b) Nhà chung cư thuộc trường hợp phá dỡ theo quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật này;
c) Nhà ở thuộc trường hợp phải giải tỏa để thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
d) Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được phê duyệt;
đ) Trường hợp phá dỡ nhà ở khác theo quy định của pháp luật về xây dựng ngoài trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này.
Như vậy, không phải khi xây nhà trên đất nông nghiệp thì bạn cứ nộp phạt mà vẫn được tiếp tục sử dụng nhà đó. Bạn sẽ bị buộc phải tháo dỡ nhà ra khỏi đất và nếu không tự nguyện sẽ bị cưỡng chế tháo dỡ toàn bộ.
8 trường hợp xây dựng không phép, trái phép không bị phá dỡ
Căn cứ khoản 1 Điều 84 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, những trường hợp xây dựng không phép, trái phép được cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng sau khi chủ đầu tư hoàn thành việc nộp phạt thì không bị tháo dỡ gồm:
STT | Hành vi vi phạm | Điều kiện không bị phá dỡ |
1 | Xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng | - Xảy ra sau ngày 04/01/2008 mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018 - Không vi phạm chỉ giới xây dựng - Không gây ảnh hưởng các công trình lân cận - Không có tranh chấp - Xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp - Nay phù hợp với quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt |
2 | Xây dựng không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng | |
3 | Xây dựng sai thiết kế được phê duyệt, sai quy hoạch xây dựng được phê duyệt hoặc thiết kế đô thị được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng | |
Lưu ý: Ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính thì còn bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được theo quy định. |
Kết luận: Có thể thấy, trong những trường hợp được phép tồn tại ở trên thì không có trường hợp nào là xây nhà trên đất sai mục đích. Do đó, đã là xây dựng nhà trên đất nông nghiệp thì bắt buộc phải tháo dỡ theo đúng quy định của pháp luật.
Trên đây là giải đáp của LuatVietnam về vấn đề "Xây nhà trên đất nông nghiệp không bị phá dỡ nếu nộp tiền phạt?" Nếu có vướng mắc bất kỳ liên quan đến vấn đề trên, bạn đọc vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ nhanh nhất.