Dưới đây, LuatVietnam điểm lại một số quy định mới vừa được ban hành và có hiệu lực trong năm 2018 liên quan đến nghề kế toán.
Vi phạm về kế toán bị phạt tù đến 20 năm
Năm 2018, Bộ luật Hình sự 2015 bắt đầu có hiệu lực trong đó bổ sung tội danh liên quan lĩnh vực kế toán.
Cụ thể, Điều 221 của Bộ luật này quy định: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện hành vi giả mạo, khai man, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác giả mạo, khai man, tẩy xóa tài liệu kế toán; Dụ dỗ, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác cung cấp, xác nhận thông tin, số liệu kế toán sai sự thật; Hủy bỏ hoặc cố ý làm hư hỏng tài liệu kế toán trước thời hạn lưu trữ…gây thiệt hại từ 100 - dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 - 05 năm.
Xem thêm: Chi tiết về Tội vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng
Không cẩn thận, kế toán... hầu tòa như chơi! (Ảnh minh họa)
Áp dụng chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp mới
Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp đã được Bộ Tài chính ban hành tại Thông tư số 107/2017/TT-BTC và được áp dụng từ năm 2018.
Chế độ kế toán này yêu cầu đơn vị hành chính, sự nghiệp phải mở sổ kế toán để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh liên quan đến đơn vị kế toán. Mỗi đơn vị kế toán chỉ sử dụng một hệ thống sổ kế toán cho một kỳ kế toán năm, bao gồm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết.
Ngoài ra, đơn vị có sử dụng ngân sách Nhà nước phải lập báo cáo quyết toán ngân sách đối với phần kinh phí do ngân sách Nhà nước cấp. Trường hợp đơn vị hành chính, sự nghiệp có phát sinh các khoản thu, chi từ nguồn khác, nếu có quy định phải quyết toán như nguồn ngân sách Nhà nước cấp với cơ quan có thẩm quyền thì phải lập báo cáo quyết toán đối với các nguồn này.
Bãi bỏ, thay thế hàng loạt thủ tục hành chính về kế toán
Tại Quyết định 286/QĐ-BTC vừa được ban hành đầu tháng 03/2018 vừa qua, Bộ Tài chính đã công bố 05 thủ tục hành chính mới thuộc lĩnh vực kế toán, kiểm toán, trong đó có: Đăng ký dự thi cấp Chứng chỉ kế toán viên thay cho Đăng ký dự thi cấp Chứng chỉ hành nghề kế toán; Đăng ký dự thi sát hạch đối với người có Chứng chỉ chuyên gia kế toán thay cho Đăng ký dự thi cấp Chứng chỉ kiểm toán viên và Chứng chỉ kế toán viên hành nghề…
Trong đó, để được cấp Chứng chỉ kế toán viên, người dự thi phải thi 04 môn: Pháp luật về kinh tế và Luật Doanh nghiệp; Tài chính và quản lý tài chính nâng cao; Thuế và quản lý thuế nâng cao; Kế toán tài chính, kế toán quản trị nâng cao. Lệ phí thi 200.000 đồng/môn thi.
Chứng chỉ sẽ được cấp cho người thi đạt sau 60 ngày, kể từ ngày kết thúc thi.
Nhiều quy định liên quan đến luật kế toán 2018 dân kế toán cần biết (Ảnh minh họa)
Quy định mới về xử phạt vi phạm lĩnh vực kế toán
Nghị định 41/2018/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập vừa được Chính phủ ban hành ngày 12/03/2018. Trong đó, dân kế toán cần lưu ý một số quy định xử phạt mới như sau:
- Ký chứng từ kế toán bằng mực đỏ, mực phai màu: Phạt từ 03 - 05 triệu (trước đây không quy định);
- Tẩy xóa, sửa chữa chứng từ kế toán: Phạt từ 03 - 05 triệu (trước đây chỉ phạt từ 500.000 đồng - 01 triệu đồng);
- Lập sổ kế toán không ghi tên đơn vị kế toán: Phạt 01 - 02 triệu đồng (trước đây chỉ phạt từ 500.000 đồng - 01 triệu đồng);
- Làm hư hỏng, mất mát tài liệu, chứng từ kế toán đang trong quá trình sử dụng: Phạt từ 05 - 10 triệu đồng…
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/05/2018.
Xem thêm: Từ 1/5, dân kế toán cần phải “nằm lòng” những quy định này
Kế toán cơ quan Nhà nước được hưởng phụ cấp trách nhiệm
Cũng có hiệu lực trong tháng 5/2018 là quy định về phụ cấp trách đối với kế toán trưởng, người phụ trách kế toán của các đơn vị kế toán trong lĩnh vực kế toán Nhà nước.
Cụ thể, Thông tư 04/2018/TT-BNV quy định như sau:
- Người được bổ nhiệm làm kế toán trong đơn vị chỉ có một người làm kế toán hoặc một người làm kế toán kiêm nhiệm; trong đơn vị kế toán ngân sách và tài chính xã, phường, thị trấn: Phụ cấp trách nhiệm công việc hàng tháng 0,1 so với mức lương cơ sở.
- Kế toán trưởng tại Kho bạc Nhà nước, cơ quan thuế, cơ quan hải quan; cơ quan Nhà nước; đơn vị sự nghiệp công lập: Phụ cấp trách nhiệm công việc hàng tháng 0,2 so với mức lương cơ sở.
Xem thêm: Quy định về mức lương cơ sở năm 2018/ Bảng tra cứu phụ cấp trách nhiệm 2018
Quy định mới được ban hành; sắp có hiệu lực liên quan đến nghề kế toán
Sửa đổi hệ thống tài khoản kế toán của các ngân hàng
Thông tư 22/2017/TT-NHNN sửa đổi hệ thống tài khoản kế toán và chế độ báo cáo tài chính của các tổ chức tín dụng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/04/2018 tới đây.
Thông tư này điều chỉnh một loạt các hệ thống tài khoản kế toán của tổ chức tín dụng như: Tài khoản 20 - Cho vay các tổ chức tín dụng khác sửa thành “Cấp tín dụng cho các tổ chức tín dụng khác”; Tài khoản 275- Cho vay khác thành “Cấp tín dụng khác”…
Ngoài ra, Thông tư còn bổ sung một số tài khoản như: Tài khoản cấp III “9823- Lãi cho vay theo hợp đồng hợp vốn” thuộc Tài khoản “982- Cho vay theo hợp đồng hợp vốn”; Tài khoản cấp III “9833- Lãi từ hoạt động cấp tín dụng theo hợp đồng nhận ủy thác” thuộc Tài khoản “983 - Cấp tín dụng theo hợp đồng nhận ủy thác”…
Trong quy định về hạch toán các nghiệp vụ liên quan đến ngoại tệ và vàng, Thông tư này quy định vàng tại tổ chức tín dụng được coi là một loại ngoại tệ và được hạch toán tương tự như ngoại tệ, đơn vị là “chỉ” vàng 99,99%.
Hướng dẫn nghiệp vụ kế toán đối với công ty chứng khoán
Ngày 27/04/2018, Thông tư 23/2018/TT-BTC hướng dẫn kế toán chứng quyền có bảo đảm đối với công ty chứng khoán là tổ chức phát hành sẽ có hiệu lực.
Thông tư này quy định: Khi công ty chứng khoán ký quỹ tại Ngân hàng lưu ký để đảm bảo thanh toán cho việc chào bán chứng quyền, kế toán phải theo dõi chi tiết trên Tài khoản 112 - Tiền gửi ngân hàng và phải thuyết minh rõ số tiền ký quỹ để đảm bảo thanh toán.
Khi có giấy chứng nhận chào bán chứng quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, kế toán phải theo dõi số chứng quyền được phép phát hành, ghi: Nợ TK 018 - Chứng quyền…
Thông tư cũng hướng dẫn nghiệp vụ kế toán trong các trường hợp như: Khi Ủy ban chứng khoán Nhà nước đình chỉ hoặc hủy bỏ đợt chào bán; Khi thực hiện giao dịch chứng quyền để tạo lập thị trường trên sàn; Khi đáo hạn chứng quyền…
Trên đây là tổng hợp của LuatVietnam về những quy định mới áp dụng trong năm 2018 mà dân kế toán cần biết. Hiện tại, tất cả các văn bản trong lĩnh vực KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN được chúng tôi cập nhật tại đây.
LuatVietnam