Hành vi sàm sỡ, quấy rối tình dục tại chốn công sở không hề hiếm gặp nhưng người lao động là nạn nhân thường chọn cách im lặng. Đã đến lúc người lao động phải lên tiếng để chống đối loại tệ nạn này.
1. Thế nào là quấy rối nơi công sở?
Khoản 9 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 đã định nghĩa về hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc hay cũng chính là hành vi quấy rối tại nơi công sở như sau:
Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động.
Theo khoản 1 Điều 84 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, quấy rối tình dục có thể xảy ra dưới dạng sau:
- Trao đổi như đề nghị, yêu cầu, gợi ý, đe dọa, ép buộc đổi quan hệ tình dục lấy lợi ích liên quan đến công việc.
- Hành vi có tính chất tình dục không nhằm mục đích trao đổi, nhưng khiến môi trường làm việc trở nên khó chịu và bất an, gây tổn hại về thể chất, tinh thần, hiệu quả công việc và cuộc sống của người bị quấy rối.
2. Làm thế nào để đối phó với nạn quấy rối tình dục nơi công sở?
Quấy rối thường là những hành vi rất khó chứng minh và dễ bị chối bỏ bởi khó có thương tổn rõ ràng trên cơ thể và người thực hiện cho rằng đó chỉ là vui đùa, trêu ghẹo. Tuy nhiên, mức độ đau xót và những hệ lụy lâu dài của nó đối với nạn nhân sẽ là nỗi ám ảnh đè nặng lên tâm lý đến suốt cuộc đời.
Chính vì vậy, mỗi người lao động rơi vào trường hợp này nên biết cách để đối phó và loại bỏ nó.
2.1. Kín đáo, lịch sự và nghiêm túc nơi công sở
Công sở là nơi làm việc, chính vì vậy, lao động nữ nên lựa chọn cho mình những bộ trang phục nhã nhặn, không nên quá gợi cảm, sexy. Điều này sẽ tránh được việc gây thu hút, lòng ham muốn của người khác giới.
Bên cạnh đó, khi nghe thấy những lời chọc ghẹo, tán tỉnh hay những hình ảnh khiêu dâm, hãy thờ ơ với nó, không quan tâm tới những chuyện xung quanh, tập trung vào công việc và tránh tiếp xúc với đối tượng để làm giảm sự hứng thú của “hắn” đối với mình.
2.2. Khiếu nại tới cấp trên
Nếu những lời nói hay hành vi quấy rối không có dấu hiệu dừng lại và vượt quá tầm kiểm soát của bản thân thì người lao động nên khiếu nại tới cấp trên, người có thẩm quyền giải quyết trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mình để xử lý kẻ có hành vi quấy rối.
Việc khiếu nại có thể thực hiện trực tiếp hoặc khiếu nại bằng đơn. Theo khoản 1 Điều 20 Nghị định 24/2018/NĐ-CP, thời hạn giải quyết khiếu nại là không quá 30 ngày hoặc 45 ngày đối với vụ việc phức tạp, kể từ ngày thụ lý.
Người lao động có hành vi quấy rối tình dục sẽ bị coi là vi phạm kỷ luật lao động. Tùy vào tính chất, mức độ vi phạm mà người này sẽ bị xử lý theo các hình thức khác nhau. Nếu chưa đến mức độ nghiêm trọng, người vi phạm sẽ bị khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng hoặc cách chức.
Nặng nhất, người quấy rối tình dục tại nơi làm việc còn có thể bị xử lý kỷ luật sa thải theo quy định tại khoản 2 Điều 125 Bộ luật Lao động.
2.3. Tố cáo đến Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội
Trường hợp vụ việc quấy rối nơi công sở có tính chất quá phức tạp hoặc người có hành vi quấy rối lại chính là người sử dụng lao động thì lao động nữ nên thu thập bằng chứng, chứng cứ, từ những tin nhắn, lời nói, hình ảnh,… cho đến những hành vi để tố cáo tới Sở Lao động - Thương binh và Xã hội nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.
Người lao động có quyền gửi đơn hoặc tố cáo trực tiếp tới Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.
Theo khoản 3 Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt tiền từ 15 - 30 triệu đồng.
Nghiêm trọng hơn, người quấy rối “xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác” có thể bị phạt tù tới 05 năm về Tội làm nhục người khác tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015.
2.4. Chấm dứt hợp đồng lao động
Nếu như quá mệt mỏi và sợ hãi khi mọi cách đều không thể giải quyết được vấn đề, và trường hợp đặc biệt, người quấy rối chính là “sếp” thì cách tốt nhất để người lao động bảo vệ chính mình và kết thúc mọi chuyện là thôi việc và tìm một công việc khác.
Trong trường hợp này, căn cứ điểm d khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động năm 2019, người bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước.
Trên đây là những cách đối phó với hành vi quấy rối nơi công sở. Nếu còn gặp khó khăn trong quá trình khiếu nại, tố cáo, bạn đọc gọi ngay tổng đài 1900.6199 để được các chuyên gia pháp lý của LuatVietnam tư vấn cụ thể.