Khi vi phạm quy định của pháp luật, công chức sẽ bị xử lý kỷ luật. Vậy khi Luật Cán bộ, công chức 2025 số 80/2025/QH15 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, các hình thức kỷ luật công chức có gì thay đổi không?
Vi phạm những điều này, công chức sẽ bị kỷ luật
Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 172/2025/NĐ-CP, Chính phủ quy định các hành vi bị xử lý kỷ luật đối với công chức gồm:
-
Vi phạm quy định của Đảng liên quan đến hoạt động công vụ;
-
Vi phạm các quy định về nghĩa vụ của công chức;
-
Những việc công chức không được làm;
-
Vi phạm đạo đức công vụ, văn hóa giao tiếp ở công sở, giao tiếp với Nhân dân;
- Vi phạm nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Theo đó, Điều 8 đến Điều 12 Nghị định 172/205/NĐ-CP đã quy định cụ thể từng hành vi vi phạm bị áp dụng hình thức kỷ luật nào:
STT |
Hình thức kỷ luật |
Trường hợp áp dụng |
Hành vi vi phạm |
1 |
Khiển trách |
Vi phạm lần đầu, gây hậu quả ít nghiêm trọng. |
- Vi phạm về nghĩa vụ của công chức; những việc không được làm; vi phạm đạo đức công vụ, văn hóa giao tiếp nơi công sở, giao tiếp với Nhân dân; vi phạm nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị. - Vi phạm quy định của pháp luật về: phòng, chống tội phạm; phòng, chống tệ nạn xã hội; trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. - Vi phạm quy định về: quy chế tập trung dân chủ; tuyên truyền, phát ngôn; bảo vệ chính trị nội bộ. - Vi phạm quy định của pháp luật về: đầu tư, xây dựng; đất đai, tài nguyên môi trường; tài chính, kế toán, ngân hàng; quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước và của Nhân dân trái quy định. - Vi phạm quy định khác của Đảng và của pháp luật liên quan đến công chức. |
2 |
Cảnh cáo |
Khi vi phạm thuộc hành vi cấm |
- Đã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức khiển trách theo quy định mà tái phạm. - Có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp quy định hình thức kỷ luật khiển trách. - Có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả ít nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý không thực hiện đúng, đầy đủ chức trách, nhiệm vụ quản lý, điều hành theo sự phân công; b) Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong phạm vi phụ trách mà không có biện pháp ngăn chặn. |
3 |
Cách chức |
Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý |
- Đã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo theo quy định. - Có hành vi vi phạm lần đầu gây hậu quả rất nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp quy định trong kỷ luật khiển trách hoặc cảnh cáo nhưng chưa đến mức buộc thôi việc, bãi nhiệm, người vi phạm có thái độ tiếp thu, sửa chữa, chủ động khắc phục hậu quả và thuộc một trong các trường hợp quy định về tình tiết giảm nhẹ mức kỷ luật tại khoản 3 Điều 4 Nghị định này. - Sử dụng giấy tờ không hợp pháp để được quy hoạch, bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm vào chức vụ. |
5 |
Buộc thôi việc |
Khi vi phạm thuộc hành vi cấm |
- Đã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cách chức đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc cảnh cáo đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý mà tái phạm. - Có hành vi vi phạm lần đầu gây hậu quả rất nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp áp dụng hình thức kỷ luật khiển trách tại Điều 8 hoặc có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả ít nghiêm trọng theo khoản 3 Điều 9 Nghị định này nhưng người vi phạm không có thái độ tiếp thu, sửa chữa, chủ động khắc phục hậu quả và thuộc một trong các trường hợp quy định về tình tiết tăng nặng mức kỷ luật tại khoản 4 Điều 4 Nghị định này. - Sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận, xác nhận giả hoặc không hợp pháp để được tuyển dụng vào cơ quan, tổ chức, đơn vị. - Nghiện ma túy; đối với trường hợp này phải có kết luận của cơ sở y tế hoặc thông báo của cơ quan có thẩm quyền. |
Như vậy, theo quy định hiện hành, nếu vi phạm những điều đã nêu ở trên, tùy vào mức độ, tính chất của hành vi vi phạm mà công chức sẽ bị kỷ luật bằng các hình thức phù hợp.
Các hình thức kỷ luật công chức mới nhất
Theo quy định tại Điều 36 Luật số 80/2025/QH15 quy định công chức sẽ bị kỷ luật bằng 04 hình thức:
(1) Khiển trách;
(2) Cảnh cáo;
(3) Cách chức;
(4) Buộc thôi việc
Trong đó, việc cách chức chỉ được áp dụng với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Khi Luật này có hiệu lực thì các hình thức kỷ luật công chức được điều chỉnh còn 04 hình thức (trước ngày 01/7/2025 là 06 hình thức). Như vậy, Nghị định 172/2025/NĐ-CP đã bỏ hình thức kỷ luật giáng chứng áp dụng đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và hạ bậc đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo quản lý như quy định tại Nghị định 71/2023/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số Điều của Nghị định 112/2020/NĐ-CP. Việc thay đổi này nhằm thống nhất quy định và phù hợp với Luật Cán bộ, công chức năm 2025.
Bên cạnh đó, Nghị định 172/2025/NĐ-CP quy định 3 trường hợp chưa xem xét xử lý kỷ luật (thay vì 4 trường hợp như quy định tại Nghị định 112/2020/NĐ-CP) như sau:
(1) Công chức đang trong thời gian điều trị bệnh hiểm nghèo hoặc đang mất khả năng nhận thức; bị ốm nặng đang điều trị nội trú tại bệnh viện có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền.
(2) Công chức là nữ giới đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc công chức là nam giới (trong trường hợp vợ chết hoặc vợ không thể nuôi con vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan theo quy định của Bộ luật Dân sự và pháp luật về tình trạng khẩn cấp) đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người có hành vi vi phạm có văn bản đề nghị xem xét xử lý kỷ luật.
(3) Công chức đang bị khởi tố, tạm giữ, tạm giam chờ kết luận của cơ quan có thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử về hành vi vi phạm pháp luật; trừ trường hợp theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Trước đó, Nghị định số 112/2020/NĐ-CP quy định trường hợp "công chức, viên chức đang trong thời gian nghỉ hàng năm, nghỉ theo chế độ, nghỉ việc riêng được cấp có thẩm quyền cho phép" cũng thuộc trường hợp chưa xem xét xử lý kỷ luật