Giá FOB là gì? Cách tính thuế xuất nhập khẩu theo giá FOB năm 2025

1. Giá FOB là gì?

1.1 Định nghĩa giá FOB (Free On Board) 

Free On Board (viết tắt là FOB) là là một điều kiện giao hàng trong thương mại quốc tế, quy định rằng người bán hoàn thành nghĩa vụ giao hàng khi hàng hóa đã được xếp lên tàu tại cảng xuất khẩu.

Từ thời điểm đó, mọi rủi ro và chi phí liên quan đến hàng hóa sẽ do người mua chịu trách nhiệm.

1.2 Giá FOB gồm những gì?

Giá FOB là giá tại cửa khẩu bên nước của người bán, đã bao gồm:

• Chi phí vận chuyển hàng hóa đến cảng xuất khẩu.​

• Chi phí xếp hàng lên tàu.

• Chi phí làm thủ tục xuất khẩu và thuế xuất khẩu (nếu có)

Giá FOB không bao gồm chi phí vận chuyển đường biển và bảo hiểm hàng hóa sau khi hàng đã lên tàu.​

1.3 Điểm chuyển giao rủi ro trong FOB

Lan can tàu được xem là điểm chuyển giao rủi ro - nếu hàng hóa gặp sự cố như sóng thần, cướp biển... trong quá trình vận chuyển thì người mua phải tự chịu trách nhiệm và mua bảo hiểm cho hàng hóa.

FOB còn được chia thành hai loại phổ biến:

- FOB Shipping Point - quyền sở hữu và trách nhiệm chuyển giao ngay khi hàng được xếp lên tàu.

- FOB Destination - quyền sở hữu chỉ được chuyển khi hàng đến nơi nhận theo đúng địa điểm đã ghi trong hợp đồng.

2. Cách tính thuế xuất nhập khẩu theo giá FOB

Việc tính thuế xuất nhập khẩu theo giá FOB được thực hiện theo các bước sau:​

Bước 1: Xác định giá FOB của hàng hóa

Giá FOB được xác định bằng tổng chi phí sản xuất và các chi phí liên quan đến việc đưa hàng hóa lên tàu tại cảng xuất khẩu.

Bước 2: Áp dụng thuế xuất nhập khẩu theo tỷ lệ cụ thể

Thuế suất được xác định dựa trên mã HS code của từng mặt hàng, theo biểu thuế xuất khẩu hiện hành.​

Bước 3: Tính toán số tiền thuế phải trả

Công thức tính thuế xuất khẩu: ​Thuế xuất khẩu = Giá FOB x Thuế suất

3. Ưu điểm của việc sử dụng giá FOB trong việc tính thuế xuất nhập khẩu

Việc áp dụng điều kiện giao hàng theo giá FOB (Free On Board) trong các hợp đồng mua bán quốc tế mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả người mua lẫn người bán:

Tính minh bạch và rõ ràng

Giá FOB xác định chính xác điểm chuyển giao trách nhiệm tại lan can tàu, từ đó giúp hai bên dễ dàng kiểm tra, xác nhận và tránh hiểu lầm về chi phí cũng như quyền sở hữu.

Điều này không chỉ đảm bảo sự rõ ràng trong việc kê khai thuế mà còn là cơ sở quan trọng để hạn chế tranh chấp.

Khả năng quản lý và kiểm soát chi phí

Người mua có thể chủ động lựa chọn đơn vị vận chuyển, bảo hiểm và các dịch vụ logistics phù hợp với ngân sách và nhu cầu của mình.

Việc tách biệt chi phí vận chuyển ra khỏi giá hàng hóa giúp doanh nghiệp hoạch định ngân sách chính xác hơn và dễ dàng điều chỉnh trong từng lô hàng cụ thể.

Hạn chế tối đa rủi ro và tranh chấp 

Quy định rõ quyền và nghĩa vụ ngay từ đầu giúp xử lý các sự cố như hư hỏng, mất mát có căn cứ, đảm bảo quyền lợi đôi bên và giúp giao dịch diễn ra suôn sẻ, hiệu quả.

4. Trách nhiệm các bên khi thực hiện hợp đồng FOB

Đối với bên bán

• Chuẩn bị và giao hàng đúng số lượng, chất lượng lên tàu tại cảng xuất khẩu theo quy định trong hợp đồng.
• Cung cấp đầy đủ hóa đơn thương mại, chứng từ điện tử tương đương, vận đơn đường biển và các tài liệu làm bằng chứng giao hàng.
• Chịu trách nhiệm làm thủ tục xuất khẩu, bao gồm cả việc xin giấy phép nếu cần thiết.
• Chịu toàn bộ chi phí và rủi ro cho đến khi hàng được đặt lên boong tàu, bao gồm cả phí vận chuyển nội địa, bốc dỡ, khai hải quan, thuế,...
• Thông báo cho người mua khi hàng đã được giao qua lan can tàu và cung cấp đầy đủ chứng từ vận tải liên quan.
• Trả chi phí kiểm tra, giám sát chất lượng và đóng gói hàng hóa. Thông báo nếu hàng đóng gói đặc biệt.
• Cung cấp thông tin và chứng từ cần thiết để hỗ trợ người mua trong quá trình vận chuyển và nhận hàng tại điểm đến.

Đối với bên mua

• Thanh toán đầy đủ tiền hàng theo hợp đồng và toàn bộ chi phí vận chuyển từ khi hàng được giao qua lan can tàu đến điểm nhận cuối cùng.
• Chịu mọi rủi ro mất mát hay hư hỏng từ thời điểm hàng được giao qua lan can tàu.
• Chịu trách nhiệm thuê tàu và mua bảo hiểm (nếu muốn, không bắt buộc).
• Chuẩn bị giấy phép nhập khẩu, hoàn tất thủ tục hải quan và đóng các khoản thuế, phí tại nước nhập khẩu.
• Chịu các chi phí nếu lô hàng bị hải quan nước nhập khẩu kiểm tra hoặc phát sinh chi phí liên quan đến chứng từ.
• Thông báo kịp thời khi hàng đã được chất lên tàu, đồng thời cung cấp thông tin về tên tàu và cảng đích.

Kết luận

Việc hiểu rõ về giá FOB và cách tính thuế xuất nhập khẩu theo giá FOB giúp các doanh nghiệp và cá nhân tham gia hoạt động thương mại quốc tế thực hiện giao dịch hiệu quả, minh bạch và tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản và cần thiết về giá FOB là gì để áp dụng linh hoạt trong thực tiễn xuất nhập khẩu.