Quyền lợi đặc biệt của doanh nghiệp và người lao động khi có dịch Corona

Dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona đang diễn biến hết sức phức tạp, gây hoang mang cho đại đa số người dân, trong đó có cả người lao động lẫn người sử dụng lao động. Vậy thời điểm này, họ có thể làm gì?

Đối với người sử dụng lao động

Được chuyển người lao động sang làm công việc khác

Khoản 1 Điều 31 Bộ luật Lao động 2012 quy định:

Khi gặp khó khăn đột xuất do thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh… người sử dụng lao động được quyền tạm thời chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động.

Tuy nhiên, chỉ được chuyển người lao động sang làm công việc khác không quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong một năm.

Trường hợp đã đủ 60 ngày, nếu tiếp tục phải chuyển người lao động làm công việc khác thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người lao động.

Trước khi chuyển người lao động làm công việc khác, người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước ít nhất 03 ngày làm việc, thông báo rõ thời hạn làm tạm thời và bố trí công việc phù hợp với sức khoẻ, giới tính của người lao động.

Được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Theo điểm c khoản 1 Điều 38 Bộ luật Lao động hiện hành, người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động vì lý do bất khả kháng.

Vậy trường hợp nào được coi là bất khả kháng?

Khoản 2 Điều 12 Nghị định 05/2015/NĐ-CP liệt kê các trường hợp bất khả kháng bao gồm:

- Địch họa, dịch bệnh;

- Di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Và như vậy, trong trường hợp xảy ra dịch bệnh, người sử dụng lao động được quyền cho người lao động thôi việc.

Điều đáng chú ý, phải báo cho người lao động biết trước:

- Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

- Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;

- Ít nhất 03 ngày làm việc đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.

Được bố trí người lao động làm thêm giờ

Pháp luật cho phép người sử dụng lao động làm việc này để bù đắp, khắc phục những hậu quả do dịch bệnh gây ra. Cụ thể, tại Điều 107 Bộ luật Lao động 2012:

Người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào và người lao động không được từ chối trong trường hợp thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa.

Quyền của doanh nghiệp và người lao động trong mùa dịch (Ảnh minh họa)

Đối với người lao động

Được trả lương đầy đủ khi chuyển sang công việc mới

Như đã đề cập, trong trường hợp xảy ra dịch bệnh, người sử dụng lao động có quyền tạm chuyển người lao động sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động.

Lúc này, để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, khoản 3 Điều 31 Bộ luật Lao động 2012 nêu rõ:

Người lao động được trả lương theo công việc mới; nếu tiền lương của công việc mới thấp hơn tiền lương công việc cũ thì được giữ nguyên mức tiền lương cũ trong thời hạn 30 ngày làm việc.

Đồng thời, tiền lương theo công việc mới ít nhất phải bằng 85% mức tiền lương công việc cũ nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.

Hiện nay, mức lương tối thiểu vùng được quy định tại Điều 3 Nghị định 90/2019/NĐ-CP như sau:

Vùng I: Mức 4.420.000 đồng/tháng;

Vùng II: Mức 3.920.000 đồng/tháng;

Vùng III: Mức 3.430.000 đồng/tháng;

Vùng IV: Mức 3.070.000 đồng/tháng.

Ngừng việc vẫn được trả lương

Khoản 3 Điều 98 Bộ luật Lao động 2012 đề cập đến tiền lương trong trường hợp ngừng việc:

Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động, người lao động hoặc vì các nguyên nhân khách quan khác như thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch hoạ… thì tiền lương ngừng việc do hai bên thoả thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định.

Trên cơ sở này, nếu người lao động phải ngừng việc, nghỉ làm do dịch bệnh thì sẽ được trả lương theo sự thỏa thuận với doanh nghiệp, nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng đã nêu.

Gây thiệt hại không phải bồi thường

Trong quan hệ lao động, hầu hết mọi trường hợp gây thiệt hại đều phải bồi thường. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 130 Bộ luật Lao động 2012:

Nếu thiệt hại xảy ra do thiên tai, hoả hoạn, địch họa, dịch bệnh, thảm họa… không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép thì người lao động sẽ không phải bồi thường.

Quy định là vậy nhưng người lao động cũng không nên lợi dụng tình hình dịch bệnh làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động để tránh ảnh hưởng tới công việc của mình và những người xung quanh.

Thùy Linh