Lời khai của người làm chứng trong một vụ án có thể là thông tin quan trọng góp phần giải quyết vụ án nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu người làm chứng khai không đúng sự thật thì bị xử lý thế nào?
Người làm chứng phải có nghĩa vụ khai đúng sự thật
Người làm chứng là một trong số những người tham gia tố tụng, là người biết được thông tin, tình tiết liên quan đến người phạm tội, đến vụ án ….và được cơ quan tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng.
Lúc này, người làm chứng sẽ được cơ quan có thẩm quyền lấy lời khai. Họ sẽ trình bày lại những gì họ biết về tội phạm được thực hiện, về vụ án, nhân thân và quan hệ giữa người bị buộc tội, bị hại… Ngoài ra, họ còn phải trả lời các câu hỏi của cơ quan có thẩm quyền về những gì mình biết.
Lưu ý: Không được dùng lời khai của người làm chứng nếu họ không nói rõ vì sao biết được thông tin đó.
Bởi lời khai của người làm chứng là một phần quan trọng, là nguồn chứng cứ quan trọng để cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra, xem xét tình tiết của vụ án. Do đó, những người sau đây sẽ không được làm chứng:
- Người bào chữa cho người bị buộc tội
- Người không có khả năng nhận thức hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn sự việc : Người bị tâm thần, có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất…
Theo đó, Điều 91 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định, người làm chứng phải có các nghĩa vụ sau đây:
- Có mặt theo giấy triệu tập
- Trình bày trung thực những gì mình biết về tội phạm, vụ án và lý do biết được thông tin đó
- Không được khai báo gian dối, từ chối khai báo, trốn tránh mà không vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan
- Cơ quan, đơn vị nơi người làm chứng làm việc, học tập phải có trách nhiệm tạo điều kiện cho họ
Đặc biệt nếu vắng mặt gây trở ngại cho việc giải quyết vụ án mà không có lý do chính đáng thì có thể bị dẫn giải.
Người làm chứng khai sai sự thật có thể đi tù tận 07 năm (Ảnh minh họa)
Người làm chứng khai gian dối có thể bị phạt 7 năm tù
Theo quy định trên, người làm chứng có nghĩa vụ phải khai trung thực, không được khai gian dối, sai sự thật. Nếu vi phạm mà biết rõ điều đó là sai sự thật, không đúng thì có thể bị phạt tù cao nhất là 07 năm (Điều 382 Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối).
Theo đó, người làm chứng khai không đúng sự thật sẽ bị phạt 07 năm từ nếu:
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Dẫn đến việc kết án oai người vô tội, bỏ lọt tội phạm
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Không chỉ khai gian dối, hành vi từ chối làm chứng, khai báo hoặc cung cấp tài liệu mà không có lý do chính đáng thì sẽ bị:
- Phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm
- Phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm
Trên đây là quy định về việc người làm chứng khai sai sự thật phải chịu trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, để tìm hiểu thêm các quy định về các hình phạt trong hình sự, độc giả có thể đọc tại đây.
Nguyễn Hương