Giáo trình có được bảo vệ quyền sở hữu không?
Căn cứ theo Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ của Việt Nam năm 2005, được sửa đổi và bổ sung vào năm 2022, giáo trình được bảo vệ trên cơ sở quyền tác giả. Trong đó chủ sở hữu quyền tác giả của sách giáo khoa có quyền nhân thân và quyền tài sản đối với tác phẩm:
- Quyền nhân thân của tác giả được thể hiện qua nhiều khía cạnh như quyền đặt tên cho tác phẩm, quyền được ghi tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, quyền công bố và cho phép công bố tác phẩm, cùng với quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm khỏi xâm phạm và biến đổi không được phép;
- Quyền tài sản liên quan đến việc sáng tạo và phân phối tác phẩm. Nó bao gồm việc làm tác phẩm phái sinh, biểu diễn trước công chúng, sao chép, phân phối, nhập khẩu, phát sóng, và truyền đạt tác phẩm. Quyền này có thể được tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép tổ chức, cá nhân khác thực hiện, nhưng phải tuân theo các quy định của Luật và có sự cho phép của chủ sở hữu, kèm theo việc trả tiền bản quyền tương ứng.
Sử dụng giáo trình photo có phạm luật?
Căn cứ vào mục đích sử dụng giáo trình photo để xác định việc sử dụng giáo trình photo có phạm luật không? Cụ thể:
Sử dụng giáo trình photo là không phạm luật nếu người sử dụng tuân theo các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 về quyền tác giả.
Trong đó, người sử dụng phải thỏa mãn các điều kiện sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao trong Điều 25 của Luật này, cụ thể như sau:
- Giáo trình được sao chép phục vụ cho mục đích học tập cá nhân, không khai thác thương mại;
- Chuyển thể giáo trình thành hình thức dễ tiếp cận cho người khuyết tật/ khiếm thị, không với mục đích thương mại.
Ngược lại, sử dụng giáo trình photo sẽ bị coi là phạm luật nếu đây là hành vi chép giáo trình với mục đích thương mại, buôn bán, hoặc lợi nhuận,sẽ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của tác giả, có thể dẫn đến hậu quả pháp lý.
Căn cứ vào Điều 15 Nghị định 131/2013/NĐ-CP người phân phối giáo trình Photo vì mục đích thương mại, không được sự cho phép của chủ sở hữu sẽ bị phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng và sẽ bị buộc tiêu hủy tang vật vi phạm hoặc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử.
Ngoài ra, trong trường hợp hành vi có cấu thành tội phạm thì người phạm tội có thể bị phạt dựa trên Điều 225 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi và bổ sung năm 2017 về Tội xâm phạm quyền tác giả chi tiết như sau:
Hành vi | Xử phạt |
Phân phối giáo trình Photo thu lợi từ 50 triệu đến dưới 300 triệu đồng hoặc gây thiệt hại đến chủ sở hữu từ 100 triệu đến dưới 500 triệu đồng | Phạt tiền từ 50 triệu đến 300 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 03 năm |
Phạm tội có tổ chức, phạm tội nhiều hơn 02 lần hoặc thu lợi từ hành vi phạm tội trên 300 triệu đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ sở hữu trên 500 triệu đồng | Phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 01 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm |
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt thêm 20 - 200 triệu đồng và bị cấm làm một số công việc từ 01 - 05 năm.
Như vậy, qua hiểu biết về Luật Sở hữu trí tuệ 2005, học sinh, sinh viên có thể sử dụng giáo trình photo mà không xâm phạm quyền tác giả của chủ sở hữu. Nếu còn thắc mắc bạn đọc vui lòng liên hệ tổng đài 19006192 của LuatVietnam để được tư vấn chi tiết.