Cha, mẹ đã mất thì có thể thay đổi họ được không?

Thông qua tổng đài 1900.6192, LuatVietnam nhận được rất nhiều câu hỏi xung quanh việc thay đổi họ, tên. Một trong số đó là khi bố hoặc mẹ đã chết thì con có thể thay đổi họ được không?

Con thay đổi họ có cần sự đồng ý của cha, mẹ không?

Theo khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự năm 2015, cá nhân có quyền thay đổi họ trong các trường hợp sau đây:

- Khi muốn đổi họ cho con để từ họ cha đẻ sang họ mẹ đẻ hoặc ngược lại hoặc khi xác định cha, mẹ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ; khi cha mẹ thay đổi họ.

- Khi được nhận con nuôi hoặc thôi con nuôi (cha mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ).

- Khi người bị lưu lạc tìm được nguồn gốc huyết thống của mình...

Tuy nhiên, khoản 2 Điều 27 Bộ luật Dân sự cũng khẳng định:

Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

Đồng thời, khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP cũng nêu rõ:

Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

Như vậy, theo quy định này, khi con dưới 09 tuổi, cha mẹ có thể thực hiện việc thay đổi họ, tên cho con mà không cần hỏi ý kiến của con nhưng phải có sự đồng ý của cả cha và mẹ, thể hiện trong Tờ khai; khi con từ đủ 09 tuổi trở lên thì phải có sự đồng ý của con.

Và khi con đã đủ 18 tuổi trở lên đồng nghĩa người con đã thành niên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì không cần có sự đồng ý của cha, mẹ. Bởi khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự quy định là cá nhân mà không quy định chỉ cha hoặc mẹ mới có quyền thay đổi.

Do đó, không phải mọi trường hợp đổi họ đều phải được sự đồng ý của cha, mẹ.

Cha, mẹ đã mất thì có thể thay đổi họ được không?

Theo phân tích ở trên, khi con từ đủ 18 tuổi trở lên, cá nhân đổi họ không cần sự đồng ý của cha, mẹ. Tuy nhiên, người này chỉ được đổi họ trong các trường hợp nêu tại khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu trên.

Riêng con dưới 18 tuổi, khi đổi họ thì bắt buộc phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và thể hiện rõ trong Tờ khai (theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 123 năm 2015. Do đó, nếu cha hoặc mẹ người đó đã chết thì yêu cầu thay đổi họ của con dưới 18 tuổi sẽ không thực hiện được.

Đồng nghĩa, nếu cha hoặc mẹ mất thì không đổi được họ cho con dưới 18 tuổi còn nếu con đã từ đủ 18 tuổi trở lên thì có thể đổi được.

Thủ tục thay đổi họ cho con thế nào?

Căn cứ Luật Hộ tịch, Nghị định 123/2015/NĐ-CP và Thông tư 04/2020/TT-BTP, thủ tục thay đổi họ thực hiện như sau:

Hồ sơ cần chuẩn bị

- Tờ khai

- Giấy khai sinh, giấy tờ căn cứ để đổi họ.

Cơ quan giải quyết

- Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi đăng ký khai sinh trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân thay đổi (người chưa đủ 14 tuổi).

- UBND cấp huyện nơi đã khai sinh trước đây hoặc nơi cư trú (cá nhân từ đủ 14 tuổi trở lên).

Thời gian giải quyết

Thời gian giải quyết sẽ là 03 ngày kể từ ngày nhận đủ giấy tờ. Nếu phải xác minh việc thay đổi họ thì thời gian giải quyết sẽ kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

Lệ phí

Hiện nay, căn cứ Điều 3 Thông tư 85/2019/TT-BTC, lệ phí đổi họ thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Xem thêm...

Trên đây là quy định về việc con có được đổi họ khi cha mẹ đã chết không? Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ, giải đáp.

>> Thủ tục thay đổi họ tên cho con nuôi mới nhất