Theo Luật BHXH 2024, chế độ trợ cấp hưu trí xã hội là gì? Ai được hưởng?

1. Chế độ trợ cấp hưu trí xã hội là gì?

Theo khoản 2 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội mới nhất số 41/2024/QH15, trợ cấp hưu trí xã hội là một loại hình bảo hiểm xã hội (BHXH) dành cho người cao tuổi theo điều kiện được nêu tại Luật này.

Theo khoản 1 Điều 4 Luật BHXH 2024, chế độ trợ cấp hưu trí xã hội gồm 03 chế độ:

• Thứ nhất: Trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng
• Thứ hai: Hỗ trợ chi phí mai táng
• Thứ ba: Bảo hiểm y tế do ngân sách Nhà nước đóng

Đồng thời, Luật này cũng khuyến khích các tỉnh, thành hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách cũng như kết hợp huy động các nguồn lực xã hội.

2. Ai được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí?

Đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí được quy định cụ thể tại Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, gồm:

- Đối tượng 1: Người có độ tuổi từ đủ 75 trở lên, không hưởng lương hưu/trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng trừ quy định khác của Chính phủ và có văn bản đề nghị trợ cấp hưu trí xã hội.

- Đối tượng 2: Người có độ tuổi từ đủ 70 - dưới 75 thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng thêm cả hai điều kiện dưới đây:

• Không hưởng lương hưu/trợ cấp BHXH hằng tháng trừ trường hợp khác do Chính phủ quy định
• Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trong đó, tùy vào từng thời kỳ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội dựa vào đề nghị của Chính phủ đảm bảo phù hợp điều kiện phát triển kinh tế, xã hội và khả năng của ngân sách.

3. Mức hưởng trợ cấp hưu trí xã hội 2024

3.1 Với người đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

- Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng: Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước, Chính phủ sẽ quy định phù hợp theo từng thời kỳ. Trong đó, định kỳ 03 năm một lần, Chính phủ sẽ rà soát, xem xét và điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.

Ngoài ra, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

- Mức hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng cao hơn sẽ dành cho người đồng thời đủ điều kiện hưởng chế độ trợ cấp hưu trí và trợ cấp xã hội hàng tháng.

- Được đóng bảo hiểm y tế.

- Được hỗ trợ mai táng phí cho người cao tuổi chết dành cho người, tổ chức lo mai táng bằng 20 lần mức chuẩn theo Điều 11 Nghị định 20/2021/NĐ-CP tức là 10 triệu đồng.

3.2 Với người chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

- Đối tượng áp dụng: Khi đáp ứng đồng thời các điều kiện:

• Công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu, có thời gian đóng BHXH nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu.
• Chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
• Không hưởng bảo hiểm xã hội một lần và không bảo lưu.
• Có yêu cầu hưởng trợ cấp hằng tháng.

Khi đó, đối tượng trên sẽ được hưởng trợ cấp hằng tháng theo thời gian đóng, căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của người lao động.

Để được hưởng chế độ này, đối tượng ở trên cần thực hiện theo thủ tục:

• Hồ sơ cần chuẩn bị: Sổ bảo hiểm xã hội, văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hằng tháng.
• Nơi nộp: Cơ quan bảo hiểm xã hội.
• Thời gian giải quyết: 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

- Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng. Tuy nhiên, nếu thuộc một trong hai trường hợp sau đây thì sẽ được giải quyết như sau:

• Tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH cao hơn trợ cấp hằng tháng (bằng trợ cấp hưu trí xã hội) tại thời điểm giải quyết hưởng cho thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội: Được tính để hưởng trợ cấp hằng tháng mức cao hơn.
• Tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH không đủ để hưởng trợ cấp hằng tháng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội: Được đóng 01 lần cho phần còn thiếu để hưởng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội nếu có nguyện vọng.

Trong đó, mức trợ cấp hằng tháng nêu trên được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng phù hợp khả năng ngân sách và quỹ BHXH; sẽ được Chính phủ quy định chi tiết.

- Được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

- Thân nhân được hưởng trợ cấp 01 lần cho những tháng chưa nhận và trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện nếu người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết.

Trong đó, điều kiện để nhận trợ cấp mai táng gồm:

• Người đóng BHXH bắt buộc có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên;
• Người có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên;
• Người đang hưởng lương hưu, tạm dừng hưởng lương hưu.

Trên đây là thông tin mới nhất về chế độ trợ cấp hưu trí xã hội là gì theo quy định mới nhất tại Luật BHXH 2024.