Nhà khoa học trẻ tài năng cần đáp ứng những tiêu chuẩn gì? Chính sách ưu đãi với nhà khoa học trẻ tài năng

Để trở thành nhà khoa học trẻ tài năng, cá nhân cần đáp ứng một số tiêu chuẩn nhất định và có cơ hội hưởng các chính sách ưu đãi từ Nhà nước quy định theo Nghị định 263/2025/NĐ-CP.

1. Nhà khoa học trẻ tài năng cần đáp ứng những tiêu chuẩn gì? 

Điều 39 Nghị định 263/2025/NĐ-CP quy định những tiêu chuẩn nhà khoa học trẻ cần đáp ứng là:

1.1 Tiêu chuẩn chung

- Có lý lịch rõ ràng, đạo đức tốt;

- Không vi phạm một trong các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 14 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

1.2 Tiêu chuẩn cụ thể

Nhà khoa học trẻ tài năng là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ tiến sĩ, đang hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, và đáp ứng một trong các tiêu chuẩn sau:

- Đạt giải thưởng uy tín trong nước, quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo;

- Là tác giả chính của ít nhất 05 bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ;

- Là chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ chương trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia đã được đánh giá cuối kỳ đạt kết quả và mục tiêu đề ra;

- Trường hợp hoạt động trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn: có tối thiểu 05 bài báo khoa học đăng trên tạp chí có mã số ISSN thuộc danh mục tính điểm của Hội đồng giáo sư ngành, liên ngành hằng năm, trong đó có ít nhất 03 bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ.

2. Những hành vi bị nghiêm cấm là những hành vi nào?

Theo Điều 14 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là:

- Cản trở, gây khó khăn cho hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của tổ chức, cá nhân.

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào việc đặt hàng, tài trợ, hỗ trợ, đánh giá hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hoặc hành vi khác can thiệp trái pháp luật vào hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của tổ chức, cá nhân.

- Lợi dụng hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để thực hiện một trong các hành vi sau đây:

+ Xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân;

+ Truyền bá thông tin sai sự thật, xuyên tạc kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo;

+ Chiếm đoạt, sử dụng trái phép kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo của tổ chức, cá nhân khác hoặc hành vi khác xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Cố ý không tuân thủ quy định trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo hoặc cố ý che giấu rủi ro khi thực hiện nghiên cứu, thử nghiệm, ứng dụng công nghệ gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài nguyên, môi trường, đa dạng sinh học, sức khỏe cộng đồng.

- Tiết lộ hoặc sử dụng trái phép dữ liệu nhạy cảm thu thập trong quá trình nghiên cứu và phát triển, gây ảnh hưởng đến quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình hoặc an ninh quốc gia.

3. Chính sách ưu đãi với nhà khoa học trẻ tài năng 

Căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 39 Nghị định 263 thì chính sách ưu đãi đối với nhà khoa học trẻ như sau:

- Được ưu tiên tuyển dụng vào viên chức;

- Được tạo điều kiện hình thành nhóm nghiên cứu mạnh và bố trí kinh phí để triển khai các ý tưởng nghiên cứu trong lĩnh vực chuyên môn với các nội dung chi theo quy định về chi thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ;

- Được ưu tiên cử đi và chi trả kinh phí thực tập, làm việc ngắn hạn ở nước ngoài;

- Được cơ quan có thẩm quyền xem xét giao chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo;

- Được hưởng các chính sách ưu đãi khác theo quy định của Chính phủ.

Vậy, nhà khoa học trẻ tài năng là người có trình độ chuyên môn cao, thành tích nghiên cứu nổi bật, đạo đức nghề nghiệp tốt và tiềm năng phát triển khoa học – công nghệ. Họ được Nhà nước ưu tiên, trọng dụng và hưởng nhiều chính sách ưu đãi như hỗ trợ kinh phí, điều kiện nghiên cứu, đào tạo trong – ngoài nước và cơ hội thăng tiến nhằm khuyến khích cống hiến cho sự phát triển khoa học và đất nước.