Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai theo pháp luật hiện nay

Trước khi khởi kiện ra tòa, các bên phải thực hiện quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã. Đây là thủ tục và cũng là điều kiện bắt buộc để Tòa án thụ lý vụ án. Vậy quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã như thế nào? Chúng ta cùng theo dõi bài viết dưới đây!

1. Thẩm quyền hòa giải tranh chấp đất đai

Điều 235 Luật Đất đai 2024 về Hòa giải tranh chấp đất đai có quy định như sau:

Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở, hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật.

Do đó, Nhà nước khuyến khích các bên liên quan đến tranh chấp đất đai tự hòa giải. Tuy nhiên, đây không phải bắt buộc. Nếu không hòa giải thành thì các bên phải thực hiện hòa giải ở Ủy ban nhân dân cấp xã trước khi khởi kiện tại Tòa án.

Như vậy, thẩm quyền hòa giải tranh chấp đất đai gồm:

- Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp. Sau khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải, Chủ tịch UBND cấp xã phải thành lập Hội đồng hòa giải gồm các thành viên:

• Chủ tịch Hội đồng: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã

• Thành viên Hội đồng: Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, công chức làm công tác địa chính, người sinh sống lâu năm biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất tranh chấp (nếu có)

- Hòa giải tranh chấp đất đai tại Tòa án được thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải, đối thoại tại Tòa án và pháp luật về tố tụng dân sự.

2. Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay

Theo Điều 235 Luật Đất đai 2024 và Điều 105 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, quy trình giải quyết tranh chấp đất đai cấp xã như sau:

2.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

- Đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai (bản chính).

- Giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất (có công chứng/chứng thực).

2.2. Trình tự thực hiện

Bước 1: Người nộp đơn gửi yêu cầu hòa giải tranh chấp tới Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

Bước 2: Nhận hồ sơ

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn, Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo cho các bên tranh chấp và Văn phòng/Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất về việc chấp nhận yêu cầu hòa giải.

Nếu không thụ lý hồ sơ thì phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Bước 3: Thực hiện thẩm tra, xác minh nguyên nhân tranh chấp; thu thập các tài liệu, thông tin liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc, quy trình và hiện trạng sử dụng đất đai

Bước 4: Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai với các thành viên gồm:

- Chủ tịch Hội đồng: Chủ tịch/Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã.

- Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.

- Công chức làm công tác địa chính.

- Người đã ở lâu năm, hiểu biết rõ ràng về nguồn gốc, mục đích sử dụng đất (nếu có).

- Đại diện các tổ chức/cá nhân khác như đại diện cộng đồng cư dân; người có uy tín trên địa bàn; trưởng thôn; cán bộ tư pháp…

Bước 5: Tổ chức phiên hòa giải tranh chấp đất đai

Phiên họp quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã phải có sự tham dự của các bên tranh chấp, các thành viên Hội đồng hòa giải và những người có quyền, nghĩa vụ liên quan.

Hòa giải chỉ có thể diễn ra khi có sự có mặt của tất cả các bên tranh chấp. Nếu một bên tranh chấp vắng mặt lần thứ hai thì việc hòa giải được coi là không thành.

Bước 6: Lập biên bản hòa giải thành hoặc biên bản hòa giải không thành

Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, nếu có ý kiến ​​bằng văn bản của hai bên tranh chấp khác với nội dung đã thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét ý kiến ​​bổ sung cho việc giải quyết và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.

Trường hợp hòa giải không thành, UBND cấp xã hướng dẫn các bên tranh chấp nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.

- Thời hạn giải quyết: không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu hòa giải.

- Phí (nếu có): Kinh phí hỗ trợ quy trình giải quyết tranh chấp đất đai cấp xã được quy định theo Luật Phí và các văn bản pháp luật hướng dẫn Luật phí và lệ phí.

3. Luật sư tư vấn tranh chấp đất đai uy tín

Nội dung trên đã đề cập đến quy trình giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành mà bạn có thể tham khảo. Tuy nhiên, quá trình này thực tế thường kéo dài và khá phức tạp.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp đất đai, cần sự hỗ trợ từ Luật sư tư vấn đất đai uy tín, hãy liên hệ ngay với Công ty Luật TNHH META LAW, Giám đốc điều hành là Luật sư Mai Văn Xuân, người đã có hơn 10 năm kinh nghiệm giải quyết tranh chấp đất đai tại Hà Nội.

Luật sư Mai Văn Xuân cùng đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm tại META Law Firm sẽ cung cấp cho bạn những giải pháp nhanh chóng và hiệu quả, giúp bạn giải quyết vấn đề một cách suôn sẻ.

Thông tin liên hệ: Công ty Luật TNHH META LAW

• Địa chỉ: Tầng 5, 137 Hoàng Quốc Việt, Phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Hotline: 0869.898.809

• Website: https://metaasia.vn

• Email: [email protected]