Phân biệt ân xá, đại xá, đặc xá

Tác giả: Kim Anh

Đại xá, đặc xá là những chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta đối với phạm nhân đang chấp hành án phạt tù. Vậy đại xá và đặc xá có gì khác nhau?

Ân xá là đặc ân của nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của nhà nước ta với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cả, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng.

Ân xá được thực hiện với hai hình thức là đại xá và đặc xá. Vậy đại xá và đặc xá có những điểm gì khác nhau?

Phân biệt ân xá đại xá đặc xá (Ảnh minh họa)

Dựa trên thực tế và các quy định của pháp luật, có thể phân biệt đại xá và đặc xá qua các tiêu chí sau:

Tiêu chí	Đại xá	Đặc xá
Định nghĩa	Đại xá là sự khoan hồng của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước.	Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. (khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018)
Bản chất	Tha, miễn hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt cho một số loại tội phạm hoặc một loạt người phạm tội đã hoăc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án.	Miễn toàn bộ hoặc một phần hình phạt hoặc giảm nhẹ hình phạt, kể cả miễn trách nhiệm hình sự hoặc xóa án đối với một hoặc một số người nhất định hoặc một số đông người đang chấp hành hình phạt, trong trường hợp họ lập được công lớn hoặc đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.
Thẩm quyền quyết định	Quốc hội	Chủ tịch nước
Đối tượng áp dụng	Người phạm tội trong bất kỳ giai đoạn nào, từ truy tố, xét xử đến thi hành án.	Áp dụng cho người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (tù có thời hạn, tù chung thân).
Thời điểm thực hiện	Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể về thời điểm đại xá. Tuy nhiên, đại xá thường được thực hiện vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước.	- Nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước. - Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước. (Căn cứ Điều 5 Luật Đặc xá)
Cơ sở ra quyết định	Quyết định đại xá thường được đưa ra trong phiên họp Quốc hội và được các đại biểu thống nhất thông qua.	- Người đề nghị đặc xá đáp ứng được điều kiện quy định tại Điều 11 Luật Đặc xá. - Có đơn đề nghị đặc xá gửi đến Chủ tịch nước.
Hậu quả pháp lý	Người được đại xá trở thành người không có tội. Đồng thời, cũng không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình.	Người được đặc xá được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp.