1. Sắp xếp lại đơn vị hành chính có phải làm lại thẻ Căn cước?
Đầu tiên có thể khẳng định, thẻ Căn cước/CCCD đã được cấp trước khi thực hiện sắp xếp theo đơn vị hành chính nếu chưa hết thời hạn thì vẫn được tiếp tục sử dụng mà không cần phải cấp đổi theo quy định.
Bởi, căn cứ Điều 21 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 quy định về chuyển đổi giấy tờ cho cá nhân, tổ chức như sau:
1. Các loại giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân, công dân, tổ chức trước khi thực hiện sắp xếp theo đơn vị hành chính cũ nếu chưa hết thời hạn theo quy định vẫn được tiếp tục sử dụng.
Đồng thời, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính:
- Chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền và triển khai việc chuyển đổi các loại giấy tờ cho cá nhân, tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện các thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ
- Không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính.
Bên cạnh đó, điểm đ khoản 1 Điều 24 Luật Căn cước 2023 các trường hợp cấp đổi thẻ Căn cước bao gồm:
đ) Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính;
Trước đó, tại cuộc họp lần thứ nhất do Ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2023 - 2030 tổ chức, đại diện Bộ Công an cho hay khi sắp xếp lại thì địa giới hành chính sẽ có thay đổi về tên gọi.
Khi đó, một số trường thông tin của công dân sẽ thay đổi nên Bộ Công an sẽ chạy lại toàn bộ hệ thống dữ liệu dân cư, với sự phối hợp của Bộ Tư pháp cũng như công dân.
Mặc dù, tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 và Điều 24 Luật Căn cước 2023 nêu trên không yêu cầu công dân phải đổi giấy tờ Căn cước công dân khi sáp nhập huyện, xã. Tuy nhiên, Bộ Công an cũng có khuyến khích công dân nên đổi Căn cước theo địa danh mới để thuận tiện cho giao dịch, người dân sẽ được miễn lệ phí khi thực hiện thủ tục này.
Đối với một số trường thông tin ở giấy khai sinh như nơi sinh, quê quán, Bộ Công an cũng sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp để chạy trên toàn hệ thống, đồng thời phối hợp với người dân để điều chỉnh cụ thể từng trường hợp.
Lưu ý: Về Chứng minh nhân dân, nếu công dân còn dùng loại giấy tùy thân này thì bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp đổi sang thẻ Căn cước dù có sắp xếp lại đơn vị hành chính hay không. Vì từ 01/01/2025, CMND sẽ hết giá trị sử dụng (Theo khoản 2, Khoản 3 Điều 46 Luật Căn cước 2023).
2. Dự kiến sáp nhập các đơn vị hành chính trong giai đoạn 2026 - 2030
Khoản 3 Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2026 - 2030 như sau:
(1) Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính;
(2) Đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 200% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính;
(3) Đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 300% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Như vậy, các đơn vị hành chính cấp huyện, xã không đảm bảo các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng sẽ thuộc diện sắp xếp, sáp nhập trong giai đoạn 2026 - 2030.
Các đơn vị hành chính không thuộc phạm vi quy định trên được khuyến khích thực hiện sắp xếp theo quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 để giảm số lượng, tăng quy mô đơn vị hành chính, giải quyết các vấn đề còn bất hợp lý về phân định địa giới đơn vị hành chính do biến động về địa chất, địa hình hoặc do quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tạo thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước ở địa phương.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là cấp huyện), xã, phường, thị trấn.
3. Tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp
Mục 2 Phần II Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017, thì trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030 mục tiêu sẽ cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thôn, tổ dân phố theo tiêu chuẩn quy định.
Bên cạnh đó từng bước sắp xếp, kiện toàn, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật; khuyến khích sáp nhập, tăng quy mô các đơn vị hành chính các cấp ở những nơi có đủ điều kiện để nâng cao năng lực quản lý, điều hành và tăng cường các nguồn lực của địa phương.
Khẩn trương, cương quyết sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố không bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nước.
Điều 4 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp theo như sau:
- Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp phải đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, trừ trường hợp nhập từ 03 đơn vị hành chính cùng cấp trở lên.
Trường hợp đã thực hiện sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề nhưng do có các yếu tố đặc thù về văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, cộng đồng dân cư, điều kiện địa lý tự nhiên nên không thể nhập, điều chỉnh thêm với đơn vị hành chính cùng cấp khác dẫn đến đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp không đạt đủ tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định thì đơn vị hành chính sau sắp xếp phải đạt một trong các điều kiện về diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số theo quy định…
- Khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mà giảm được số lượng đơn vị hành chính thì không áp dụng tiêu chuẩn về đơn vị hành chính trực thuộc đối với đơn vị hành chính cấp huyện hình thành sau sắp xếp.
- Đơn vị hành chính đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp phải đáp ứng tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, loại đô thị đối với thành phố, thị xã, thị trấn hoặc trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị đối với quận, phường theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
>>> Xem chi tiết cập nhật văn bản về sắp xếp ĐVHC cấp xã các tỉnh, thành giai đoạn 2023 - 2025
Trên đây là thông tin về việc sắp xếp lại đơn vị hành chính có phải làm lại thẻ Căn cước.