LuatVietnam tham gia góp ý dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo

Hội thảo “Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo” do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức vào ngày 15/10/2025.

Sự kiện với sự góp mặt đại diện các cơ quan quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp công nghệ, nhằm đóng góp ý kiến để hoàn thiện khung pháp lý đầu tiên về lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.

AI là công nghệ ưu tiên quốc gia, đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh, Việt Nam xác định AI là công nghệ ưu tiên quốc gia, đóng vai trò then chốt trong tiến trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế tri thức và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo ông Khải, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã đặt mục tiêu Việt Nam thuộc nhóm quốc gia dẫn đầu khu vực về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh của AI cũng đặt ra nhiều thách thức về pháp lý, đạo đức, an toàn và trách nhiệm xã hội, đòi hỏi phải sớm xây dựng hành lang pháp lý phù hợp để vừa kiểm soát rủi ro, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

“Việc kịp thời xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Trí tuệ nhân tạo ngay tại kỳ họp tới là rất ý nghĩa và cấp thiết”, ông Trần Văn Khải nhấn mạnh.

Đại diện VCCI cũng đề xuất nhiều định hướng lớn để dự thảo Luật sớm đi vào thực tiễn, trong đó nhấn mạnh các nội dung:

- Bảo đảm tính linh hoạt và thích ứng của khung pháp lý, tránh quy định quá cứng nhắc có thể kìm hãm sáng tạo.

- Giảm tối đa rào cản hành chính cho doanh nghiệp, nhất là startup và doanh nghiệp nhỏ.

- Triển khai hiệu quả cơ chế một cửa điện tử, đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng dữ liệu và tính toán - yếu tố được ví như “nhiên liệu sống còn” cho phát triển AI.

- Xác định trách nhiệm pháp lý rõ ràng giữa các chủ thể trong chuỗi giá trị AI, từ nhà phát triển, nhà cung cấp đến người triển khai.

Tạo hành lang pháp lý an toàn để AI phát triển

Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long, quá trình xây dựng dự thảo Luật tuy được triển khai trong thời gian ngắn nhưng đã tham khảo kỹ lưỡng kinh nghiệm quốc tế, nhằm lựa chọn hướng tiếp cận phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Thứ trưởng cho biết, Việt Nam hướng tới cách tiếp cận cân bằng, vừa tạo hành lang pháp lý an toàn, quản lý rủi ro cốt lõi, vừa mở không gian đủ rộng để AI phát triển mà không bị bó buộc.

Song song với việc xây dựng Luật, Chính phủ và Bộ KH&CN sẽ tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ phát triển hệ sinh thái AI quốc gia, bao gồm:

- Xây dựng hạ tầng dữ liệu và tính toán đồng bộ.

- Đào tạo, phát triển nhân lực chất lượng cao về AI.

- Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào sản xuất, kinh doanh.

Cũng theo Thứ trưởng, mục tiêu cuối cùng là xây dựng được một đạo luật thực tiễn, khả thi, vừa quản lý được rủi ro, vừa thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển AI Việt Nam, góp phần đưa công nghệ phục vụ con người và phát triển bền vững.

Hội thảo đã nhận được nhiều góp ý nhằm xây dựng dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo được hoàn thiện hơn.

Theo Ông Trần Văn Trí, Giám đốc LuatVietnam, dự thảo Luật đã bao quát đầy đủ các nội dung về nghiên cứu, phát triển, cung cấp và sử dụng AI, đồng thời thể hiện rõ nguyên tắc “con người kiểm soát AI”.

Từ thực tiễn vận hành hệ thống “AI Luật”, ông Trí nêu một số đề xuất cụ thể trong dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo như:

- Quy định rõ ranh giới quyền sở hữu trí tuệ giữa nhà phát triển, nhà cung cấp và nhà triển khai.

- Có hướng dẫn cụ thể về gắn nhãn sản phẩm AI, bảo đảm minh bạch và khả năng kiểm chứng.

- Linh hoạt trong cơ chế tiền kiểm, tránh làm chậm tiến độ ra mắt sản phẩm.

- Bổ sung quy định về dẫn nguồn dữ liệu học của AI, minh bạch hóa nguồn tri thức, tránh vi phạm bản quyền.

Còn theo Luật sư Hoàng Lê Quân (Công ty Luật Lexcomm), dự thảo Luật cần làm rõ hơn nghĩa vụ minh bạch, gắn nhãn và trách nhiệm đối với các hệ thống trí tuệ nhân tạo và nội dung do AI tạo ra (văn bản, hình ảnh, âm thanh, video)...

Bà Trần Vũ Hà Minh, Cố vấn trưởng về Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm của FPT Software kiến nghị cần làm rõ trách nhiệm của nhà phát triển trong chuỗi cung ứng AI, thay vì chỉ quy định đối với nhà cung cấp hoặc nhập khẩu...

Hiện Việt Nam đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) và theo bản dự thảo ngày 14/10/2025, dự kiến Luật sẽ có hiệu lực ngày 01/6/2026.