[Tổng hợp] Điểm lại 10 Luật có hiệu lực ngày 01/7/2024

 

1. Luật Căn cước 2023

Có hiệu lực từ 01/7/2024, Luật Căn cước số 26/2023/QH15 đã bổ sung một loại giấy tờ mới cho công dân là thẻ Căn cước.

Theo đó, thẻ Căn cước là là giấy tờ tùy thân của công dân, chưa đựng thông tin về căn cước và các thông tin khác được tích hợp của công dân Việt Nam.

Đặc biệt, loại giấy tờ này sẽ là giấy tờ bắt buộc mà công dân từ đủ 14 tuổi trở lên phải làm thủ tục cấp, riêng với công dân từ dưới 14 tuổi thì sẽ cấp khi có yêu cầu.

Như vậy, so với thẻ Căn cước công dân hay Chứng minh nhân dân, độ tuổi cấp thẻ Căn cước đã mở rộng hơn, bao phủ cả những người chưa đủ 14 tuổi cũng có thể sở hữu loại giấy tờ này.

Ngoài ra, thẻ Căn cước cũng bổ sung thêm thông tin sinh trắc học gồm ADN và mống mắt, không còn thể hiện dấu vân tay trên mặt thẻ. Thay vào đó, các thông tin này sẽ được tích hợp trong bộ phận mã hóa, con chip của thẻ Căn cước.

Trong khi đó, hiện nay, thẻ Căn cước công dân vẫn chỉ sử dụng thông tin vân tay, đặc điểm nhận dạng. Tuy nhiên, có không ít trường hợp không thể tìm được vân tay của công dân. Riêng đặc điểm nhận dạng thì có rất nhiều người trùng lặp nhau.

Đồng thời, Luật này cũng bổ sung thêm loại giấy tờ tùy thân cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch là giấy chứng nhận căn cước.

Giấy này gồm các thông tin được in trên thẻ gồm các nội dung: Hình Quốc huy Việt Nam, dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” và Chứng nhận Căn cước” và các thông tin liên quan đến người này gồm:

• Ảnh khuôn mặt, vân tay
• Số định danh cá nhân
• Họ tên chữ đệm; ngày tháng năm sinh
• Giới tính, nơi sinh, quê quán, dân tộc, tôn giáo
• Tình trạng hôn nhân
• Nơi ở hiện tại
• Các thông tin của cha, mẹ, vợ, chồng, người đại diện hợp pháp, người giám hộ gồm họ, chữ đệm và tên, quốc tịch…

Xem thêm hàng loạt thay đổi liên quan đến giấy tờ tùy thân của công dân cả nước

2. Luật Các tổ chức tín dụng 2024

Là một dự Luật trong lĩnh vực ngân hàng, Luật Các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15 đã quy định nhiều nội dung đáng chú ý về việc cho vay.

Trong đó, có thể kể đến việc cấm bán bảo hiểm không bắt buộc kèm khoản vay tại khoản 5 Điều 15 Luật này. Cụ thể, cấm ngân hàng bán bảo hiểm không bắt buộc phải mua khi cá nhân, tổ chức vay vốn dưới mọi hình thức.

Ngoài ra, các hành vi bị cấm khác được nêu tại Điều 15 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 gồm:

- Ngân hàng cho vay, thực hiệ hoạt động ngân hàng, kinh doanh khác ngoài hoạt động ghi trong giấy phép đã được cấp.

- Tổ chức, cá nhân không phải ngân hàng thực hiện hoạt động ngân hàng trừ các giao dịch ký quỹ, mua bán lại chứng khoán của công ty chứng khoán.

- Việc can thiệp trái luật vào hoạt động ngân hàng, kinh doanh khác của ngân hàng.

- Thực hiện hạn chế cạnh tranh/cạnh tranh không lành mạnh có nguy cơ gây tổn hại/gây tổn hại đến thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, an toàn của hệ thống tổ chức tín dụng, lợi ích Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.

Đồng thời, với các khoản vay tiêu dùng có giá trị nhỏ, ngân hàng phải có tối thiểu thông tin về mục đích sử dụng vốn hợp pháp, khả năng tài chính trước khi quyết định cho vay với các khoản vay:

• Phục vụ nhu cầu đời sống, vay qua thẻ ngân hàng
• Khoản cho thuê tài chính, khoản vay tiêu dùng, khoản cấp tín dụng qua thẻ của tổ chức phi ngân hàng
• Khoản vay phục vụ nhu cầu đời sống của quỹ tín dụng nhân dân
• Khoản vay của tổ chức tài chính vi mô.

Lưu ý: Mới đây, Chính phủ đã đề xuất Luật Các tổ chức tín dụng 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày từ 01/8/2024 thay vì ngày 01/7/2024 như trước đó tại Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 09/6/2024.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có văn bản chính thức hiệu lực của Luật này. Do đó, hiện Luật Các tổ chức tín dụng 2024 vẫn có hiệu lực từ 01/7/2024.

Xem chi tiết: Điểm mới đáng chú ý của Luật Các tổ chức tín dụng 2024

3. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023

Cũng có hiệu lực vào ngày 01/7/2024, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng số 19/2023/QH15 đã ban hành nhiều quy định mới có lợi cho người tiêu dùng, có thể kể đến:

- Bổ sung nhiều hành vi ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng bị cấm như: Ép thanh toán cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã cung cấp mà không có thỏa thuận trước; không được đền bù, trả lại tiền hoặc đổi sản phẩm hàng hóa, dịch vụ do nhầm lẫn của người bán hàng…

- Cấm chặn đánh giá của người mua trên Facebook, Shopee… bằng các biện pháp ngăn hiển thị hoặc hiển thị không trung thực kết quả đánh giá của người mua trên các trang bán hàng online trừ trường hợp đánh giá đó phạm luật, trái đạo đức xã hội.

- Thêm đối tượng phải bồi thường thiệt hại do sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật do mình cung cấp làm thiệt hại tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng kể cả khi không biết hoặc không có lỗi như tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa, bên trực tiếp cung cấp hàng hóa…

Xem chi tiết: [Tổng hợp] 6 điểm mới của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

4. Luật Giá 2023

Tại Luật Giá số 16/2023/QH15, hàng loạt hàng hóa, dịch vụ đã không còn nằm trong danh mục bình ổn giá gồm: Điện, Đường ăn, bao gồm đường trắng và đường tinh luyện; Muối ăn.

Đồng thời, bổ sung thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản vào danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.

Đồng thời, tại Phụ lục 02 ban hành kèm Luật này, hàng loạt hàng hóa, dịch vụ đã được bổ sung vào danh sách gồm:

- Sách giáo khoa sẽ do Bộ Giáo dục định giá tối đa.

- Học phí, dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo tại cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập, đại học công lập thuộc phạm vi Nhà nước định giá…

>> Xem chi tiết: Tổng hợp điểm mới đáng chú ý của Luật Giá 2023

5. Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 2023

Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 30/2023/QH15 cũng là một trong các Luật có hiệu lực từ ngày 01/7/2024.

Theo đó, đây là một dự án Luật hoàn toàn mới sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2024 tới đây. Tại Luật này, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở sẽ chính thức được tham gia bảo hiểm xã hội theo khoản 2 Điều 32 Luật này. Cụ thể:

- Hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm y tế theo mức căn cứ quyết định của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

- Người này ốm đau, tai nạn, chết, bị thương khi làm nhiệm vụ, tham gia bảo hiểm y tế và đủ điều kiện hưởng: Được chi trả chế độ từ quỹ bảo hiểm.

- Chưa tham gia bảo hiểm y tế mà ốm đau, tai nạn, chết, bị thương khi thực hiện nhiệm vụ thì được hỗ trợ thanh toán chi phí khám chữa bệnh.

Ngoài ra, đối tượng này còn được nhận tiền hỗ trợ thường xuyên, tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, được đi học, bồi dưỡng, huấn luyện và nhận mức ăn theo quy định…

Xem chi tiết: Điểm đáng chú ý của Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở

6. Luật Tài nguyên nước 2023

Một trong các hành vi bị nghiêm cấm được bổ sung tại Điều 8 Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15 là việc lấp sông, suốt, kênh, rạch trái phép.

Trong đó, biểu hiện là việc đặt vật cản, chướng ngại vật, xây dựng công trình kiến trúc, trồng cây trái phép làm cản trở thoát lũ, lưu thông nước ở những địa điểm này mà không có biện pháp khắc phục.

Đồng thời, Luật này cũng quy định, rút ngắn thời hạn của giấy phép khai thác nước mặt từ tối đa 15 năm, tối thiểu 05 năm, được gia hạn nhiều lần và mỗi lần gia hạn tối thiểu 03 năm, tối đa 10 năm xuống còn gia hạn tối đa 10 năm, tối thiểu 05 năm và mỗi lần gia hạn thêm 05 năm.

Xem thêm: Tổng hợp 8 điểm mới đáng chú ý của Luật Tài nguyên nước năm 2023

7. Luật Giao dịch điện tử 2023

Luật Giao dịch điện tử 20/2023/QH15 có hiệu lực đã chính thức bổ sung các khái niệm chữ ký điện tử, chữ ký số, hợp đồng điện tử. Cụ thể:

• Chữ ký điện tử là chữ ký được tạo dưới dạng dữ liệu điện tử gắn liền/kết hợp logic với thông điệp dữ liệu nhằm xác nhận chủ thể ký cũng như khẳng định sự chấp thuận của người đó với thông điệp điện tử.
• Chữ ký số là chữ ký điện tử gồm khóa bí mật dùng để ký số, khóa công khai dùng để kiểm tra chữ ký số.
• Hợp đồng điện tử là hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu.

Trong đó, chữ ký số có thể được xác định là chữ ký điện tử theo khoản 3 Điều 22 Luật Giao dịch điện tử 2023.

Đồng thời, Điều 6 Luật này bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm trong giao dịch điện tử gồm:

• Lợi dụng giao dịch điện tử để xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, an ninh quốc gia trật tự an toàn xã hội…
• Thu thập, sử dụng, tiết lộ, cung cấp, hiển thị, phát tán, kinh doanh trái phép thông điện dữ liệu…

>> 8 điểm mới đáng chú ý của Luật Giao dịch điện tử 2023

 

8. Luật Viễn thông 2023

Luật Viễn thông 24/2023/QH15 bắt đầu điều chỉnh ba dịch vụ mới là dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây và dịch vụ viễn thông cơ bản trên internet.

Đồng thời, từ 01/7/2024, khoản 32 Điều 3 Luật Viễn thông 2023 cũng quy định, thuê bao viễn thông phải thanh toán đầy đủ, đúng hạn tiền sử dụng dịch vụ, cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin thuê bao khi kký hợp đồng vào sử dụng dịch vụ viễn thông.

Đặc biệt, không sử dụng thông tin của mình trên thẻ Căn cước công dân/Chứng minh nhân dân… của mình để đăng ký dịch vụ viễn thông cho người khác trừ trường hợp pháp luật cho phép…

9. Luật Hợp tác xã 2023

Cũng là một trong những Luật có hiệu lực từ ngày 01/7/2024, Luật Hợp tác xã số 17/2023/QH15 quy định hai tiêu chí để phân loại hợp tác xã thành siêu nhỏ, nhỏ, vừa và lớn là tiêu chí số lượng thành viên chính thức và doanh thu hoặc tổng số vốn.

 Đồng thời, tại khoản 7 và khoản 8 Điều 4 Luật Hợp tác xã 2023, hợp tác xã được định nghĩa là tổ chức có tư cách pháp nhân do ít nhất 05 thành viên chính thức tự nguyện thành lập trong khi đó theo Điều 3 Luật Hợp tác xã số 23/2012/QH13, thành viên của hợp tác xã phải là ít nhất 07 thành viên.

Tương tự Luật Hợp tác xã năm 2023 cũng thay đổi số thành viên chính thức của liên hiệp hợp tác xã theo hướng tăng thêm 01 thành viên, cụ thể từ ít nhất 03 hợp tác xã thành ít nhất 04 hợp tác xã tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ.

>> Luật Hợp tác xã 2023: 5 điểm mới nổi bật

10. Luật Phòng thủ dân sự 2023

Luật Phòng thủ dân sự 18/2023/QH15 tiếp tục là dự án Luật thứ 2 được ban hành mới hoàn toàn và có hiệu lực từ ngày 01/7/2024.

Theo đó, phòng thủ dân sự được hiểu là bộ phận của phòng thủ đất nước gồm các yếu tố:

• Các biện pháp phòng, chống, khắc phục hậu quả của chiến tranh.
• Các biện pháp phòng, chống, khắc phục hậu quả của sự cố, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh.
• Là các biện pháp được sử dụng để bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.

Trong đó, đối tượng dễ bị tổn thương được liệt kê tại Luật này gồm những người hoặc nhóm người có đặc điểm và hoàn cảnh khiến họ có khả năng chịu nhiều tác động bất lợi hơn từ sự cố, thảm họa so với nhóm người trong cộng đồng. Cụ thể:

• Trẻ em
• Người cao tuổi
• Phụ nữ đang mang thaiđang nuôi con dưới 36 tháng tuổi
• Người khuyết tật; người bị bệnh hiểm nghèo; người mất năng lực hành vi dân sự
• Người nghèo
• Người dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn
• Các đối tượng khác

Trên đây là tổng hợp các Luật có hiệu lực ngày 01/7/2024.