Hành vi nào bị coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ?

Không ít trường hợp vi phạm đã làm ảnh hưởng đến uy tín cá nhân và chất lượng công trình nghiên cứu  khoa học, phát triển công nghệ. Vậy hành vi nào bị coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ?

1. Đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ là gì?

Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 262/2025/NĐ-CP quy định khái niệm Đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, như sau:

Đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ là tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực về tính trung thực, minh bạch, công bằng, khách quan, tôn trọng con người và xã hội mà các nhà nghiên cứu cần tuân thủ trong quá trình nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ.

2. Đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ được quy định như thế nào?

Điều 5 Nghị định 262 quy định cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp sau:

- Tuân thủ quy định của pháp luật, không gây tổn hại đến xã hội và môi trường hoặc vi phạm các giá trị nhân văn.

- Tôn trọng, bảo đảm an toàn và phẩm giá của đối tượng nghiên cứu, đặc biệt là con người. Không xâm phạm quyền và lợi ích của đối tượng nghiên cứu.

- Bảo mật thông tin và bảo vệ quyền riêng tư của đối tượng nghiên cứu.

- Không lạm dụng tài nguyên nghiên cứu vào mục đích cá nhân.

- Công khai các xung đột lợi ích có thể ảnh hưởng đến tính khách quan, độc lập, kết quả nghiên cứu.

- Tôn trọng đồng nghiệp và cộng đồng khoa học.

3. Hành vi nào bị coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ?

Theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 262 quy định các hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ là:

- Che giấu rủi ro gây hậu quả nghiêm trọng;

- Truyền bá thông tin sai sự thật, xuyên tạc kết quả nghiên cứu;

- Không được sự đồng ý tự nguyện bằng văn bản hoặc các hình thức khác tương tự của đối tượng nghiên cứu khi nghiên cứu trên người;

- Tiết lộ dữ liệu nhạy cảm thu thập trong nghiên cứu mà không có sự cho phép;

- Sử dụng thiết bị, kinh phí, vật tư phục vụ mục đích cá nhân;

- Không công khai mối quan hệ tài chính, nguồn tài trợ nghiên cứu, các xung đột lợi ích có thể ảnh hưởng đến tính khách quan, độc lập, kết quả nghiên cứu;

- Thử nghiệm công nghệ hoặc sản phẩm mới gây tác động tiêu cực đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên hoặc sức khoẻ cộng đồng mà không có biện pháp đánh giá tác động và kiểm soát;

- Thực hiện nghiên cứu xâm phạm nhân phẩm, danh dự, quyền riêng tư của cá nhân, cộng đồng;

- Các hành vi khác vi phạm nguyên tắc quy định tại Điều 5 Nghị định này.

Vậy, những hành vi như gian lận, đạo văn, xuyên tạc hoặc chiếm đoạt kết quả nghiên cứu, lợi dụng nghiên cứu để trục lợi cá nhân đều bị coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Trên đây là thông tin giải đáp cho hành vi nào bị coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ?