1. Rút ngắn thời hạn điều chỉnh giá bán xăng
Đây có lẽ là điểm mới về giá bán xăng từ 17/11/2023 ảnh hưởng trực tiếp đến người dân từ ngày 17/11/2023. Theo đó, khoản 11 Điều 1 Nghị định 80/2023/NĐ-CP đã sửa đổi về thời gian điều hành giá xăng dầu từ 03 lần trong tháng thành 07 ngày/lần.
Cụ thể, theo điểm c khoản 1 Điều 38 Nghị định 83/2014/NĐ-CP, chu kỳ điều chỉnh giá bán xăng như sau:
c) Thời gian giữa hai (02) lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là mười lăm (15) ngày đối với trường hợp tăng giá, tối đa là mười lăm (15) ngày đối với trường hợp giảm giá.
Tuy nhiên, đến khoản 27 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP đã sửa đổi theo hướng chốt thời điểm điều chỉnh giá xăng là 03 lần/tháng vào các ngày mùng 1, ngày 11 và ngày 21:
Thời gian điều hành giá xăng dầu vào các ngày mùng 1, ngày 11 và ngày 21 hàng tháng.
Như vậy, từ 17/11/2023, giá xăng sẽ được điều chỉnh vào thứ Năm hàng tuần. Theo chuyên gia, việc sửa đổi này sẽ cập nhật tình hình giá xăng dầu trên thế giới tốt hơn, giảm rủi ro khi xăng tăng giá quá cao hoặc xuống quá thấp như năm 2022.
Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận giá xăng chuẩn với giá trên thế giới nhất. Đồng thời, nếu thời gian điều hành giá xăng trùng với các ngày nghỉ lễ, Tết thì sẽ được xử lý như sau:
- Thực hiện điều chỉnh vào ngày thứ Tư nếu thứ Năm trùng với ngày cuối cùng của năm Âm lịch (29 hoặc 30 Tết Nguyên Đán) hoặc trùng với ngày đầu tiên của dịp nghỉ Tết.
- Thực hiện điều chỉnh vào ngày mùng 4 Tết: Nếu thứ Năm trùng với mùng 1, mùng 2 hoặc mùng 3 Tết Nguyên Đán.
- Thực hiện điều chỉnh giá xăng vào ngày làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ: Nếu thứ Năm trùng với các ngày nghỉ lễ còn lại.
- Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều chỉnh giá xăng phù hợp nếu giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, sự phát triển của kinh tế - xã hội.
2. Giá xăng trong thời gian tới có thể sẽ có biến động
2.1 Thay đổi công thức tính giá cơ sở xăng dầu
Một trong những điểm mới về giá bán xăng từ 17/11/2023 khác tại Nghị định 80/2023/NĐ-CP là thay đổi công thức tính giá cơ sở xăng dầu. Cụ thể, theo quy định mới, giá cơ sở xăng dầu được tính như sau:
1. Giá cơ sở xăng dầu được xác định bằng (=) giá xăng dầu từ nguồn nhập khẩu nhân với (x) tỷ trọng (%) sản lượng xăng dầu từ nguồn nhập khẩu cộng (+) giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước nhân với (x) tỷ trọng (%) sản lượng xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước
2. Giá cơ sở xăng sinh học được xác định bằng (=) tỷ lệ phần trăm thể tích xăng không chì (%) nhân (x) {(giá xăng thế giới cộng (+) chi phí đưa xăng từ nước ngoài về cảng Việt Nam cộng (+) chi phí về thuế nhập khẩu xăng) nhân (x) tỷ trọng sản lượng xăng nhập khẩu cộng (+) (giá xăng thế giới cộng (+) premium cộng (+) chi phí đưa xăng từ nhà máy lọc dầu trong nước đến cảng (nếu có)) nhân (x) tỷ trọng sản lượng xăng từ nguồn sản xuất trong nước)} cộng (+) tỷ lệ phần trăm thể tích Etanol nhiên liệu (%) nhân (x) giá Etanol nhiên liệu cộng (+) chi phí kinh doanh định mức cộng (+) mức trích lập Quỹ bình ổn giá cộng (+) lợi nhuận định mức cộng (+) các khoản chi phí về thuế, phí và các khoản trích nộp khác theo quy định của pháp luật hiện hành
Trong khi đó, theo quy định cũ, giá xăng dầu do Nhà nước quy định công thức giá cơ sở đầy đủ và giá này sẽ làm căn cứ để điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước.
Do đó, khi quy định mức giá cơ sở theo một công thức cố định mà mức chi phí tính dựa trên mức bình quân do doanh nghiệp báo cáo sẽ không phản ánh đúng mức chi phí của từng doanh nghiệp đầu mối.
Bởi vậy, việc điều chỉnh công thức tính giá xăng dầu cơ sở theo quy định mới sẽ giúp thị trường xăng dầu được tính đúng, tính đủ.
2.3 Người dân sẽ được tạo điều kiện khi mua bán xăng
Một số nội dung của Nghị định 80 cũng sẽ tạo điều kiện cho việc tiếp cận được giá xăng dầu tính đúng, tính đủ theo giá cả trên thị trường của người dân như:
- Cửa hàng xăng được lựa chọn tối đa 03 nơi mua bán. Cụ thể, khoản 7 Điều 1 Nghị định 80/2023/NĐ-CP quy định:
2. Chỉ được ký hợp đồng làm đại lý bán lẻ xăng dầu cho tối đa ba (03) thương nhân là thương nhân phân phối xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Trong khi đó, quy định cũ đang quy định được ký với 01 tổng đại lý hoặc 01 thưng nhân phân phối hoặc một thương nhân đầu mối.
Đồng nghĩa, các đại lý bán lẻ đã được tăng đầu mối mua xăng (03 nguồn thay vì chỉ 01 nguồn duy nhất) nhằm tạo sự cạnh tranh đồng thời tăng tính chủ động cho các đại lý bán lẻ xăng. Qua đó, tạo nguồn cung ứng xăng dầu để tương lai sẽ không bị thiếu nguồn cung xăng dầu dẫn đến khan hiếm như thời gian vừa qua.
- Quản chặt quỹ bình ổn xăng dầu: Nghị định mới đã sửa đổi theo hướng, thương nhân phải báo cáo, theo dõi riêng quỹ này bằng tài khoản mở tại ngân hàng và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc đảm bảo số dư của Quỹ.
Đồng thời, ngân hàng sẽ phong tỏa tài khoản quỹ bình ổn giá của doanh nghiệp và chỉ được sử dụng vào mục đích trích lập, chi sử dụng theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công Thương.
Không những thế, thương nhân phải báo cáo định kỳ 06 tháng về các nội dung: Số dư đầu kỳ, tổng sản lượng, chủng loại xăng thực hiện trích lập, chi sử dụng, tổng số tiền trích lập trong kỳ báo cáo, tiền lãi phát sinh trên số dư của quỹ bình ổn trong kỳ, số dư cuối kỳ, chi tiết sao kê tài khoản ngân hàng trong kỳ…
- Cửa hàng xăng dầu phải xuất hóa đơn bán lẻ: Quy định này được nêu tại khoản 14 Điều 1 của Nghị định 80/2023/NĐ-CP. Theo đó, sẽ ban hành các văn bản hướng dẫn về hóa đơn điện tử khi mua bán xăng dầu.
3. Đề xuất tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường
Để giảm áp lực về giá xăng dầu trên thị trường, mới đây Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng đến hết 2024 tại dự thảo Nghị quyết quy định mức thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu và mỡ nhờn.
Cụ thể, sẽ giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng từ 01/01/2024 đến hết 31/12/2024 và khi đó, xăng dự kiến sẽ chỉ còn phải chịu thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng/lít; dầu thì chỉ phải chịu thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít…
STT | Hàng hóa | Mức thuế cũ | Mức thuế dự kiến |
1 | Xăng, trừ etanol | 4.000 đồng/lít | 2.000 đồng/lít. |
2 | Dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn | 2.000 đồng/lít | 1.000 đồng/lít |
3 | Mỡ nhờn | 2.000 đồng/kg | 1.000 đồng/kg |
4 | Dầu hỏa | 1.000 đồng/lít | 300 đồng/lít |
Từ 01/01/2025 trở đi, mức thuế này sẽ quay lại như mức cũ tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14.
Như vậy, khi đề xuất này được thông qua thì dự báo giá xăng trong thời gian tới có thể sẽ giảm khi chi phí tạo nên giá cơ sở của xăng, dầu giảm.
Trên đây là một số điểm mới về giá bán xăng từ 17/11/2023. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ, giải đáp chi tiết.