Có đúng Luật Đất đai quy định sẽ thu hồi mọi trường hợp đất không có giấy tờ?

Liên quan tới Luật Đất đai 2024, có không ít người đang “bán tín bán nghi” rằng sẽ thu hồi mọi trường hợp đất không có giấy tờ. Có đúng Luật Đất đai mới quy định như vậy không? Cùng theo dõi bài viết sau của LuatVietnam để được làm rõ.

Thu hồi đất và công nhận quyền sử dụng đất đối với đất không có giấy tờ luôn là những vấn đề được người dân đặc biệt quan tâm, nhất là trong thời điểm Luật Đất đai 2024 mới có hiệu lực từ 01/8/2024 với nhiều nội dung ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người dân.

1. Có đúng mọi trường hợp đất không có giấy tờ đều sẽ bị thu hồi?

1.1 Xét theo Luật Đất đai 2013

Trước đây, Luật Đất đai 2013 đã quy định rất rõ các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại khoản 1 Điều 16 gồm:

- Thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

- Thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai;

- Thu hồi do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Trong đó, với trường hợp đất không có giấy tờ do được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền thì sẽ bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.

Mặt khác, khoản 1, khoản 2 Điều 101 Luật Đất đai 2013 cũng quy định trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất vẫn được công nhận quyền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện theo luật quy định.

Như vậy, từ những quy định của Luật cũ đã cho thấy, không phải mọi trường hợp đất không có giấy tờ đều bị thu hồi đất.

Tuy nhiên, người dân cũng cần lưu ý rằng việc sử dụng đất không có giấy tờ sẽ đem lại nhiều rủi ro như: Không xác minh được nguồn gốc đất; Dễ xảy ra tranh chấp; Bị hạn chế về các quyền sử dụng đất như: mua bán, vay thế chấp…; Không được bồi thường khi bị thu hồi…

1.2 Xét theo Luật Đất đai 2024

Về cơ bản, Luật Đất đai 2024 vẫn quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tương tự với Luật Đất đai 2013, chỉ bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

Cụ thể, tại Điều 138 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền vẫn có thể được cấp Giấy chứng nhận nếu đáp ứng các điều kiện Luật định tại Điều luật này.

Từ điều khoản nêu trên, suy ra, nhận định người không có giấy tờ về đất đai đều bị thu hồi đất là không chính xác.

Tóm lại, căn cứ theo Luật Đất đai 2013 hay Luật Đất đai 2024 mới ban hành thì quan điểm sẽ thu hồi mọi trường hợp đất không có giấy tờ là không chính xác.

3. Đất chưa có Giấy chứng nhận có được Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất?

Theo Điều 5 Nghị định 88/2024/NĐ-CP, một số trường hợp cũng được Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất bên cạnh những trường hợp được quy định khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024 bao gồm:

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có vi phạm pháp luật về đất đai trước ngày 01/7/2014 mà đã sử dụng đất ổn định, thuộc các trường hợp được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền tại thời điểm được giao hoặc sử dụng đất do mua, nhận thanh lý, hóa giá, phân phối nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất không đúng quy định nhưng đã sử dụng ổn định trước ngày 01/7/2014.

Đối với trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền từ ngày 01/7/2014 đến trước ngày 01/8/2024 có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất.

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà loại đất xác định trên giấy tờ đã cấp khác với phân loại đất hoặc khác với hiện trạng sử dụng đất thì bồi thường theo loại đất sau khi được xác định lại.

- Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đang sử dụng đất nông nghiệp mà đất đó đã sử dụng ổn định trước ngày 01/7/2004 nhưng không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Như vậy, đất chưa được cấp Giấy chứng nhận thì vẫn sẽ được bồi thường tuy nhiên phải đáp ứng đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật về Đất đai.

Trên đây là giải đáp của LuatVietnam về vấn đề Có đúng Luật Đất đai quy định sẽ thu hồi mọi trường hợp đất không có giấy tờ? Bạn đọc có thể theo dõi LuatVietnam để cập nhật những thông tin mới nhất liên quan tới sửa Luật Đất đai.

Mọi vấn đề vướng mắc vui lòng liên hệ 19006192 để được LuatVietnam hỗ trợ, giải đáp.