Tiếng Anh 
RSS
1. Hiện tượng El Nino là gì?
Thuật ngữ El Nino là tên gọi của một hiện tượng tự nhiên, để chỉ sự nóng lên bất thường của lớp nước bề mặt ở vùng trung tâm xích đạo và phía đông Thái Bình Dương, thời gian kéo dài 9 - 12 tháng hoặc lâu hơn.
Hiện tượng này thường xuất hiện theo chu kì 3 - 4 năm 1 lần, nhưng cũng có thể mật độ dày hơn hoặc thưa hơn. Hiện tượng El Nino gây ảnh hưởng lớn đến thời tiết và khí hậu trên toàn thế giới.
2. Nguyên nhân gây nên hiện tượng El Nino
Hiện tượng El Nino xảy ra do sự tương tác giữa đại dương và khí quyển, sinh ra từ vùng nước ấm bất thường ở phía đông Thái Bình Dương.
Ở Thái Bình Dương, trong điều kiện tiêu chuẩn bình thường, gió mậu dịch thổi ngang dọc theo đường xích đạo, di chuyển từ phía đông sang phía tây, mang theo nước ấm từ vùng Nam Mỹ tới Châu Á.
Do gió mậu dịch ảnh hưởng đến các vùng nước biển mà mặt trời sưởi ấm. Ở tốc độ bình thường, gió mậu dịch tạo sóng lớn, làm nước ấm trên bề mặt và nước lạnh sâu hòa vào đại dương.
Khi gió mậu dịch yếu đi, khiến dòng nước ấm từ vùng bề mặt nóng Tây Thái Bình Dương nhanh chóng lưu thông dồn về phía Đông làm cho nhiệt độ vùng biển này nóng lên khác thường.
Điều kiện để hiện tượng El Nino xảy ra, cần 03 điều kiện:
Nhiệt độ bề mặt nước biển cao hơn 0,5°C so với mức nhiệt trung bình dài hạn.
Mức nhiệt độ này cần duy trì trong nhiều mùa.
Hoàn lưu vĩ hướng dọc theo xích đạo giảm đi.
3. Đặc điểm của hiện tượng El Nino
- El Nino gây lên những hiện tượng thời tiết khác nhau trên toàn thế giới.
Ví dụ: Ở vùng Tây bán cầu, nó gây ra khô hạn, thời tiết nóng và khó chịu hơn. Hoặc nó gây mưa lớn, lũ lụt ở một số nơi hoặc cháy rừng, khô hạn.
- El Nino có tính quy mô và chu kì. Thời gian xuất hiện trung bình của một hiện tượng El Nino là 11 tháng, lâu nhất là 18 tháng. Đó là El Nino 1982 - 1983.
- El Nino có thể được phát hiện qua các phép đo nhiệt độ mặt nước biển. Dòng nước ấm lan từ phía tây Thái Bình Dương đến phía đông Thái Bình Dương khi El Nino phát triển.
- Trong thời kì El Nino, gió mậu dịch bị suy yếu.
- Các hiện tượng El Nino thường hình thành vào mùa hè hoặc mùa thu ở bán cầu bắc, đạt đỉnh điểm vào mùa đông và kết thúc vào mùa xuân. Các đợt El Nino mạnh thường kết thúc đột ngột và nhanh chóng chuyển sang La Nina.
4. Ảnh hưởng của hiện tượng El Nino
El Nino là một kiểu thời tiết có quy mô lớn, tác động đến khí hậu toàn cầu, làm ảnh hưởng tới đời sống hàng triệu người, đặc biệt là người dân sinh sống tại vùng ven biển Thái Bình Dương.
4.1 Ảnh hưởng đến môi trường
El Nino gây ra những thay đổi lớn cho khí hậu toàn cầu, tạo ra nhiều kiểu khác nhau. Nhiệt độ toàn cầu tăng lên, gây mưa lớn, lũ lụt hay hạn hán ở nhiều khu vực.
Ở Việt Nam, El Nino thường khiến lượng mưa ít hơn bình thường, nhiệt độ cao hơn, dẫn đến khô hạn và thiếu nước cho các vùng nông nghiệp.
Trên thế giới, khu vực phía bắc Hoa Kỳ và Canada có điều kiện khô hơn và ấm hơn bình thường. Ngược lại, Bờ Vịnh và Đông Nam Hoa Kỳ có lượng mưa trên mức trung bình, ẩm ướt hơn trong khoảng thời gian này, dẫn đến tình trạng lũ lụt gia tăng. Trong khí đó miền Tây nước Mỹ và Canada có khí hậu ấm và khô hơn.
El Nino mạnh cũng ảnh hưởng đến các mùa lốc xoáy trên toàn cầu. Thái Bình Dương càng ấm thì càng có nhiều bão. Đại Tây Dương ít bão hơn vì gió cấp trên tăng khiến chúng không thể phát triển.
Ảnh hưởng của El Nino cũng được cảm nhận rõ ràng ở quần thể sinh vật biển. El Nino khiến sự dâng lên của dòng nước lạnh giàu dinh dưỡng suy yếu hoặc chấm dứt hoàn toàn. Nó làm số lượng thực vật phù du giảm, từ đó làm giảm quần thể cá sống nhờ thức ăn chính là thực vật phù du. Do đó, tác động lên chuỗi thức ăn tới các sinh vật khác phụ thuộc vào cá.
4.2 Tác động đến sức khỏe
Tình trạng ấm lên của trái đất, ảnh hưởng khá lớn tới sức khỏe. Khi El Nino xảy ra, lượng mưa bất thường làm tăng nơi sinh sản của các vật truyền bệnh như muỗi và nhiệt độ cao hơn làm tăng tốc độ lây truyền của nhiều bệnh truyền nhiễm .
Dịch bệnh phát triển mạnh ở những khu vực bị tàn phá bởi thiên tai như lũ lụt, hạn hán. El Nino dẫn đến sự gia tăng dịch tả, dịch sốt xuất huyết và sốt rét.
El Nino năm 1998 có liên quan đến dịch bệnh sốt rét lớn ở Cao nguyên Kenya.
Nhiệt độ tăng cao, các đợt nắng nóng xảy ra gây tử vong nhiều người. Ước tính hơn 61.000 người đã thiệt mạng do nắng nóng chỉ riêng ở châu Âu vào mùa hè năm ngoái.
Tháng 7 năm 2023 đã được xác nhận là tháng nóng nhất trong lịch sử được ghi nhận. Tình trạng nắng nóng, hạn hán dẫn đến cháy rừng gây ra các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng.
4.3 Tác động đến an ninh lương thực
Hiện tượng El Nino xảy ra gây thiệt hại mùa màng, từ đó ảnh hưởng đến nguồn lương thực thế giới. Ví dụ: Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đã hạn chế xuất khẩu gạo vào tháng trước do mùa màng bị thiệt hại do mưa gió mùa bất thường.
4.4 Ảnh hưởng đến nền kinh tế
Ngoài tác động xấu tới thời tiết thì El Nino còn tác động tiêu cực tới nền kinh tế toàn cầu, như:
Lạm phát tăng cao:
Sản lượng kinh tế sụt giảm: Riêng với Việt Nam, năm 2016, El Nino đã khiến cho sản lượng nông nghiệp giảm gần 1 triệu tấn và giá điện tăng cao.
Thị trường tài chính biến động mạnh
Theo tạp chí Science vào tháng 5 ước tính rằng El Nino trong quá khứ đã khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại hơn 4 nghìn tỷ USD trong những năm tiếp theo.
5. Biện pháp khắc phục hiện tượng El Nino
Để chuẩn bị đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng của hiện tượng El Nino gây ra, chủ động chuẩn bị các phương án là điều cực kỳ quan trọng.
Cần có sự hợp tác tích cực với các tổ chức khí tượng để theo dõi diễn biến và thiết lập các hành động sớm.
Các chính phủ và các tổ chức nhân đạo đảm bảo rằng các cộng đồng gặp rủi ro có thể tiếp cận thông tin cập nhật về dự báo và các tác động tiềm ẩn.
Đẩy mạnh công tác phòng chống thiên tai nhằm giảm thiểu những thiệt hại do thời tiết
Tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn nước để tránh bị thiếu nước; ứng dụng các biện pháp canh tác thích ứng với khô hạn hoặc mưa lớn để giảm thiểu những ảnh hưởng xấu
Tăng cường biện pháp bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái.
6. Kết luận
Qua bài viết này, chúng ta hiểu hơn về hiện tượng El Nino là gì và những tác động mạnh mẽ của El Nino đối với các lĩnh vực trên toàn cầu. Từ đó có những biện pháp đề phòng, đối phó hiệu quả nhằm giảm thiểu tác động xấu, có hại trên phạm vi toàn thế giới.
