Điểm tin VBPL tuần từ 14/11 - 20/11/2025

LuatVietnam.vn gửi đến quý độc giả điểm tin VBPL tuần từ 14/11 - 20/11/2025 với các nội dung nổi bật liên quan đến Luật Đất đai, Luật Hành chính, Luật Môi trường...

1. Luật Đất đai

1.1. Thành lập Quỹ nhà ở quốc gia

Ngày 19/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 302/2025/NĐ-CP, quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết 201/2025/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Theo đó quy định Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở trung ương trực thuộc Bộ Xây dựng, giao Bộ Xây dựng quản lý. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập và quản lý Quỹ nhà ở địa phương.

Mục tiêu, chức năng hoạt động của Quỹ là:

- Đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để cho thuê.

- Tạo lập nhà ở xã hội thông qua hình thức tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở thuộc tài sản công theo quy định của pháp luật về nhà ở và pháp luật có liên quan để cho thuê.

- Tạo lập nhà ở, nhà ở xã hội thông qua hình thức mua của chủ đầu tư; đặt hàng, tiếp nhận, chuyển giao nhà ở, nhà ở xã hội của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; tiếp nhận nhà ở phục vụ tái định cư, tạm cư; tiếp nhận, chuyển giao nhà ở, nhà ở xã hội của tổ chức, cá nhân tự nguyện đóng góp để cho thuê.

- Tạo lập nhà ở thông qua hình thức mua nhà ở thương mại để cho thuê đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

- Tổ chức quản lý vận hành nhà ở do Quỹ đầu tư xây dựng, tạo lập để cho thuê theo quy định.

2. Luật Hành chính

2.1. Quy định về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ

Ngày 19/11/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 303/2025/NĐ-CP quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ, có hiệu lực từ ngày 20/11/2025.

Nghị định này áp dụng cho các bộ và cơ quan ngang bộ, ngoại trừ Bộ Quốc phòng và Bộ Công an. Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các bộ, bao gồm tiêu chí thành lập và số lượng cấp phó tối đa của các tổ chức, đơn vị thuộc bộ.

Các Bộ có trách nhiệm trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ các vấn đề thuộc phạm vi quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực. Có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển ngành, lĩnh vực được phân công, quản lý tài chính, tài sản, cán bộ, công chức, viên chức và thực hiện cải cách hành chính theo quy định của pháp luật.

Cơ cấu tổ chức của bộ bao gồm các vụ, văn phòng, thanh tra, cục và các đơn vị sự nghiệp công lập. Các đơn vị này có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật đối với ngành, lĩnh vực.

2.2. Quy định về số lượng và cơ cấu lãnh đạo Ủy ban nhân dân

Ngày 17/11/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 300/2025/NĐ-CP quy định về khung số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, số lượng và cơ cấu Ủy viên Ủy ban nhân dân, cùng với các trình tự, thủ tục liên quan đến việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức và giao quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân.

- Khung số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân:

+ Đối với cấp tỉnh: Thành phố Hồ Chí Minh có tối đa 08 Phó Chủ tịch, các thành phố hình thành từ sắp xếp 02 - 03 đơn vị hành chính có từ 06 - 07 Phó Chủ tịch. Tỉnh loại I có tối đa 04 Phó Chủ tịch, tỉnh loại II và III có tối đa 03 Phó Chủ tịch.

+ Đối với cấp xã: Số lượng Phó Chủ tịch được tính bình quân không quá 2,5 cho mỗi đơn vị hành chính cấp xã, tùy thuộc vào diện tích, dân số và tình hình kinh tế - xã hội.

- Số lượng và cơ cấu Ủy viên Ủy ban nhân dân:

Ủy viên Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp xã bao gồm người đứng đầu các cơ quan chuyên môn, Ủy viên phụ trách quân sự và công an. Số lượng cụ thể được xác định theo quy định của Chính phủ về tổ chức các cơ quan chuyên môn.

Nghị định này có hiệu lực từ ngày ký ban hành.

2.3. Mức thu phí thẩm định cấp giấy phép kinh doanh karaoke, vũ trường

Ngày 19/11/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 110/2025/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp phí thẩm định cấp giấy phép kinh doanh karaoke, vũ trường. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 05/01/2026.

Thông tư này áp dụng cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị cấp, điều chỉnh giấy phép kinh doanh dịch vụ karaoke hoặc vũ trường, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp, điều chỉnh giấy phép, và các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc thu, nộp phí thẩm định.

Mức thu phí thẩm định quy định như sau:

- Đối với giấy phép kinh doanh dịch vụ karaoke, mức thu phí là 1.000.000 đồng/phòng, tổng mức thu không quá 6.000.000 đồng/giấy phép/lần thẩm định.

- Đối với giấy phép kinh doanh dịch vụ vũ trường, mức thu phí là 10.000.000 đồng/giấy phép/lần thẩm định.

- Phí thẩm định điều chỉnh giấy phép khi thay đổi chủ sở hữu là 500.000 đồng/giấy phép/lần thẩm định. Đối với việc tăng thêm phòng karaoke, mức thu là 1.000.000 đồng/phòng, tổng mức thu không quá 6.000.000 đồng/giấy phép/lần thẩm định.

2.4. Liên thông điện tử thủ tục hành chính kinh doanh dịch vụ karaoke từ ngày 17/11/2025

Ngày 17/11/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 297/2025/NĐ-CP quy định về việc thực hiện liên thông điện tử nhóm thủ tục hành chính: Đăng ký thành lập hộ kinh doanh, cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự và cấp Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ karaoke.

Việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính được thực hiện trên môi trường điện tử thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Thủ tục hành chính liên thông điện tử có giá trị pháp lý tương đương các hình thức khác và không làm tăng chi phí cho cá nhân, tổ chức.

Hồ sơ bao gồm tờ khai điện tử, văn bản chấp thuận về phòng cháy chữa cháy, và phiếu lý lịch tư pháp. Người nộp hồ sơ sử dụng tài khoản định danh điện tử để đăng nhập vào Cổng Dịch vụ công quốc gia, thực hiện kê khai và nộp hồ sơ trực tuyến.

Thời gian giải quyết thủ tục hành chính liên thông điện tử không quá 16 ngày làm việc.

Nghị định này có hiệu lực từ ngày ban hành.

2.5. Lệ phí cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản

Ngày 19/10/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 109/2025/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp lệ phí cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, có hiệu lực từ ngày 20/11/2025.

Người nộp lệ phí là các cá nhân khi làm thủ tục cấp hoặc cấp lại Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.

Mức thu lệ phí:

- Cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản: 300.000 đồng/Chứng chỉ.

- Cấp lại Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản: 200.000 đồng/Chứng chỉ.

- Trường hợp cấp lại do lỗi của cơ quan nhà nước hoặc do thay đổi địa giới đơn vị hành chính thì không phải nộp lệ phí.

2.6. Thành phần hồ sơ thủ tục hành chính được thay thế bằng dữ liệu từ 01/01/2026

Theo Điều 4 Nghị quyết 66.7/2025/NQ-CP, từ ngày 01/01/2026, thành phần hồ sơ của các thủ tục hành chính sẽ được thay thế bằng việc khai thác thông tin trực tiếp từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Cụ thể:

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được sử dụng thay thế cho:

+ Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân, Thẻ Căn cước, Giấy chứng nhận căn cước;

+ Thông tin về cư trú.

- Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử được khai thác để thay thế các giấy tờ:

+ Giấy khai sinh hoặc Trích lục khai sinh;

+ Giấy chứng nhận kết hôn;

+ Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân;

+ Giấy chứng tử, Giấy khai tử hoặc Trích lục khai tử.

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm được sử dụng thay thế:

+ Thẻ bảo hiểm y tế;

+ Sổ bảo hiểm xã hội.

- Cơ sở dữ liệu giấy phép lái xe được sử dụng thay thế Giấy phép lái xe.

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp được dùng thay cho:

+ Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc đăng ký kinh doanh;

+ Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;

+ Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã.

- Cơ sở dữ liệu về đăng ký phương tiện thay thế giấy chứng nhận đăng ký xe.

- Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai thay thế giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (giai đoạn đầu áp dụng với đất ở)…

3. Luật Môi trường

3.1. Từ 01/6/2026, xăng không chì bắt buộc phối trộn thành E10 cho động cơ xăng

Quy định này được Bộ Công Thương nêu tại Thông tư 50/2025/TT-BCT về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam, ban hành ngày 07/11/2025.

Theo đó, từ ngày 01/6/2026, xăng không chì (theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành) phải phối trộn, pha chế thành xăng E10 để sử dụng cho động cơ xăng trên toàn quốc.

Tiếp tục phối trộn, pha chế xăng E5RON92 để sử dụng cho động cơ xăng đến hết ngày 31/12/2030.

3.2. Danh mục phương tiện, thiết bị phải thực hiện dán nhãn năng lượng từ 01/01/2026

Thông tư 52/2025/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng thuộc phạm vi quản lý và lộ trình thực hiện của Bộ Công Thương từ 01/01/2026 như sau:

- Nhóm thiết bị gia dụng gồm: Đèn huỳnh quang ống thẳng, đèn huỳnh quang compact, chấn lưu điện từ và điện tử cho bóng đèn huỳnh quang, máy điều hòa không khí, tủ lạnh, máy giặt gia dụng, nồi cơm điện, quạt điện, máy thu hình, đèn LED, bình đun nước nóng có dự trữ, bếp từ, bếp hồng ngoại, lò vi sóng;

- Nhóm thiết bị văn phòng và thương mại gồm: Máy photocopy, máy in, màn hình máy tính, máy tính xách tay, máy tính để bàn, tủ giữ lạnh thương mại, máy điều hòa không khí thương mại;

- Nhóm thiết bị công nghiệp gồm: Máy biến áp phân phối, động cơ điện, đèn điện LED chiếu sáng đường và phố…

4. Luật Ngân hàng

4.1. Sửa đổi quy định giám sát ngân hàng từ 01/01/2026

Ngày 14/11/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 43/2025/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 08/2022/TT-NHNN về trình tự, thủ tục giám sát ngân hàng.

Thông tư sửa đổi định nghĩa và quy định về giám sát an toàn vi mô và vĩ mô. Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng và Ngân hàng Nhà nước chi nhánh được giao nhiệm vụ giám sát an toàn vi mô, trong khi Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng chịu trách nhiệm giám sát an toàn vĩ mô.

Các biện pháp xử lý trong giám sát ngân hàng bao gồm cảnh báo, khuyến nghị, yêu cầu báo cáo, và áp dụng giám sát tăng cường. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hoặc Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh có thể quyết định các biện pháp can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, và các biện pháp khác theo quy định của pháp luật…

Thông tư 43/2025/TT-NHNN có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2026.

4.2. Sửa đổi quy định về hoạt động đại lý thanh toán từ 03/01/2026

Ngày 18/11/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 44/2025/TT-NHNN  sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 07/2024/TT-NHNN về hoạt động đại lý thanh toán.

Thông tư này áp dụng cho các ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô có liên quan đến hoạt động đại lý thanh toán.

Thông tư sửa đổi Điều 4, quy định rằng bên giao đại lý có thể ủy quyền cho bên đại lý thực hiện các nghiệp vụ như nhận và kiểm tra hồ sơ mở tài khoản thanh toán, phát hành thẻ ngân hàng, và xử lý các yêu cầu dịch vụ thanh toán của khách hàng. Bên đại lý phải xử lý chứng từ thanh toán và chuyển thông tin giao dịch cho bên giao đại lý trong vòng 01 ngày làm việc, trừ trường hợp bất khả kháng.

Theo sửa đổi tại khoản 1 Điều 6, các ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thể thực hiện hoạt động đại lý thanh toán nếu giấy phép của họ có nội dung liên quan đến hoạt động này. Quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô cũng có thể thực hiện hoạt động đại lý thanh toán nếu giấy phép của họ có nội dung tương tự…

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 03/01/2026.

4.3. Quy định về kiểm toán độc lập cho tổ chức tín dụng là hợp tác xã từ 01/01/2026

Ngày 11/11/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 42/2025/TT-NHNN quy định về kiểm toán độc lập đối với tổ chức tín dụng là hợp tác xã, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Thông tư quy định việc kiểm toán độc lập báo cáo tài chính và thực hiện dịch vụ bảo đảm đối với hệ thống kiểm soát nội bộ của các tổ chức tín dụng là hợp tác xã. Các tổ chức này phải thuê tổ chức kiểm toán độc lập để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ nếu tổng tài sản từ 50 tỷ đồng trở lên.

Trước khi kết thúc năm tài chính, các tổ chức tín dụng là hợp tác xã phải lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập cho năm tài chính tiếp theo. Quyết định này do đại hội thành viên hoặc hội đồng quản trị đưa ra, tùy thuộc vào tình trạng kiểm soát của tổ chức.

Tổ chức kiểm toán độc lập phải đáp ứng các tiêu chuẩn về thời gian hoạt động, vốn chủ sở hữu, số lượng và kinh nghiệm của kiểm toán viên. Đặc biệt, tổ chức kiểm toán không được có quan hệ tài chính với tổ chức tín dụng được kiểm toán và không bị xử lý vi phạm pháp luật trong hai năm liền kề trước năm kiểm toán.

Thông tư 42/2025/TT-NHNN có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2026.