Cấp xã được phân những thẩm quyền gì trong lĩnh vực y tế từ ngày 01/7/2025?

1. Thẩm quyền của cấp xã trong lĩnh vực bảo trợ xã hội

1.1 Cấp xã được giao quyền quyết định chăm sóc thay thế cho trẻ em từ 01/7/2025

Theo Điều 4 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã được xem xét điều kiện, quyết định việc giao trẻ em cho cá nhân, hộ gia đình chăm sóc thay thế tại cộng đồng khi có yêu cầu hoặc khi trẻ không còn nơi nương tựa.

So với Luật Trẻ em 2016, Điều 66 quy định về chăm sóc thay thế nhưng không giao rõ thẩm quyền quyết định cho Chủ tịch UBND xã.

1.2 Cấp xã được quyết định tiếp nhận chăm sóc khẩn cấp tại cộng đồng

Theo Điều 8 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã được xem xét, quyết định việc tiếp nhận, chăm sóc đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp tại cộng đồng trong thời gian chờ hỗ trợ lâu dài hoặc đưa vào cơ sở bảo trợ xã hội.

Điều 23 Nghị định 20/2021/NĐ-CP có quy định về đối tượng bảo vệ khẩn cấp, nhưng không xác định cụ thể thẩm quyền cấp xã, thường do phòng LĐTBXH cấp huyện xử lý.

1.3 Cấp xã có thẩm quyền đề nghị đưa người vào cơ sở trợ giúp xã hội

Theo khoản 1 Điều 9 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND xã tổ chức xác minh, lập hồ sơ và đề nghị cấp huyện quyết định tiếp nhận người vào cơ sở trợ giúp xã hội.”

Nghị định 20/2021/NĐ-CP chỉ quy định “cơ quan có thẩm quyền” xác lập hồ sơ, không nêu rõ cấp xã được phép đề nghị.

1.4 Cấp xã được xử lý tụ điểm mại dâm giáp ranh

Theo Điều 15 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã chủ trì xử lý tụ điểm mại dâm tại địa bàn quản lý hoặc khu vực giáp ranh theo kế hoạch liên ngành.

Quyết định 155/2007/QĐ-TTg, khoản 1 Điều 12 quy định chung về xử lý mại dâm tại địa phương, không chỉ rõ cấp xã là chủ thể chủ trì. Trước đây, xử lý chủ yếu do công an cấp huyện thực hiện.

2. Thẩm quyềncủa cấp xã trong lĩnh vực trẻ em

2.1 Cấp xã được toàn quyền thực hiện chăm sóc thay thế trẻ em

Theo Điều 18 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức thực hiện đầy đủ quy trình chăm sóc thay thế cho trẻ em theo quy định: tiếp nhận, thẩm định, ra quyết định, theo dõi, đánh giá và hỗ trợ trẻ.

Trước đó, Nghị định 56/2017/NĐ-CP đề cập đến chăm sóc thay thế, nhưng chưa phân định thẩm quyền đầy đủ cho cấp xã – chỉ giao trách nhiệm chung cho cơ quan quản lý trẻ em.

2.2 Cấp xã có trách nhiệm quyết định chuyển trẻ từ cơ sở sang gia đình

Theo Điều 19 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã lập hồ sơ, tổ chức đánh giá và ra quyết định chuyển trẻ từ cơ sở chăm sóc sang hộ gia đình hoặc cá nhân đủ điều kiện nhận chăm sóc thay thế.”

Nghị định 56/2017/NĐ-CP trước đó, chưa giao thẩm quyền cho cấp xã trong bước “chuyển trẻ từ cơ sở sang hộ gia đình.

2.3 Cấp xã được tiếp nhận đăng ký chăm sóc thay thế trẻ em

Theo Điều 21 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, cá nhân, hộ gia đình đăng ký nhận chăm sóc thay thế nộp hồ sơ tại UBND cấp xã; Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức tiếp nhận, thẩm định, lập danh sách và giới thiệu người chăm sóc phù hợp.”

Trước đó, Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định về đăng ký chăm sóc thay thế, nhưng không nêu rõ cơ quan tiếp nhận là UBND xã.

3. Thẩm quyền của cấp xã trong lĩnh vực phòng bệnh

3.1 Cấp xã được lập nhu cầu vắc xin tiêm chủng mở rộng từ 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, chính quyền cấp xã sẽ được giao thẩm quyền lập dự kiến nhu cầu vắc xin cho hoạt động tiêm chủng mở rộng – một nhiệm vụ vốn trước đây thuộc cấp huyện hoặc tỉnh.

Theo điểm a khoản 1 Điều 25 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền tiếp nhận, lập dự kiến nhu cầu vắc xin của cơ sở thực hiện tiêm chủng mở rộng trên địa bàn.

Việc lập kế hoạch này nhằm tổng hợp đầy đủ số lượng đối tượng, chủng loại và thời điểm cần thiết, làm cơ sở để cấp tỉnh gửi Bộ Y tế phê duyệt kế hoạch cung ứng vắc xin.

Trước ngày 01/7/2025, theo Điều 7 Nghị định 104/2016/NĐ-CP (về hoạt động tiêm chủng) thì Cơ sở tiêm chủng lập kế hoạch sử dụng vắc xin hằng năm gửi Sở Y tế hoặc Trung tâm y tế cấp huyện.

3.2 Cấp xã được đình chỉ hoạt động cơ sở ăn uống có nguy cơ dịch bệnh

Theo điểm b khoản 1 Điều 25 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã có quyền xem xét, quyết định việc áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở dịch vụ ăn uống công cộng.

Quyền này cho phép cấp xã chủ động can thiệp nhanh chóng với các cơ sở vi phạm điều kiện an toàn thực phẩm hoặc nghi ngờ là nguồn lây bệnh truyền nhiễm.

Trước đây, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007, Điều 52 chỉ nêu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có thể áp dụng biện pháp, không quy định rõ UBND cấp xã được đình chỉ cơ sở kinh doanh.

3.3 UBND cấp xã được hạn chế tụ tập đông người trong vùng dịch

Theo điểm c khoản 1 Điều 25, Chủ tịch UBND cấp xã được xem xét, quyết định việc áp dụng hoặc hủy bỏ việc áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người… trong vùng có dịch.

Quy định trước đó, theo Nghị định 101/2010/NĐ-CP, thẩm quyền này trước đây chủ yếu do cấp huyện trở lên quyết định.

3.4 Cấp xã được quyết định mức thưởng phòng chống rượu, bia

Tại điểm đ khoản 1 Điều 25, Chủ tịch UBND cấp xã có quyền quyết định mức thưởng đối với cuộc thi cấp xã: Giải tập thể tối đa 5 triệu đồng, giải cá nhân tối đa 2 triệu đồng.

Quyền này nhằm khuyến khích các cá nhân, tổ chức tham gia các hoạt động tuyên truyền, phòng chống tác hại của rượu, bia.

Tại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 không quy định về khen thưởng tại cấp xã. Các mức thưởng trước đây (nếu có) được phân cấp theo quyết định riêng của địa phương hoặc cấp huyện.

3.5 Cấp xã phải báo cáo hằng năm về tác hại rượu, bia

Tại điểm g khoản 1 Điều 25, Chủ tịch UBND cấp xã báo cáo UBND cấp tỉnh kết quả thực hiện phòng, chống tác hại của rượu, bia hằng năm thuộc địa bàn quản lý.

Trước đây, Thông tư 24/2020/TT-BYT, Điều 6 chỉ quy định Sở Y tế, UBND cấp tỉnh và huyện báo cáo; không quy định cấp xã báo cáo trực tiếp lên tỉnh.

3.6 Cấp xã có trách nhiệm quản lý sản xuất rượu thủ công

Theo điểm e khoản 1 Điều 25, Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức việc thực hiện biện pháp tăng cường quản lý và bảo đảm an toàn thực phẩm đối với sản xuất rượu thủ công trên địa bàn theo phân công của UBND cấp tỉnh.

Trước đó, Nghị định 105/2017/NĐ-CP tại Điều 38 quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về rượu thuộc cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, cấp xã được thành lập Hội đồng xét tặng Thầy thuốc Nhân dân, Ưu tú. Cụ thể, Điều 28 Nghị định 147/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã thành lập Hội đồng cấp cơ sở để xét tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân, Thầy thuốc Ưu tú cho các cá nhân tại cơ sở y tế thuộc thẩm quyền quản lý.

Hội đồng gồm 5-7 thành viên, đại diện chính quyền và y tế địa phương.

Trước đó, Nghị định 41/2015/NĐ-CP, Điều 10 quy định Hội đồng cấp cơ sở do người đứng đầu cơ sở y tế thành lập; không đề cập đến UBND cấp xã.

Trên đây là thông tin về việc Cấp xã được phân những thẩm quyền gì trong lĩnh vực y tế từ ngày 01/7/2025?