7 điểm mới của Luật Thanh tra 2025

Luật Thanh tra, số 84/2025/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 25/6/2025, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025. Bài viết dưới đây LuatVietnam sẽ tổng hợp 07 điểm mới đáng chú ý của Luật này.

1. Không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành

So với trước đây, tại khoản 2, 3 Điều 2 Luật Thanh tra năm 2022, quy định về thanh tra được phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Cụ thể:

- Thanh tra hành chính là thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý của cơ quan quản lý nhà nước.

- Thanh tra chuyên ngành là thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý theo ngành, lĩnh vực.

2. Bổ sung hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra

Tại Điều 6 Luật Thanh tra năm 2025 đã bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra, cụ thể: 

- Bao che, cố ý bỏ lọt hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; cố ý kết luận không có căn cứ pháp luật.

- Chiếm đoạt, tiêu hủy, làm sai lệch tài liệu, vật chứng liên quan đến nội dung thanh tra.

3. Điều chỉnh hệ thống cơ quan thanh tra

Theo Điều 7 Luật Thanh tra năm 2025, hệ thống cơ quan hanh tra được phân thành 02 cấp là Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh, thành phố (gọi chung là Thanh tra tỉnh).

Ngoài ra, hệ thống cơ quan thanh tra còn có:

- Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bao gồm Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác theo quy định của Chính phủ.

- Thanh tra Cơ yếu; cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Thanh tra quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương

- Cơ quan thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định

- Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ

- Thanh tra Tổng cục, Cục

- Thanh tra sở

- Cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ

4. Bổ sung hình thức thanh tra trực tuyến, từ xa

Điều 19 Luật Thanh tra năm 2025 quy định về hình thức thực hiện hoạt động thanh tra. Theo đó, hoạt động thanh tra được tiến hành trực tiếp, trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử.

Trước đây, Luật Thanh tra năm 2022 không quy định về hình thức thanh tra trực tuyến, từ xa theo Điều 46.

5. Bổ sung một số quy định về thanh tra lại

5.1. Trường hợp thực hiện thanh tra lại

Điểm a khoản 1 Điều 25 Luật Thanh tra năm 2025 đã bổ sung trường hợp được thanh tra lại. Theo đó, việc thanh tra lại được thực hiện khi có vi phạm nghiêm trọng về thẩm quyền ban hành quyết định thanh tra.

Trước đây, nội dung này không được quy định theo điểm a khoản 1 Điều 56 Luật Thanh tra năm 2022.

5.2. Thời hạn thanh tra lại

Theo khoản 4 Điều 25, khoản 1 Điều 20 Luật Thanh tra năm 2025, Thời hạn thanh tra lại không vượt quá thời hạn thanh tra như sau:

- Cuộc thanh tra lại do Thanh tra Chính phủ tiến hành không quá 60 ngày;

- Cuộc thanh tra lại do Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra tỉnh tiến hành không quá 45 ngày;

6. Bổ sung quy định về trường hợp tạm dừng thanh tra

Theo khoản 1 Điều 30 Luật Thanh tra năm 2025, người ra quyết định thanh tra quyết định tạm dừng thanh tra trong trường hợp:

- Có sự kiện bất khả kháng ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện cuộc thanh tra

- Tình hình thực tế ảnh hưởng đến việc tiến hành thanh tra trực tiếp do phải tập trung thực hiện nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền

- Đối tượng thanh tra đề nghị tạm dừng thanh tra mà có lý do chính đáng và được người ra quyết định thanh tra đồng ý

So với trước đây, Khoản 1 Điều 70 Luật Thanh tra năm 2022 không quy định trường hợp tạm dừng thanh tra khi tình hình thực tế ảnh hưởng đến việc tiến hành thanh tra trực tiếp do phải tập trung thực hiện nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

7. Rút ngắn thời hạn gia hạn thanh tra

Khoản 1 Điều 20 Luật Thanh tra năm 2025 quy định về thời hạn gia hạn thanh tra. Theo đó:

- Cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ tiến hành: gia hạn lần thứ hai không quá 20 ngày trong trường hợp đặc biệt phức tạp.

Thời hạn trên ngắn hơn 10 ngày so với quy định tại điểm a khoản 1 Điều 47 Luật Thanh Tra năm 2022: không quá 30 ngày.

- Cuộc thanh tra do Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra tỉnh tiến hành: gia hạn một lần không quá 25 ngày trong trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì có thể

Thời hạn trên ngắn hơn 5 ngày so với quy định tại điểm b khoản 1 Điều 47 Luật Thanh Tra năm 2022: không quá 30 ngày.

- Cuộc thanh tra do Thanh tra Cơ yếu, Thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế và các cơ quan thanh tra khác trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiến hành: gia hạn một lần không quá 10 ngày trong trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn

Thời hạn trên ngắn hơn 5 ngày so với quy định tại điểm c khoản 1 Điều 47 Luật Thanh Tra năm 2022: không quá 15 ngày.

Trên đây là 7 điểm mới của Luật Thanh tra 2025.