Quy chuẩn QCVN 4-4:2010/BYT Chất chống đông vón thực phẩm

1. Tên khác, chỉ số

Salts of fatty acids

INS 470

ADI giới hạn

2. Định nghĩa

Các sản phẩm này chứa muối calci, kali và natri của các acid myristic, oleic, palmitic, stearic hoặc hỗn hợp các acid này thu được từ mỡ và dầu ăn. Sản phẩm thương mại còn được phân loại dựa trên:

- Chỉ số xà phòng hóa;

- Điểm đông đặc của các acid béo thu được từ các mẫu trên;

- Chỉ số iod;

- Cặn còn lại sau khi nung bao gồm cả hàm lượng các cation;

- Độ ẩm.

3. Cảm quan

Tinh thể rắn hoặc bán rắn, bóng, màu trắng hoặc vàng nhạt, hoặc bột màu trắng hoặc trắng vàng.

4. Chức năng

Chất chống đông vón, Chất nhũ hóa.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Các muối kali và natri tan trong nước và ethanol, các muối calci không tan trong nước, ethanol và ether.

Cation

Đạt yêu cầu (mô tả trong phần phương pháp thử).

Thành phần acid béo

Sử dụng Phương pháp Định lượng để nhận dạng từng mẫu béo. Các acid béo chiếm lượng lớn nhất phải phù hợp với thành phần công bố trên nhãn sản phẩm.

5.2. Độ tinh khiết

Các acid béo tự do

Không được quá 3%.

Các chất không xà phòng hóa

Không được quá 2 %.

Chì

Không được quá 2 mg/kg.

5.3. Hàm lượng các muối acid béo

Không thấp hơn 95% tổng các muối acid béo, tính theo khối lượng khô.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Cation

Đun nóng 1 g mẫu thử với hỗn hợp gồm 25 ml nước và 5 ml acid hydrocloric. Các acid béo tạo thành nổi trên bề mặt thành một lớp rắn hoặc dầu, tan trong hexan. Sau khi làm nguội, gạn lấy lớp nước và cho bay hơi đến khô. Hòa tan chất rắn còn lại trong nước và thử các cation thích hợp.

6.2. Độ tinh khiết

Các acid béo tự do

Xác định các acid béo tự do theo hướng dẫn trong phần Phương pháp xác định Acid béo tự do. Tính hàm lượng acid béo tự do, sử dụng hệ số tương đương (e) bằng với 1/10 khối lượng phân tử của muối.

Các chất không xà phòng hóa

Các chất không xà phòng hóa là toàn bộ lượng sản phẩm có mặt trong các chất béo sau khi được xà phòng hóa với các hydroxyd kim loại kiềm và chiết bằng một dung môi nhất định, vẫn không bay hơi trong các điều kiện xác định của phép thử.

Các chất này bao gồm các lipid có nguồn gốc tự nhiên như các sterol, các rượu no mạch dài hơn, các phẩm màu và các hydrocarbon cũng như bất kỳ một tạp chất nào không bay hơi ở 103⁰C có mặt trong sản phẩm.

Cân khoảng 5 g (chính xác đến 0,01 g) mẫu thử đã được trộn đều vào bình cầu đáy tròn 250 ml. Thêm 50 ml dung dịch kali hydroxyd ~ 0,5 N và thêm một ít đá bọt. Gắn bình vào sinh hàn hồi lưu, đun nhẹ trong 1 giờ. Ngừng đun. Thêm 100 ml nước cất qua đầu sinh hàn và lắc.

Sau khi làm mát, chuyển dung dịch vào phễu chiết. Tráng rửa bình và đá bọt vài lần bằng diethyl ether (tổng cộng khoảng 100 ml) và đổ dịch rửa vào phễu tách. Đóng nút và lắc mạnh trong 1 phút, đều đặn xả áp suất bằng cách lật ngược phễu tách và mở khóa vòi.

Để yên phễu tách cho đến khi 2 pha hoàn toàn tách lớp. Sau đó rút lấy càng triệt để càng tốt dung dịch xà phòng vào phễu chiết thứ 2.

Chiết dung dịch xà phòng ethanol trong nước thêm hai lần nữa, mỗi lần với 100 ml diethyl ether theo cách trên. Gộp 3 dịch chiết ether vào 1 phễu tách có sẵn 40 ml nước.

Nhẹ nhàng quay tròn phễu tách chứa dịch chiết và 40 ml nước. Nếu lắc quá mạnh trong giai đoạn này, nhũ tương có thể hình thành. Để hỗn hợp tách lớp hoàn toàn và rút bỏ lớp nước ở dưới. Rửa lớp ether hai lần nữa với 40 ml nước, lắc đều và loại bỏ lớp nước ở dưới sau khi hỗn hợp đã phân lớp. Với mỗi dung dịch rửa rút ra 2 ml, sau đó quay tròn phễu tách quanh trục, đợi vài phút, rút bỏ phần tách ra, đóng khóa vòi khi ether bắt đầu chảy qua.

Rửa dung dịch ether nhiều lần bằng 40 ml dung dịch kali hydroxyd 0,5 N, 40 ml nước, rửa thêm một lần bằng 40 ml dung dịch kali hydroxyd, sau đó rửa ít nhất 2 lần nữa bằng 40 ml nước. Liên tục rửa bằng nước cho đến khi dung dịch hết màu hồng khi thử bằng chỉ thị là dung dịch phenolphthalein.

Chuyển định lượng từng lượng nhỏ dung dịch ether qua đầu của phễu tách vào bình cầu đã sấy khô và đã cân bì (chính xác đến 0,0001 g).

Làm bay hơi dung môi bằng cách cất trên bể cách thủy nước sôi. Thêm 5 ml aceton và loại bỏ hoàn toàn dung môi bay hơi băng cách thổi không khí nhẹ, nghiêng bình cầu khi quay trong bể cách thủy.

Sấy khô phần cặn còn lại ở nhiệt độ 103±2°C trong 15 phút, đặt bình cầu theo phương gần như nằm ngang. Làm nguội trong bình hút ẩm và cân (chính xác đến 0,0001 g). Lặp lại quá trình sấy trong mỗi 15 phút liên tiếp cho đến khi chênh lệch giữa 2 lần cân liên tiếp nhỏ hơn 0,0015g.

Chú ý: Nếu không thu được khối lượng không đổi sau 3 lần sấy khô, các chất không xà phòng hóa có thể đã bị nhiễm bẩn.

Sau khi đã cân, hòa tan phần cặn trong 4 ml diethyl ether, thêm 20 ml ethanol đã được trung hòa (dung dịch có màu hồng khi thêm chỉ thị là dung dịch phenolphthalein(TS). Chuẩn độ bằng dung dịch kali hydroxyd trong ethanol 0,1 N đã chuẩn hóa (pha dung dịch kali hydroxyd trong ethanol có nồng độ gần đúng 1 N bằng cách hòa tan 60 g kali hydroxyd trong 50 ml nước và định mức thành 1 l bằng ethanol; pha loãng dung dịch này 1:10 bằng ethanol) đến khi dung dịch có màu phớt hồng.

Hiệu chuẩn khối lượng cặn còn lại theo hàm lượng acid tự do trong mẫu trắng. Tính hàm lượng chất không xà phòng hóa, theo % (kl/kl) bằng công thức sau:

[100 × (m₁ – 0,281 × T × V)] / m

trong đó:

m = khối lượng (g), của phần mẫu thử,

m₁ = khối lượng (g), của cặn còn lại.

V = thể tích dung dịch kali hydroxyd đã chuẩn hóa nồng độ dùng để chuẩn độ.

T = Nồng độ chính xác của dung dịch kali hydroxyd dùng để chuẩn độ.

Chì

Thử theo JECFA monograph 1 - Vol. 4.

Sử dụng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp với hàm lượng chỉ định để xác định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả tại JECFA monograph 1 - Vol. 4 phần các phương pháp phân tích công cụ).

6.3. Định lượng

Nguyên tắc:

Xà phòng hóa các muối và ester hóa các acid béo bằng methanol, có mặt bo triflorid, methanol kiềm. Tiến hành sắc kí khí lỏng của các ester methyl của acid béo.

Phần A - Chuẩn bị các ester methyl của acid béo

Thiết bị

- Bình đáy tròn cổ nhám 50 và 100 ml.

- Sinh hàn hồi lưu, chiều dài hiệu dụng 20 đến 30 cm, có khớp nối nhám tương thích với bình cầu.

- Các phễu tách 250 ml.

- Đường ống vào dẫn khí nitơ.

- Ống nghiệm có nút thủy tinh nhám.

- Pipet chia độ, có thể tích ít nhất là 10 ml, có gắn quả bóp cao su, hoặc pipet tự động.

Thuốc thử

- Heptan, dùng cho sắc kí (Chú ý 2 và 4)

- Dầu nhẹ đã được cất lại (nhiệt độ sôi từ 40-60°), chỉ số brom < 1, không có cặn, hoặc hexan (Chú ý 2)

- Natri sulfat khan

- Dung dịch Natri hydroxyd trong methanol ~ 0,5 N: Hòa tan 2g natri hydroxyd trong 100 ml methanol chứa không quá 0,5% (kl/kl) nước. Nếu giữ dung dịch tương đối lâu có thể tạo thành một lượng nhỏ kết tủa màu trắng của natri. Điều này không ảnh hưởng đến kết quả điều chế methyl ester.

- Dung dịch bo triflorid trong methanol, 12 đến 25% (kl/kl) . Chế phẩm thương mại sẵn có là dung dịch 14 và 50% (chú ý 2)

Cảnh báo: Bo triflorid độc. Vì vậy thử nghiệm viên không nên pha dung dịch bo triflorid trong methanol từ methanol và boron triflorid. (chú ý 3).

- Dung dịch bão hòa natri clorid trong nước.

- Dung dịch đỏ methyl, 1 g/l trong ethanol 60% (tt/tt)

- Nitơ, có hàm lượng oxy < 5 mg/kg

Tiến hành

Do bo triflorid độc, các thí nghiệm sau tốt nhất nên tiến hành trong tủ hút. Các dụng cụ thủy tinh phải được rửa bằng nước ngay sau khi sử dụng.

Sấy khô mẫu ở nhiệt độ 105 °C đến khối lượng không đổi, cứ 2 giờ thì kiểm tra khối lượng 1 lần. Cân khoảng 350 mg (chính xác đến mg) mẫu đã sấy khô. Có thể lấy lượng mẫu lớn hoặc nhỏ hơn 350 mg, tuy nhiên, thể tích của bình cầu và lượng thuốc thử sử dụng phải phù hợp với số liệu trong bảng sau:

1. Tên khác, chỉ số

INS 530

ADI không giới hạn

2. Định nghĩa

Tên hóa học

Magnesi oxyd

Mã số C.A.S.

1309-48-4

Công thức hóa học

MgO

Khối lượng phân tử

40,31

3. Cảm quan

Dạng bột trắng, bông, thường gọi là magnesi oxyd nhẹ hoặc dạng bột trắng tương đối chặt, thường gọi là magnesi oxyd nặng. 5g magnesi oxyd nhẹ chiếm thể tích từ 40 đến 50 ml, trong khi 5 g magnesi oxyd nặng chiếm thể tích từ 10 đến 20 ml.

4. Chức năng

Chất chống đông vón

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Thực tế không tan trong nước, không tan trong ethanol.

Tính kiềm

Mẫu thử có tính kiềm với giấy quỳ ướt.

Magnesi

Phải có phản ứng đặc trưng của magnesi.

5.2. Độ tinh khiết

Giảm khối lượng khi sấy khô

Không được quá 5% sau khi nung ở nhiệt độ từ 800 ^oC đến 825^oC đến khối lượng không đổi

Kiềm (tự do) và các muối hoà tan

Đạt yêu cầu (mô tả trong phần phương pháp thử).

Calci oxyd

Không được quá 1,5%.

Chì

Không được quá 2 mg/kg.

5.3. Hàm lượng MgO

Không được thấp hơn 96,0% sau khi nung ở nhiệt độ khoảng 800 ^oC.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Magnesi

Phải có phản ứng đặc trưng của magnesi.

6.2. Độ tinh khiết

Kiềm (tự do) và các muối hoà tan

Cân 2 g mẫu thử, chính xác đến mg, hoà tan vào 100 ml nước cất và đun sôi trong 5 phút trong một cốc thuỷ tinh có nắp và lọc nóng. Lấy 50 ml dịch lọc đã để nguội, cho thêm chỉ thị đỏ methyl (TS) và chuẩn độ với dung dịch acid sulfuric 0,1 N. Thể tích acid sử dụng để chuẩn độ không được quá 2 ml. Cho bay hơi 25 ml dịch lọc đến khô và sấy khô ở 105 ^oC trong 1h. Lượng cặn còn lại không được quá 10 mg.

Oxyd calci

Cân 400 mg mẫu thử, chính xác đến 0,1 mg, hoà tan vào một hỗn hợp gồm 3 ml dung dịch acid sulfuric và 22 ml nước cất. Cho thêm 50 ml ethanol và để yên hỗn hợp qua đêm. Nếu tinh thể của magnesi sulfat tách ra, hoà tan bằng cách làm nóng hỗn hợp đến 50 ⁰C. Lọc qua chén lọc bằng sứ đã nung trước và cân bì, sau đó rửa kết tủa vài lần bằng hỗn hợp ethanol và acid sulfuric loãng (TS) với tỷ lệ thể tích 2:1. Nung đỏ chén và cặn, để nguội và cân. Khối lượng calci sulfat thu được nhân với 0,4119, tương đương với lượng calci oxyd có trong mẫu thử.

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - vol.4.

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả tại JECFA monograph 1 - Vol. 4 phần các phương pháp phân tích công cụ.

6.3. Định lượng

Nung khoảng 400 mg mẫu thử đến khối lượng không đổi ở nhiệt độ từ 800-825 ^oC trong một chén platin đã cân bì. Cân chính xác mẫu thử sau khi nung và hòa tan trong 25,0 ml acid sulfuric 1N, đun sôi nhẹ để loại hết carbon dioxyd, sau đó để nguội. Thêm dung dịch chỉ thị đỏ methyl (TS) và chuẩn độ acid dư bằng dung dịch natri hydroxyd 1 N. Lấy thể tích dung dịch acid sulfuric 1N thực sử dụng ở trên trừ đi thể tích dung dịch acid sulfuric tương ứng lượng CaO trong mẫu thử (hệ số tương ứng là 1 ml dung dịch acid sulfuric 1N tương đương với 28,04 mg CaO). Hiệu số này chính là thể tích dung dịch acid sulfuric dùng để trung hoà oxyd manegsi.

Mỗi ml dung dịch acid sulfuric 1N tương đương với 20,16 mg MgO.

1. Tên khác, chỉ số

Sodium ferocyanide, Potassium ferocyanide, Calcium ferocyanide; Yellow prussiate of lime, potash, soda; natri, calci, kali hexacyanoferrat

INS 535 (natri ferocyanid)

INS 536 (Kali ferocyanid)

INS 538 (Calci ferocyanid)

ADI = 0 - 0,025 mg/kg thể trọng

2. Định nghĩa

Tên hóa học

Natri, kali, calci ferocyanid;

Natri, kali, calci hexacyanoferrat II.

Chỉ số C.A.S.

13601-19-9 (natri ferocyanid)

13943-58-3 (Kali ferocyanid)

1327-39-5 (Calci ferocyanid)

Công thức hóa học

Na₄Fe(CN)₆.10H₂O

K₄Fe(CN)₆.3H₂O

Ca₂Fe(CN)₆.12H₂O

Khối lượng phân tử

484,1 (natri ferocyanid)

422,4 (Kali ferocyanid)

508,3 (Calci ferocyanid)

3. Cảm quan

Tinh thể hoặc bột tinh thể màu vàng.

4. Chức năng

Chất chống đông vón

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Tan trong nước, các muối K, Na không tan trong ethanol.

Ferocyanid

Đạt yêu cầu (mô tả trong phần phương pháp thử).

Natri (đối với muối natri)

Phải có phản ứng đặc trưng của natri.

Kali (đối với muối kali)

Phải có phản ứng đặc trưng của kali.

Calci (đối với muối calci)

Phải có phản ứng đặc trưng của calci.

5.2. Độ tinh khiết

Cyanid

Không phát hiện.

Fericyanid

Không phát hiện.

Arsen

Không được quá 3 mg/kg.

Chì

Không được quá 5 mg/kg.

5.3. Hàm lượng ferocyanid

Không được thấp hơn 99,0% tương ứng theo ferocyanid.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Ferocyanid

Lấy 10 ml dung dịch mẫu thử 10%, thêm 1 ml dung dịch sắt (III) clorid (TS), xuất hiện kết tủa màu xanh sẫm.

6.2. Độ tinh khiết

Cyanid

Hòa tan 10 g đồng sulfat vào hỗn hợp gồm 8 ml nước và 2 ml dung dịch amoniac (TS). Tẩm ướt 1 băng giấy lọc bằng dung dịch này, cho băng giấy lọc đã tẩm hóa chất vào luồng khí hydro sulfid. Khi nhỏ 1 giọt dung dịch mẫu thử 1% lên băng giấy lọc đã xử lý hóa chất (có màu nâu). Trên băng giấy không được xuất hiện đốm tròn màu trắng.

Fericyanid

Hòa tan khoảng 10 mg mẫu thử trong 10 ml nước, nhỏ 1 giọt dung dịch này lên lam kính (hoặc phiến sứ dùng để thử nhỏ giọt). Thêm 1 giọt dung dịch chì nitrat 1%, tiếp theo là vài giọt dung dịch acid acetic 2 N lạnh đã bão hòa benzidin. Không được xuất hiện kết tủa xanh hoặc màu xanh.

Arsen

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol. 4

- Phương pháp II.

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol. 4 .

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả tại JECFA monograph 1 - Vol. 4 phần các phương pháp phân tích công cụ.

6.3. Định lượng

Cân khoảng 3 g (chính xác đến 0,1 mg) mẫu thử cho vào cốc 400 ml. Hòa tan trong 225 ml nước và thêm cẩn thận 25 ml dung dịch acid sulfuric (TS). Khuấy đều, trong khi khuấy thêm 1 giọt dung dịch orthophenanthrolin (TS) và chuẩn độ với dung dịch ceri IV sulfat 0,1 N đến khi dung dịch chuyển từ màu cam sang màu vàng rõ rệt.

Mỗi ml dung dịch ceri (IV) sulfat 0,1 N tương đương với: 48,41 mg Na₄Fe(CN)₆.10H₂O

42,24 mg K₄Fe(CN)₆.3H₂O

50,83 Ca₂Fe(CN)₆.12H₂O

1. Tên khác, chỉ số

Silicon dioxyde, Silica

INS 551

ADI không giới hạn

2. Định nghĩa

Các chế phẩm được quy định bởi quy chuẩn này bao gồm: silica dạng aerogel (silic dioxyd kết tủa); silicagel dehydrat. Chế phẩm thương mại còn được phân loại dựa trên chỉ tiêu giảm lhối lượng khi là khô và các muối có thể ion hóa.

Tên hóa học

Silic dioxyd

Mã số C.A.S.

7631-86-9

Công thức hóa học

(SiO₂)_x

Khối lượng phân tử

60,09 (SiO₂)

3. Cảm quan

Silica dạng aerogel: silica cấu trúc siêu mịn dạng bột hay hạt nhỏ.

Silica hydrat hóa: là silic dioxyd kết tủa, hydrat hóa dạng bột vô định hình, hoặc hạt.

4. Chức năng

Chất chống đông vón.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Không tan trong nước và ethanol; Tan trong acid hydrofloric và trong kiềm (80^oC - 100^oC).

(Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood).

Silic

Phải có phản ứng đặc trưng của silic.

5.2. Độ tinh khiết

Giảm khối lượng khi nung

Không được quá 6% tính theo chế phẩm đã làm khô (sấy tại 105^oC đến khối lượng không đổi).

Chì

Không được quá 5 mg/kg.

5.3. Hàm lượng SiO₂

Dạng aerogel: Không thấp hơn 90,0% SiO₂ tính theo chế phẩm sau khi nung.

Dạng hydrat hóa : Không thấp hơn 89,0% SiO₂ tính theo chế phẩm sau khi nung.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Silic

Thử tính bay hơi của SiF₄. (Xem phần định lượng).

6.2. Độ tinh khiết

Giảm khối lượng khi nung

Dạng aerogel: nung tại 600 ^oC đến khối lượng không đổi.

Dạng hydrat hóa: nung tại 900 ^oC đến khối lượng không đổi.

Chì

Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4 .

Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả trong JECFA monograph 1 - Vol.4 phần các phương pháp phân tích công cụ).

6.3. Định lượng

Cân khoảng 2 g (chính xác đến 0,1 mg) mẫu thử, chuyển vào một chén nung platin đã cân bì. Nung tại 1000 ^oC trong 1 giờ, để nguội trong bình hút ẩm và cân, tính mức giảm khối lượng (m₁). Tẩm ướt tro với 7 - 8 giọt ethanol, 3 giọt acid sulfuric đặc và cẩn thận thêm vừa đủ acid hydrofloric tẩm hết phần tro ướt. Cho bay hơi đến khô trên bếp điện (95 - 105 ^oC), sau đó thêm 5 ml acid hydrofloric, lắc xoay tròn nhẹ đĩa để rửa thành đĩa và cho bay hơi đến khô. Nung phần cặn còn lại trên ngọn lửa đỏ bằng đèn đốt Meker, để nguội trong bình hút ẩm và cân, tính mức giảm khối lượng (m₂).

Sự chênh lệch giữa m₁ và m₂ biểu thị khối lượng SiO₂ trong mẫu thử.

1. Tên khác, chỉ số

Calcium silicate;

INS 552

ADI không giới hạn

2. Định nghĩa

Calci silicat hoặc polysilicat được sản xuất bằng hàng loạt các phản ứng giữa các hợp chất chứa silic (như đất diatomit và các hợp chất calci tự nhiên (như vôi, với thành phần gồm các nguyên tố khác như magnesi…). Chế phẩm thương mại còn được phân loại dựa trên các yếu tố về hàm lượng calci, silic dioxyd, giảm khối lượng khi làm khô, giảm khối lượng khi nung, pH của dung dịch đục trong nước 10%, dung trọng, độ ẩm, sulfat và clorid.

Tên hóa học

Calci silicat

Mã số C.A.S.

1344-95-2

3. Cảm quan

Bột rất mịn màu trắng hoặc trắng nhờ với dung trọng thấp và hấp thụ nước cao.

4. Chức năng

Chất chống đông vón.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Không tan trong nước và ethanol.

Silicat

Phải có phản ứng đặc trưng của silicat

Calci

Phải có phản ứng đặc trưng của calci

5.2. Độ tinh khiết

Florid

Không được quá 50 mg/kg.

Amiăng

Không được có.

Chì

Không được quá 2 mg/kg.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Silicat

Cân khoảng 500 mg mẫu thử, trộn với khoảng 200 mg natri carbonat khan và 2 g kali carbonat khan, đun nóng hỗn hợp trên chén nung bằng platin hoặc niken đến khi hỗn hợp chảy hoàn toàn. Để nguội và thêm 5 ml nước, để yên trong 3 phút. Đun nhẹ đáy chén nung để tách phần bị nung chảy ra khỏi chén. Dùng 50 ml nước để tráng và chuyển phần này vào cốc. Thêm acid hydrocloric vào đến khi không còn sủi bọt, sau đó thêm dư 10 ml acid hydrocloric, cho bay hơi hỗn hợp đến khô trên bể cách thủy nước sôi. Làm mát và thêm 20 ml nước, đun sôi và lọc hỗn hợp qua giấy lọc không tro. Cặn silica không tan sẽ bị giữ lại trên giấy lọc (chú ý giữ lại phần dịch lọc để thử calci). Chuyển phần cặn keo vào một đĩa platin và thêm cẩn thận 5 ml acid hydrofloric (Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood). Tủa rắn sẽ bị hòa tan (nếu không tan lặp lại quá trình cho bay hơi với acid hydrofloric. Đun nóng và giữ một đũa thủy tinh (đầu đũa có 1 giọt nước) trong luồng hơi thoát ra. Giọt nước ở đầu đũa sẽ trở nên đục.

Calci

Trung hòa dịch lọc thu được trong phần thử silicat bằng dung dịch amoniac (TS) dùng chỉ thị là 2 giọt dung dịch đỏ methyl (TS). Thêm từng giọt dung dịch acid hydrocloric loãng (TS) đến khi dung dịch có tính acid. Tiếp theo thêm dung dịch amoni oxalat (TS), trong dung dịch xuất hiện tủa calci oxalat. Tủa này không tan trong acid acetic nhưng tan trong acid hydrocloric.

6.2. Độ tinh khiết

Florid

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4 chuyên luận thử giới hạn florid phương pháp I hoặc II.

- Cân 1 g mẫu

Amiăng

Phương pháp soi kính hiển vi điện tử (tạm thời): Mẫu thử được nghiền đồng nhất đến mức có thể. Sử dụng kính hiển vi điện tử quan sát tối thiểu 100 lần, kiểm tra từng phần tử của mẫu, nếu phát hiện ra bất cứ vật liệu dạng sợi thì mẫu thử không đạt.

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4.

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả trong JECFA monograph 1 - Vol.4 phần các phương pháp phân tích công cụ).

1. Tên khác, chỉ số

Sodium aluminosilicate; Sodium silicoaluminate;

INS 554

ADI không giới hạn

2. Định nghĩa

Gồm các dạng của natri nhôm silicat hydrat. Chế phẩm thương mại còn được phân loại dựa trên hàm lượng nhôm oxyd, silic dioxyd, natri oxyd, giảm khối lượng khi làm khô, giảm khối lượng khi nung và pH của khối hỗn dịch trong nước.

Tên hóa học

Natri nhôm silicat

3. Cảm quan

Bột vô định hình hoặc hạt nhỏ màu trắng, không mùi

4. Chức năng

Chất chống đông vón.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Không tan trong nước và ethanol, ít tan trong acid mạnh và hydroxyd kiềm.

Natri

Phải có phản ứng đặc trưng của natri.

Nhôm

Phải có phản ứng đặc trưng của nhôm.

Silicat

Phải có phản ứng đặc trưng của silicat.

5.2. Độ tinh khiết

Chì

Không được quá 5 mg/kg.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Silicat

Cân khoảng 500 mg mẫu thử, trộn với khoảng 200 mg natri carbonat khan và 2 g kali carbonat khan, đun nóng hỗn hợp trên chén nung bằng platin hoặc niken đến khi hỗn hợp chảy hoàn toàn. Để nguội và thêm 5 ml nước, để yên trong 3 phút. Đun nhẹ đáy chén nung để tách phần bị nung chảy ra khỏi chén. Dùng 50 ml nước để tráng và chuyển phần này vào cốc. Thêm acid hydrocloric vào đến khi không còn sủi bọt, sau đó thêm dư 10 ml acid hydrocloric, cho bay hơi hỗn hợp đến khô trên bể cách thủy nước sôi. Làm mát và thêm 20 ml nước, đun sôi và lọc hỗn hợp qua giấy lọc không tro. Cặn silica không tan sẽ bị giữ lại trên giấy lọc (chú ý giữ lại phần dịch lọc để thử nhôm). Chuyển phần cặn keo vào một đĩa platin và thêm cẩn thận 5 ml acid hydrofloric (Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood). Tủa rắn sẽ bị hòa tan (nếu không tan lặp lại quá trình cho bay hơi với acid hydrofloric. Đun nóng và giữ một đũa thủy tinh (đầu đũa có 1 giọt nước) trong luồng hơi thoát ra. Giọt nước ở đầu đũa sẽ trở nên đục.

6.2. Độ tinh khiết

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4 .

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả trong JECFA monograph 1 - Vol.4 phần các phương pháp phân tích công cụ.

1. Tên khác, chỉ số

Aluminium calcium silicate; Calcium aluminosilicate; Calcium silicoaluminate; sodium calcium silicoaluminate.

INS 556

PTWI = 1 mg/kg thể trọng

2. Định nghĩa

Tên hóa học

Calci aluminosilicat

3. Cảm quan

Bột mịn màu trắng, trơn chảy.

4. Chức năng

Chất chống đông vón.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Không tan trong nước và ethanol.

5.2. Độ tinh khiết

Giảm khối lượng khi nung

Không thấp hơn 14 % và không được quá 18%.

(nung tại 1000^o đến khối lượng không đổi).

Giảm khối lượng khi sấy

Không được quá 10%.

(sấy tại 105^o trong 2 giờ).

Florid

Không được quá 50 mg/kg.

Chì

Không được quá 5 mg/kg.

5.3. Hàm lượng SiO₂, Al₂O₃, CaO, Na₂O

Không thấp hơn 44% và không được quá 50% SiO₂

Không thấp hơn 3% và không được quá 5% Al₂O₃

Không thấp hơn 32% và không được quá 38% CaO

Không thấp hơn 0,5% và không được quá 4% Na₂O.

6. Phương pháp thử

6.1. Độ tinh khiết

Florid

Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4, chuyên luận thử giới hạn florid phương pháp I hoặc II

- Cân 1 g mẫu và thử.

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4 .

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả trong JECFA monograph 1 - Vol.4 phần các phương pháp phân tích công cụ).

6.2. Định lượng

Silic dioxyd:

Cân khoảng 500 mg (chính xác đến mg) mẫu thử đã được làm khô trước tại 105 ^oC trong 2 giờ, cho vào cốc 250 ml. Rửa thành cốc bằng vài ml nước, sau đó thêm 30 ml acid percloric 72 % và 15 ml acid hydrocloric. Đun trên bếp đến khi khói trắng thoát ra dầy đặc. Để nguội và thêm 15 ml acid hydrocloric và đun đến khi khói trắng bay ra. Để nguội và thêm 70 ml nước, lọc qua giấy lọc Whatman No. 40 (hoặc tương đương). Rửa giấy lọc và tủa nhiều lần bằng nước để loại bỏ hoàn toàn acid percloric. Chuyển toàn bộ giấy lọc và tủa vào chén nung platin đã cân bì và nung tại 900^o đến khối lượng không đổi. Tẩm ướt tro bằng vài giọt nước, sau đó thêm 15 ml acid hydrocloric và 8 giọt acid sulfuric. Đun nóng trên bếp điện đến khi khói trắng của lưu huỳnh trioxyd xuất hiện. Để nguội, thêm 5 ml nước, 10 ml acid hydrofloric và 3 giọt acid sulfuric, sau đó cho bay hơi đến khô trên bếp. Cận thận đun nóng trên ngọn lửa đển khi không còn khói trắng của lưu huỳnh trioxyd bay ra. Sau đó nung tại 900^o đến khối lượng không đổi. Sự giảm khối lượng từ giai đoạn thêm acid hydrofloric biểu thị khối lượng SiO₂ có trong mẫu thử.

(Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood) Nhôm oxyd:

Đun chảy cặn thu được trong phần xác định dioxyd silic với 2 g kali pyrosulfat trong 5 phút. Để nguội và hòa tan trong nước, cho vào bình định mức 250 ml, pha loãng đến vạch bằng nước. Lấy 100 ml dung dịch này vào cốc 600 ml, thêm 100 ml nước và 5 giọt xanh bromothymol (TS) và đun nóng đến sôi nhẹ. Thêm từng giọt amoni hydroxyd đến khi dung dịch có màu xanh da trời, đun sôi trong 5 phút để đuổi hết amoniac dư. Lọc qua giấy lọc Whatman No. 41 (hoặc tương đương), rửa tủa 6 lần, mỗi lần với dung dịch amoni clorid 1/50 nóng. Chuyển giấy lọc và cặn vào chén nung platin đã cân bì, hóa than giấy lọc và nung trên đèn Meker đến khối lượng không đổi. Khối lượng cặn sau khi trừ đi khối lượng tro của giấy lọc nhân với 2,5 biểu thị khối lượng Al₂O₃ trong mẫu thử.

Calci oxyd:

Gộp dịch rửa và dịch lọc trong phần xác định silic dioxyd, khuấy đều và dùng buret 50 ml thêm khoảng 30 ml dung dịch dinatri ethylendiamintetraacetat 0,05 M và 300 mg chỉ thị xanh hydroxynaphtol, tiếp tục chuẩn độ đến điểm tương đương, dung dịch có màu xanh da trời.

Mỗi ml dung dịch dinatri ethylendiamintetraacetat 0,05 M tương đương với 2,804 mg CaO.

Natri oxyd:

Cân khoảng 500 mg (chính xác đến mg) mẫu thử đã được sấy khô trước tại 105^o trong 2 giờ, chén nung platin đã cân bì. Tẩm ướt bằng 8 - 10 giọt nước. Thêm 25 ml acid percloric 70% và 10 ml acid hydrofloric (Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood). Đun trên bếp đến khi khói trắng của acid percloric thoát ra. Thêm 10 ml acid hydrofloric và lại đun đến khi có khói trắng thoát ra và hòa tan phần còn lại với nước vừa đủ để thu được 250 ml. Chỉnh quang kế ngọn lửa về bước sóng đo 589 nm. Hiệu chỉnh nền về không bằng cách đo sự truyền quang qua nước và đặt truyền quang 100% khi đo dung dịch chuẩn chứa 200 mg natri (dạng clorid) / ml. Đo tỷ lệ truyền quang của 3 dung dịch 50; 100; 150 mg natri (dạng clorid) / ml. Vẽ đồ thị biểu thị tương quan giữa % truyền quang và nồng độ natri. Đặt dung dịch mẫu vào máy đo và đọc % truyền quang. Dựa vào đường chuẩn xác định nồng độ natri (C) trong dung dịch mẫu thử và tính hàm lượng Na₂O trong mẫu theo công thức sau:

Trong đó:

F là lượng natri oxyd tương đương với natri sulfat có mặt trong mẫu, và được xác định như sau:

Hiệu chỉnh đối với hàm lượng sulfat:

Cân khoảng 12,5 g (chính xác đến mg) mẫu thử đã được làm khô trước tại 105^o trong 2 giờ và khuấy bằng máy khuấy cao tốc với 240 ml nước trong ít nhất 5 phút. Chuyển hỗn hợp vào ống đong 250 ml, đậy ống đong, lộn ngược ống vài lần để trộn đều mẫu, xác định độ dẫn của dung dịch đục, sử dụng cầu đo độ dẫn thích hợp. Để dựng đường chuẩn, đo độ dẫn của các dung dịch chuẩn chứa 50; 100; 200 và 500 mg natri sulfat / 100 ml. Dựa vào đường chuẩn xác định nồng độ natri sulfat trong dung dịch mẫu (C) (mg/100 ml) và tính hệ số hiệu chỉnh (F) theo công thức sau:

Trong đó:

w là khối lượng mẫu thử lấy để xác định natri oxyd.

W là khối lượng mẫu thử lấy để chuẩn bị hỗn hợp với nước ở trên.

1. Tên khác, chỉ số

Aluminium silicate; Cao lanh (nhẹ hoặc nặng)

INS 559

PTWI = 1 mg/kg thể trọng

2. Định nghĩa

Là nhôm silicat hydrat hóa có trong tự nhiên, đã loại phần lớn các tạp chất bằng cách gạn rửa và sấy khô. Chế phẩm thương mại còn được phân loại dựa trên các tiêu chí về clorid, tạp chất, cỡ hạt, giảm khối lượng khi làm khô, giảm khối lượng khi nung và giá trị pH.

3. Mô tả

Bột mềm, hơi trắng, không có sạn, không mùi.

4. Chức năng

Chất chống đông vón.

5. Yêu cầu kỹ thuật

5.1. Định tính

Độ tan

Không tan trong nước, ethanol và các acid khoáng.

Tính dẻo

Lấy 8 g mẫu thử thêm 5 ml nước và trộn đều. Hỗn hợp phải có tính dẻo.

Silicat

Phải có phản ứng đặc trưng của silicat

Nhôm

Phải có phản ứng đặc trưng của nhôm

5.2. Độ tinh khiết

Các chất tan trong nước

Không được quá 0,3 %.

Các chất tan trong acid

Không được quá 2 %.

Amiăng

Không được có.

Chì

Không được quá 5 mg/kg.

6. Phương pháp thử

6.1. Định tính

Silicat

Cân khoảng 500 mg mẫu thử, trộn với khoảng 200 mg natri carbonat khan và 2 g kali carbonat khan, đun nóng hỗn hợp trên chén nung bằng platin hoặc niken đến khi hỗn hợp chảy hoàn toàn. Để nguội và thêm 5 ml nước, để yên trong 3 phút. Đun nhẹ đáy chén nung để tách phần bị nung chảy ra khỏi chén. Dùng 50 ml nước để tráng và chuyển phần này vào cốc. Thêm acid hydrocloric vào đến khi không còn sủi bọt, sau đó thêm dư 10 ml acid hydrocloric, cho bay hơi hỗn hợp đến khô trên bể cách thủy nước sôi. Làm mát và thêm 20 ml nước, đun sôi và lọc hỗn hợp qua giấy lọc không tro. Cặn silica không tan sẽ bị giữ lại trên giấy lọc (chú ý giữ lại phần dịch lọc để thử nhôm). Chuyển phần cặn keo vào một đĩa platin và thêm cẩn thận 5 ml acid hydrofloric (Cảnh báo: acid hydrofloric rất độc, có tính ăn mòn, không được để tiếp xúc với da. Tiến hành thao tác trong tủ hood). Tủa rắn sẽ bị hòa tan (nếu không tan lặp lại quá trình cho bay hơi với acid hydrofloric. Đun nóng và giữ một đũa thủy tinh (đầu đũa có 1 giọt nước) trong luồng hơi thoát ra. Giọt nước ở đầu đũa sẽ trở nên đục.

Nhôm

Thêm dung dịch amoniac (TS) vào dịch lọc thu được trong phần thử silicat. Trong dung dịch xuất hiện tủa keo màu trắng, tủa này không tan khi thêm dư dung dịch amoniac (TS) nhưng tan trong dung dịch natri hydroxyd (TS).

6.2. Độ tinh khiết

Các chất tan trong nước

Cân 5 g (chính xác đến mg) mẫu thử, đun sôi với 50 ml nước trong 30 phút, thỉnh thoảng bổ sung nước để duy trì thể tích ban đầu. Lọc và cho bay hơi dịch lọc đến khô, sấy tại 105^o trong 1 giờ và cân.

Hàm lượng các chất tan trong nước (%) = m/[10 × W]

Trong đó:

m = Khối lượng cặn (mg)

W = khối lượng mẫu thử (g).

Các chất tan trong acid

Cân 2 g (chính xác đến mg) mẫu thử, đun hồi lưu sôi với 100 ml dung dịch acid hydrocloric loãng(TS) trong 15 phút. Để nguội, lọc và cho bay hơi 50 ml dịch lọc đến khô, sau đó nung nhẹ đến khối lượng không đổi và cân.

Hàm lượng các chất tan trong acid (%) = m/[5 X W]

Trong đó:

m = Khối lượng cặn (mg)

W = khối lượng mẫu thử (g).

Amiăng

Phương pháp soi kính hiển vi điện tử (dự kiến): Mẫu thử được nghiền đồng nhất đến mức có thể. Sử dụng kính hiển vi điện tử với tối thiểu 100 hiển vi thường, kiểm tra tiêu bản từ mẫu, nếu phát hiện ra bất cứ vật liệu dạng sợi thì mẫu thử không đạt.

Chì

- Thử theo hướng dẫn tại JECFA monograph 1 - Vol.4 .

- Xác định bằng kỹ thuật hấp thụ nguyên tử thích hợp cho hàm lượng quy định. Lựa chọn cỡ mẫu thử và phương pháp chuẩn bị mẫu dựa trên nguyên tắc của phương pháp mô tả trong JECFA monograph 1 - Vol.4 phần các phương pháp phân tích công cụ.