Trả lời:
1. Nghiêm cấm hành vi công khai của người nhiễm HIV
Căn cứ khoản 5 Điều 8 Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006 quy định về những hành vi bị nghiêm cấm như sau:
Điều 8. Những hành vi bị nghiêm cấm
[...]
5. Công khai tên, địa chỉ, hình ảnh của người nhiễm HIV hoặc tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó, trừ trường hợp quy định tại Điều 30 của Luật này.
Theo đó, Điều 30 của Luật này quy định về việc kết quả xét nghiệm HIV nếu dương tính thì chỉ đuọc thông báo cho một số đối tượng nhất định như: Vợ hoặc chồng của người được xét nghiệm, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người được xét nghiệm là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự; Nhân viên được giao nhiệm vụ trực tiếp tư vấn, thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm,....
Do đó, hành vi công khai danh sách người bị nhiễm HIV lên mạng xã hội chính là hành vi công khai tên và tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV nếu chưa được sự đồng ý của người bị nhiễm HIV là hành vi vi phạm pháp luật.
2. Công khai thông tin của người nhiễm HIV sẽ bị xử phạt thế nào?
Theo điểm c khoản 3, khoản 4 và điểm c, khoản 5, Điều 19 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về thông tin, giáo dục, truyền thông trong phòng, chống HIV/AIDS như sau:
Điều 19. Vi phạm quy định về thông tin, giáo dục, truyền thông trong phòng, chống HIV/AIDS
[...]
3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
[...]
c) Tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó, trừ trường hợp thực hiện việc phản hồi thông tin trong hoạt động giám sát dịch tễ học HIV/AIDS và thông báo kết quả xét nghiệm HIV theo quy định của pháp luật.
4. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi công khai tên, địa chỉ, hình ảnh người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó, trừ trường hợp thực hiện việc phản hồi thông tin trong hoạt động giám sát dịch tễ học HIV/AIDS và thông báo kết quả xét nghiệm HIV theo quy định của pháp luật.
5. Biện pháp khắc phục hậu quả:
[...]
c) Buộc xin lỗi trực tiếp người nhiễm HIV, thành viên gia đình người nhiễm HIV và cải chính thông tin công khai trên phương tiện thông tin đại chúng nơi người nhiễm HIV sinh sống liên tục trong 03 ngày theo quy định của pháp luật đối với hành vi quy định tại điểm c khoản 3 và khoản 4 Điều này, trừ trường hợp người nhiễm HIV không đồng ý xin lỗi công khai.
Lưu ý: Mức phạt trên áp dụng với cá nhân, nếu tổ chức có hành vi vi phạm tương tự cá nhân thì bị phạt gấp đôi (Căn cứ khoản 5, Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP.)
Như vậy, nếu có hành vi tiết lộ thông tin người nhiễm HIV khi chưa có sự đồng ý của họ có thể bị xử phạt đến 40 triệu đồng theo quy định của pháp luật.
3. Tung tin người khác nhiễm HIV có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trong trường hành vi tung tin đồn thất thiệt về người khác xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người đó thì người có hành vi vi phạm pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vu khống theo quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau:
Điều 156. Tội vu khống
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;
b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Đối với 02 người trở lên;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh cho mình;
đ) Đối với người đang thi hành công vụ;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
h) Vu khống người khác phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Vì động cơ đê hèn;
b) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy, tùy vào mức độ vi phạm cũng như mà sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự dựa vào các căn cứ nêu trên.
Xem thêm: HIV là gì? Người nhiễm HIV có những quyền, nghĩa vụ gì?
Trên đây là nội dung tư vấn cho câu hỏi “Tiết lộ thông tin người nhiễm HIV bị xử lý thế nào?” dựa trên những thông tin mà luật sư đã nhận được. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn!