Thông tư 42/2017/TT-BYT về Danh mục Dược liệu độc làm thuốc

TT

Tên dược liệu

Tên khoa học của cây thuốc

Bộ phận chứa độc tính dùng làm thuốc

Tên gọi khác

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

1

Ba đậu (*)

Croton tiglium L., họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Hạt

Semen Crotonis tiglii

Bã đậu, Mần đề, Ba nhân, Lão dương tử, Mác vát

2

Ba đậu nam (*)

Jatropha curcas L., họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Hạt

Semen Jatrophae curcas

Dầu mè, Dầu lai, Đông thụ, Nhao (Tày)

3

Bạch hoa xà

Plumbago zeylanica L., họ Đuôi công (Plumbaginaceae)

Rễ, lá

Folium, Radix Plumbaginis zeylanicae

Bạch tuyết hoa, cây Đuôi công

4

Bán hạ nam (*)

Typhonium trilobatum (L.) Schott., họ Ráy (Araceae)

Thân rễ

Rhizoma Typhonii trilobati

Củ chóc, Lá ba chìa, Cây chóc chuột

5

Bán hạ bắc (*)

Pinellia ternata (Thunb.) Breit., họ Ráy (Araceae).

Rễ, Thân

Rhizoma Pinelliae ternatae

Bán hạ Trung Quốc

6

Belladon

Atropa belladona L., họ Cà (Solanaceae)

Lá, rễ, quả hạt

Folium, caulis, fructus, Semen Atropae belladonae

7

Cà độc dược

Datura metel L. forma alba., Họ Cà (Solanaceae)

Hoa, lá

Flos, Folium Daturae metelis

Mạn đà la, Cà diên, Cà lục lược

8

Cam thảo dây (***)

Abrus precatorius L., họ Đậu (Fabaceae)

Hạt

Semen Abri precatorii

Dây cườm, Dây chi, Tương tư tử, Tương tự đậu

9

Cam toại (*)

Euphorbia sieboldiana Morren et Decaisne., họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Rễ

Radix Euphorbiae sieblodianae

10

Cây bã thuốc

Lobelia pyramidalis Wall., họ Lô biên (Lobeliaceae)

Toàn cây

Herba Lobeliae pyramidalis

Sang dinh (H’Mông)

11

Cây dầu giun

Chenopodium ambrosioides L. họ Rau muối (Chenopodiaceae)

Tinh dầu

Oil

Cây rau muối, thổ kinh giới

12

Dừa cạn

Vinca rosea L. họ Trúc đào (Apocynaceae)

Lá

Herba Roseae

Trường xuân hoa

13

Dương địa hoàng

Digitalis purpurea L., Digitalis spp., họ Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)

Lá

Folium Digitalis

Digital

14

Đại kích

Euphorbia pekinensis Rupr., họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Rễ

Radix Euphorbiae pekinensis

15

Đào nhân (*)

Prunus persicae (L.) Batsch, họ Hoa hồng (Rosaceae)

Hạt

Semen Pruni

16

Giam đẹp

Mitragyna speciosa (Korth.) Havil., họ Cà phê (Rubiaceae)

Lá, vỏ và rễ

Folium, cortex, caulis Mitragynae speciosae

17

Khổ Hạnh nhân (*)

Prunus armeniaca L., họ Hoa hồng (Rosaceae)

Hạt

Semen Armeniacae amarum

Hạnh nhân đắng

18

Hoàng nàn (*)

Strychnos wallichiana Steud. ex DC., họ Mã tiền (Loganiaceae)

Vỏ thân, vỏ cành

Cortex Strychni wallichianae

Vỏ doãn

19

Trúc đào

Nerium oleander L., Nerium indicum Miller, họ Trúc đào (Apocynaceae)

Lá

Folium Nerii oleanderis

20

Lô bê li

Lobelia nicotianifolia Roth ex Schult, họ Lô biên (Lobeliaceae)

Toàn cây

Herba Lobeliae inflatae

21

Lu lu đực

Solanum nigrum L., họ Cà (Solanaceae)

Toàn cây

Herba Solani nigri

22

Ma hoàng

Ephedra sinica Staff., E. equisetina Bunge., E. intermedia Schrenk. et C. A. Meyer; họ Ma hoàng (Ephedraceae)

Phần trên mặt đất

Herba Ephedrae

23

Mã đậu linh

Aristolochia spp., gồm: A. contorta Bunge; A. debilis Sieb.et Zucc., họ Nam mộc hương (Aristolochiaceae)

Rễ Radix Aristolochiae Quả Fructus Aristolochiae

Phần trên mặt đất

Herba Aristolochiae

Cây khổ rách

24

Mã tiền (*)

Strychnos nux- vomica L., họ Mã tiền (Longaniaceae)

Hạt

Semen Strychni nux-vomicae

Hạt mã tiền

25

Quảng Mộc thông

Aristolochia spp., họ Nam mộc hương (Aristolochiaeae)

Thân leo

Caulis Aristolochiae

26

Nguyên hoa

Daphne genkwa Siebold & Zuccarini, họ Trầm (Thymelaeaceae)

Hoa

Flos Daphnes genkwae

27

Nha đảm tử

Brucea sumatrana, họ Khổ sâm (Simarubaceae)

Hạt

Fructus Bruceae sumatranae

Khổ sâm cho hạt

Sầu đâu cứt chuột

28

Phụ tử (*)

Aconitum spp., bao gồm: A. fortunei Hemsl.; A. carmichaeli Debx., họ Mao lương (Ranunculaceae)

Rễ củ nhánh

Radix Aconiti

Củ gấu tàu, ấu tàu, Thảo ô, Xuyên ô

29

Ô đầu (**)

Aconitum spp., bao gồm: A. fortunei Hemsl.; A. carmichaeli Debx., họ Mao lương (Ranunculaceae)

Rễ củ chính

Radix Aconiti

Củ gấu tàu, ấu tàu,Thảo ô, Xuyên ô

30

Pilocarpus

Pilocarpus spp., họ Cam (Rutaceae)

Lá

Folium Pilocarpi

31

Quảng Phòng kỷ

Aristolochia spp., bao gồm: A. westlandii Hemsl..; A. heterophylla Hemsl.,... họ Nam mộc hương (Aristolochiaeae)

Rễ

Radix Aristolochiae

32

Thạch xương bồ (*)

Acorus gramineus Soland. var. macrospadiceus Yamamoto Contr.; Acorus calamus L. var. angustatus Bess., họ Ráy (Araceae)

Thân rễ

Rhizoma Acori

Xương bồ, Thạch xương bồ lá to, Thủy xương bồ.

33

Thầu dầu

Ricinus communis L., họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Hạt

Semen Ricini communis

Tỷ ma tử, Thầu dầu

34

Thiên nam tinh (*)

Arisaema spp., bao gồm: A. consanguineum Schott;

A. heterophyllum Blume, họ Ráy (Araceae)

Thân rễ

Rhizoma Arisaematis

35

Thiên tiên tử sống

Hyoscyamus niger L., họ Cà (Solanaceae)

Lá, hạt

Folium, semen Hyoscyami nigeris

36

Thông thiên

Thevetia peruviana Pers., họ Trúc đào (Apocynaceae)

Hạt

Semen Thevetiae peruvianae

37

Thương lục (*)

Phytolacca esculenta Van Hout., họ Thương lục (Phytolaccaceae)

Rễ

Radix Phytolaccae esculentae

Kim thất nương, Trưởng bất lão

38

Tỏi độc

Colchicum autumnale L., họ Tỏi độc (Colchicaceae)

Hạt

Semen Colchici autumnalis

39

Vạn tuế

Cycas revoluta, họ Tuế (Cycadaceae)

Hạt, lá, nón, rễ Semen, Folium, Conus et Radix Cycatis Revolutae.

40

Vòi voi

Heliotropium indicum L., họ Vòi voi (Boraginaceae)

Toàn cây

Herba Helitropii

Cẩu vĩ trùng

41

Xoan

Melia azedarach L., họ Xoan (Meliaceae)

Vỏ thân, vỏ cành to, vỏ rễ

Cortex Meliae

TT

Tên dược liệu

Tên khoa học của động vật

Bộ phận có chứa độc tính dùng làm thuốc

Tên gọi khác

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

1

Bọ hung (*)

Catharsius molossus L., họ Bọ hung (Geotrupidae)

Thân bỏ đầu, chân, cánh

Khương lang

2

Ngô công (*)

Scolopendra morsitans L., họ Ngô công (Scolopendridae)

Cả con Scolopendra, Rút ruột, bỏ đầu, chần, sao vàng

Con Rết, Thiên long, Bách túc trùng, Bách cước

3

Sâu ban miêu (*)

Mylabris cichorii L., Mylabris phalerata Pallas, Họ Ban miêu (Meloidae)

Cả con sâu

Mylabris

Ban miêu, Nguyên thanh, Ban manh, Ban mao, Sâu đậu

4

Thiềm tô (*)

Bufo melanostictus Schneider, Bufo gargarizans Cantor, họ Cóc (Bufonidac)

Nhựa lấy từ tuyến sau tai và tuyến trên da con Cóc Venenum Bufonis

Nhựa (mủ) Cóc

5

Toàn yết (*)

Buthus martensii Karsch, họ Bọ cạp (Buthidae)

Cả con

Scorpio

Bọ cạp, Toàn trùng, Yết tử, Yết vĩ.

TT

Tên dược liệu

Tên khoa học của khoáng vật

Thành phần hóa học chính

Tên gọi khác

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

1

Bàng sa (*)

Borax

Natri tetraborat (Na₂B₄O₇.10H₂O)

Hàn the, Bồng sa, Bàng sa, Bồn sa, Nguyệt thạch

2

Duyên đơn (*)

Minium

Chì oxyt (Pb₃O₄).

Hồng đơn, Hoàng đơn, Duyên hoàng, Đơn phấn, Tùng đơn, Châu đơn, Châu phấn

3

Duyên phấn (*)

Ceru - situm

Chì carbonat, thường chứa Ag, Sr, Zn, Cs

Bạch phấn

4

Hùng hoàng (*)

Realgar

Arsenic disulfide (As₂S₂).

Thạch hoàng, Hùng tín, Hoàng kim thạch

5

Khinh phấn (*)

Calomelas

Muối thủy ngân chlorid chế bằng phương pháp thăng hoa

Hồng phần, Thủy ngân phấn, Cam phấn

6

Lưu hoàng (*)

Sulfur

Sulfur nguyên chất

Diêm sinh, Hoàng nha, Thạch lưu hoàng, Oải lưu hoàng

7

Mật đà tăng (*)

Lithargyrum

Chì oxyt (PbO), một phần ít chì chưa bị oxy hóa và còn lẫn tạp chất như Al³⁺, Sb³⁺, Sb⁴⁺, Fe³⁺, Ca²⁺, Mg²⁺.

Li tạc, Đà tăng, Kim đà tăng, Lô đê

8

Thần sa (*)

Cinnabaris

Thủy ngân sulfide (HgS).

Chu sa, Đan sa, Đơn sa, Xích đan, Cống sa