Hướng dẫn 13/HD-VKSTC 2024 phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị trong Ngành Kiểm sát nhân dân

^{__________________}

Thực hiện Kế hoạch số 111/KH-VKSTC ngày 07/5/2024 của VKSND tối cao về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 118-NQ/BCSĐ ngày 02/02/2024 của Ban cán sự đảng VKSND tối cao về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác tiếp công dân, giải Quyết khiếu nại, tố cáo trong ngành Kiểm sát nhân dân và kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; qua thực tiễn theo dõi hoạt động phân loại, xử lý đơn, VKSND tối cao (Vụ 12) nhận thấy vẫn còn những trường hợp sai sót do nhận thức chưa đúng về Đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh trong các lĩnh vực của hoạt động tư pháp (sau đây viết tắt là Đơn tư pháp), hoạt động hành chính nhà nước (sau đây viết tắt là Đơn hành chính), trong các cơ quan của Đảng... dẫn đến việc không thụ lý hoặc chậm thụ lý hoặc thụ lý, kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo không đúng quy định của pháp luật. Để hoạt động phân loại, xử lý đơn được chính xác; góp phần nâng cao vị thế, vai trò của Ngành và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức; VKSND tối cao (Vụ 12) hướng dẫn VKS các cấp, cụ thể như sau:

^{__________________}

¹ Khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại 2011

² Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Thông tư liên tịch số 01/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BTP-BTC-BNN&PTNN ngày 5/4/2018 quy định phối hợp trong việc báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp;

³ Khoản 1 Điều 2 Luật Tố cáo 2018

⁴ Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Thông tư liên tịch số 01/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BTP-BTC-BNN&PTNN ngày 5/4/2018 quy định phối hợp trong việc báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp;

⁵ Theo khoản 2 Điều 2 Luật Tiếp Công dân 2018

⁶ Căn cứ vào Điều lệ đảng và điểm a, b, c Khoản 4 Điều 11 Luật Tiếp Công dân 2018

⁷ Khoản 9 Điều 3 Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021 quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng (sau đây gọi tắt là Quy định số 22)

⁸ Khoản 7 Điều 3 Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021

⁹ Ví dụ như: Về nguyên tắc giải quyết: đối với giải quyết khiếu nại là thực hiện theo quy định của pháp luật; bảo đảm khách quan, công khai, dân chủ và kịp thời; còn trong giải quyết tố cáo phải kịp thời, chính xác, khách quan, đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục và thời hạn theo quy định pháp luật; bảo đảm an toàn cho người tố cáo; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tố cáo trong quá trình giải quyết tố cáo; Giải quyết khiếu nại là việc thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại. Giải quyết tố cáo là việc tiếp nhận, xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và việc xử lý tố cáo của người giải quyết tố cáo...

¹⁰ Khoản 5 Điều 2 Quy chế Tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp (Ban hành kèm theo Quyết định số 222/QĐ-VKSTC ngày 22/62023 của Viện trưởng VKSND tối cao - sau đây gọi tắt là Quy chế số 222): “Hoạt động tư pháp bao gồm hoạt động trong các lĩnh vực tố tụng hình sự, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, thủ tục phá sản, thi hành án hình sự, thi hành án dân sự, thi hành án hành chính, thi hành tạm giữ, tạm giam, xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án, xem xét quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và việc khác mà pháp luật quy định là hoạt động tư pháp”

¹¹ Thẩm quyền giải quyết của Viện trưởng VKS các cấp: đơn vị Thanh tra chủ trì, phối hợp tham mưu.

¹² Ví dụ: Khiếu nại quyết định nâng lương trước hạn; khiếu nại việc không tổ chức hoặc tổ chức nhưng không đủ thành phần tham gia Hội nghị công chức, người lao động theo quy định hoặc Khiếu nại việc chậm trễ, bao che, không tổ chức kiểm tra, xử lý kỷ luật đối với công chức có dấu hiệu vi phạm quy chế nghiệp vụ của ngành, gây hậu quả nghiêm trọng (như đề xuất không xử lý đối tượng nhưng sau đó đã được làm rõ, khởi tố, truy tố, xét xử; bản án có hiệu lực pháp luật đã tuyên bị cáo đó phạm tội...).

¹³ Ví dụ: Khiếu nại quyết định kỷ luật của Viện trưởng VKSND cấp tỉnh đối với công chức...

¹⁴ Ví dụ: không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định của các Quy định, Quy chế của Ngành trong các lĩnh vực nghiệp vụ;

¹⁵ Ví dụ: thực hiện không đúng quy định về đấu thầu trong xây dựng cơ bản; vi phạm các quy định về kế toán, tài chính dẫn đến bị xuất toán...

¹⁶ Ví dụ: Công dân phản ánh về tình trạng cầm đồ biến tướng “tín dụng đen” hoặc Công chức gửi đơn kiến nghị Cơ quan xem xét cho nghỉ hưu trước thời hạn theo quy định của pháp luật.

¹⁷ Ví dụ: khiếu nại Quyết định khởi tố bị can, Lệnh tạm giam, Quyết định không khởi tố vụ án, Quyết định Đình chỉ, Quyết định Tạm đình chỉ...

¹⁸ Ví dụ: Người tiến hành tố tụng hoặc người có thẩm quyền không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các quy định của Luật, Thông tư liên tịch, Quy định, Quy chế nghiệp vụ của Ngành trong các lĩnh vực tố tụng, thi hành án...

¹⁹ Ví dụ: tố cáo hành vi vi phạm các quy định về khám nghiệm hiện trường trong BLTTHS của Điều tra viên, Kiểm sát viên trong quá trình tiến hành khám nghiệm hiện trường vụ án tai nạn giao thông...

²⁰Ví dụ: CQĐT đang điều tra VAHS, công dân gửi đơn kiến nghị mở rộng điều tra vụ án để xem xét trách nhiệm của những người có liên quan khác nhưng không có thông tin cụ thể về hành vi, đối tượng…

²¹ Ví dụ: đơn khiếu nại Quyết định kỷ luật của Chi bộ đối với đảng viên vi phạm điều lệ đảng bằng hình thức khiển trách...: đơn khiếu nại của đảng viên về việc chi bộ không bảo đảm quyền được phê bình chất vấn về hoạt động của chi bộ trong nhiệm kỳ...

²² Ví dụ: đơn tố cáo đảng viên có hành vi gây mất đoàn kết nội bộ, có biểu hiện cơ hội, cục bộ...

²³ Ví dụ: Đơn của công dân kiến nghị UBND tỉnh A hỗ trợ nâng mức bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư khi thực hiện triển khai Dự án khu công nghiệp của tỉnh: chuyển đến UBND tỉnh A để xem xét xử lý theo thẩm quyền (quy định Điều 20 của Thông tư số 05/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định về quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh).

²⁴ Điều 6 Thông tư 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ

²⁵ Điều 9 Quy chế số 222

²⁶ Lưu ý: đơn làm theo quy định tại Điều 328 BLTTDS, gửi kèm theo đơn là bản án có hiệu lực pháp luật và tài liệu, chứng cứ chứng minh.

²⁷ Đó là: 1) Tố cáo được thực hiện theo quy định lại Điều 23 của Luật Tố cáo 2018; 2) Người tố cáo có đủ năng lực hành vi dân sự; trường hợp không có đủ năng lực hành vi dân sự thì phải có người đại diện theo quy định của pháp luật; 3) Vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp nhận tố cáo; 4) Nội dung tố cáo có cơ sở để xác định người vi phạm, hành vi vi phạm pháp luật.

Trường hợp tố cáo xuất phát từ vụ việc khiếu nại đã được giải quyết đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật nhưng người khiếu nại không đồng ý mà chuyển sang tố cáo người đã giải quyết khiếu nại thì chỉ thụ lý tố cáo khi người tố cáo cung cấp được thông tin, tài liệu, chứng cứ để xác định người giải quyết khiếu nại có hành vi vi phạm pháp luật.

²⁸ Điều 29 Luật tố cáo 2018

²⁹ Điều 470, 475 BLTTHS; Điều 499, 504 BLTTDS; Điều 327, 332 LTTHC...