Công văn 394/BNN-CB của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc giải trình bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ tiêu thụ cà phê

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải tại văn bản 8976/VPCP-KTTH ngày 10 tháng 12 năm 2010 của Văn phòng Chính phủ về việc bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ tiêu thụ cà phê; sau khi tham khảo ý kiến của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam và các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê hàng đầu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xin giải trình và bổ sung, sửa đổi một số nội dung của Dự thảo Quyết định như sau:

1. Bổ sung các quy định:

1.1. Về kiểm soát giá cà phê xuất khẩu, nhất là với các hợp đồng giao hàng tương lai và kỳ hạn; kiểm soát, ngăn ngừa hiện tượng ép giá thu mua, hạ giá xuất khẩu từ các nhà xuất khẩu và thương nhân nước ngoài.

a) Để giành được lợi thế xuất khẩu cho cà phê Việt Nam, điều cần thiết là các doanh nghiệp chế biến, kinh doanh cà phê Việt Nam phải được vay vốn lưu động và có thể chủ động điều tiết lượng hàng bán ra.

Tuy nhiên, để có thể kiểm soát được giá xuất khẩu, việc hỗ trợ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vay vốn không tiến hành một cách tràn lan, mà trên cơ sở có chọn lọc các doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu, có uy tín, khắc phục tình trạng “nhà nhà sản xuất, nhà nhà xuất khẩu” như hiện nay. Vì vậy, dự thảo đã bổ sung quy định tại mục 3, mục 5 Điều 1 về điều kiện để được vay vốn và quy định về đảm bảo chất lượng cà phê xuất khẩu, nhằm cải thiện giá cả xuất khẩu. Dự thảo đã đề xuất những chế tài để xử lý doanh nghiệp vi phạm và đã giao trách nhiệm giám sát cho Hiệp hội Cà phê, Ca cao Việt Nam tại mục 5, Điều 2.

b) Tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành cho rằng cà phê không thuộc mặt hàng thiết yếu nên không cần quy định giá sàn và giá thu mua đảm bảo để nông dân có lãi từ 30% trở lên. Tuy nhiên, để ngăn ngừa hiện tượng ép giá thu mua ảnh hưởng đến đời sống của người trồng cà phê dự thảo Quyết định đã bổ sung vào mục 3, Điều 1 (Điều kiện vay vốn) đối với các doanh nghiệp với nội dung: thực hiện thu mua cà phê của nông dân theo hợp đồng, với giá cả trên giá sàn do Ủy ban nhân dân tỉnh và Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam thống nhất quy định. Đồng thời bổ sung nội dung kiểm tra, giám sát việc thực hiện đối với các cơ quan nhà nước ở Trung ương, địa phương và Hiệp hội ngành hàng.

1.2. Đối với người trồng cà phê: Dự thảo đã đề xuất một số chính sách hỗ trợ cụ thể như: được ngân hàng giải ngân trực tiếp tiền ứng trước theo hợp đồng giữa người dân với doanh nghiệp và doanh nghiệp nhận nợ với ngân hàng; được vay vốn không có tài sản bảo đảm theo Nghị định 41/NĐ-CP.

Để có thể hỗ trợ trực tiếp người dân khi có rủi ro về thị trường và giá cả, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị bổ sung vào mục 2, Điều 1 của dự thảo nội dung: Trong trường hợp giá cà phê trên thị trường trong nước xuống dưới giá thành sản xuất bình quân, ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng cà phê, căn cứ vào sản lượng cà phê tiêu thụ trong năm, có xác nhận của chính quyền địa phương, Nhà nước hỗ trợ trực tiếp người trồng cà phê 100% lãi suất vốn vay để mua vật tư, phân bón phục vụ quá trình sản xuất, chăm sóc cây cà phê.

1.3. Vai trò của cơ quan quản lý và Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam để bảo vệ lợi ích của người trồng cà phê: Ban soạn thảo đã bổ sung nhiệm vụ xác định giá sàn cà phê hàng năm và trách nhiệm giám sát, kiểm tra việc thực hiện của các doanh nghiệp đối với các Bộ, ngành, địa phương và Hiệp hội vào Điều 2 của Dự thảo Quyết định.

2. Về quan hệ tín dụng giữa doanh nghiệp và ngân hàng thương mại:

Ban soạn thảo tiếp thu ý kiến của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và sửa đổi lại mục 1.1 Điều 1 của Dự thảo Quyết định theo hướng: Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh cà phê được vay vốn thu mua cà phê theo các quy định tại Nghị định số 41/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.

3. Ban soạn thảo tiếp thu và sửa lại mục 4, Điều 1 của Dự thảo theo hướng: việc lập Quỹ bảo hiểm cà phê và sử dụng Quỹ này để thực hiện cơ chế tạm trữ cà phê do Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam quyết định trên cơ sở các quy định tại Quyết định số 110/2002/QĐ-TTg ngày 21/8/2002 của Thủ tướng Chính phủ về lập, sử dụng và quản lý Quỹ bảo hiểm xuất khẩu ngành hàng.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tiếp thu, bổ sung các nội dung nêu trên vào Dự thảo Quyết định (gửi kèm theo), kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.