Công văn 6356/UBND-NNMT Hà Nội 2025 tăng cường biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí

Thực hiện Quyết định số 2530/QĐ-TTg ngày 19/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045; chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại các văn bản: số 9593/BNNMT-MT ngày 25/11/2025, số 9671/BNNMT-MT ngày 27/11/2025 về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với đợt ô nhiễm không khí tại khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận (dự báo vào cuối tháng 11, đầu tháng 12); UBND Thành phố yêu cầu các Sở, ban, ngành, UBND các phường, xã thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

1. Sở Nông nghiệp và Môi trường:

- Chủ trì cập nhật thông tin về chất lượng không khí, theo dõi chỉ số VN_AQI tại các trạm quan trắc không khí trên địa bàn Thành phố tại website:  https://moitruongthudo.vn/.

- Phối hợp với các đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tăng cường sử dụng hệ thống theo dõi, giải pháp công nghệ và năng lực kỹ thuật giám sát từ xa (viễn thám vệ tinh, viễn thám sử dụng thiết bị bay không người lái, camera giao thông, máy bay không người lái, ứng dụng di động như iHanoi, mạng xã hội...) để kiểm soát và xử lý nghiêm hoạt động đốt mở (đốt rác, đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp) trên địa bàn.

- Triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp theo Nghị quyết của HĐND Thành phố.

- Chủ động cập nhật kết quả thực hiện hàng tuần, báo cáo UBND Thành phố và gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp (theo chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ tại Công văn số 10260/VPCP-NN ngày 23/10/2025 của Văn phòng Chính phủ).

- Ban hành hướng dẫn kỹ thuật trong công tác quản lý chất thải rắn, công tác vệ sinh môi trường nhằm giảm thiểu chất thải gây ô nhiễm môi trường.

- Thường xuyên kiểm tra, giám sát các gói thầu duy trì vệ sinh môi trường theo phân cấp đảm bảo chất lượng vệ sinh tại các tuyến trọng điểm.

- Tăng cường kiểm tra hoạt động xử lý chất thải tại các khu xử lý chất thải rắn tập trung, đảm bảo vận hành ổn định, không để phát sinh bụi, mùi trong quá trình tiếp nhận, xử lý.

- Đôn đốc, giám sát các đơn vị dịch vụ, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn Thành phố đảm bảo đúng quy trình, quy định.

- Phối hợp với UBND các phường, xã và lực lượng chức năng trong công tác tuyên truyền và kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường theo quy định.

- Phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền hình đăng tải thông tin hiện trạng, dự báo chất lượng môi trường không khí và các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí.

2. Sở Xây dựng:

- Có văn bản yêu cầu và giám sát các chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng công trình: Tăng cường giám sát chặt chẽ, yêu cầu 100% các công trường thi công xây dựng phải có biện pháp kiểm soát bụi nghiêm ngặt (che chắn, rửa xe khi ra khỏi công trường, phun sương giảm bụi...); phế thải xây dựng dạng rời phải được bao phủ, che kín hoặc đóng túi kín tại nơi tập kết trong công trường và trong quá trình vận chuyển; đảm bảo không phát tán bụi ra môi trường; bổ sung vật liệu che phủ (cây xanh hoặc vật liệu chuyên dụng) cho 100% các bề mặt đất đang thi công (bao gồm cả gốc cây dọc vỉa hè, khuôn viên trường học, cơ sở hành chính, công ích và các công trình công cộng khác); xây dựng hệ thống giám sát bụi (cảm biến, camera, AI...) tại 100% công trình lớn (>10.000 m ² ).

- Nghiên cứu và thí điểm công nghệ phun sương giảm bụi tại khu dân cư, công viên và đường giao thông.

- Chủ trì, phối hợp với Công an xã, phường hoặc UBND các xã, phường chủ động tổ chức ra quân để kiểm tra các hoạt động xây dựng và giao thông vận tải trên địa bàn có nguy cơ gây phát tán bụi cao; đình chỉ thi công (nếu cần thiết) đối với các công trình không đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường, làm phát sinh bụi bẩn, để bùn đất phát tán ra đường.

- Không cấp phép thi công đào lòng lề đường, vỉa hè (trừ các trường hợp xử lý sự cố khẩn cấp) trong giai đoạn cuối năm khi chất lượng không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng.

3. Sở Dân tộc và Tôn giáo:

Mở đợt cao điểm tuyên truyền, vận động các cơ sở tâm linh, tôn giáo, thờ tự và người dân hạn chế tình trạng đốt vàng mã; xây dựng kế hoạch, phương án tuyên truyền dài hạn nhằm thay đổi thói quen của người dân tiến tới chấm dứt việc đốt vàng mã.

4. Sở Y tế:

- Xây dựng tài liệu tuyên truyền, phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí, UBND các phường, xã, khuyến cáo người dân (đặc biệt là người già, trẻ em, người có bệnh lý nền về hô hấp) hạn chế tối đa các hoạt động ngoài trời, tập thể dục ngoài trời vào buổi sáng sớm và ban đêm, sử dụng khẩu trang khi ra đường trong thời điểm VN_AQI ở mức cao để bảo vệ sức khỏe (theo văn bản số 12/MT- SKHC ngày 15/01/2024 của Cục Quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế về việc tăng cường khuyến cáo cộng đồng các biện pháp bảo vệ sức khỏe trước ảnh hưởng của ô nhiễm không khí).

- Chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó bệnh tật, yêu cầu các cơ sở y tế trong nội thành, nội thị và các khu vực có nguy cơ ô nhiễm môi trường không khí có dự phòng về phương tiện, trang bị thiết bị để sẵn sàng ứng phó trong trường hợp số lượng người dân bị mắc bệnh liên quan đến đường hô hấp đột ngột tăng cao trong giai đoạn nghịch nhiệt, chất lượng môi trường không khí bị suy giảm.

5. Sở Giáo dục và Đào tạo:

- Thông báo, hướng dẫn các trường học hạn chế các hoạt động ngoài trời cho học sinh trong các khung giờ và ngày có chất lượng không khí ở mức “Xấu” trở lên.

- Trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng (VN_AQI ≥ 301), chỉ đạo các trường học tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian làm việc, học tập.

6. Sở Văn hóa và Thể thao:

Chỉ đạo với các cơ quan truyền thông, báo chí liên tục cập nhật thông tin về chất lượng không khí, theo dõi chỉ số VN_AQI trên ứng dụng VNAir.

7. Công an Thành phố:

- Chỉ đạo lực lượng cảnh sát giao thông tăng cường kiểm tra, xử lý các phương tiện chở vật liệu xây dựng không che chắn, làm rơi vãi vật liệu; phương tiện quá niên hạn sử dụng, xả khói đen khi tham gia giao thông gây ô nhiễm môi trường.

- Chỉ đạo lực lượng cảnh sát môi trường và công an xã, phường tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi đốt chất thải rắn công nghiệp, đốt rác thải sinh hoạt trái phép, không đúng quy định, đặc biệt là tại các làng nghề, làng có nghề và khu vực giáp ranh.

- Đồng bộ hạ tầng kỹ thuật với hệ thống camera an ninh, camera giám sát giao thông tích hợp AI để phát hiện xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về việc không che chắn kỹ, làm rơi vãi vật liệu, phế thải, đất thải gây phát tán bụi ra đường; phối hợp giám sát, theo dõi các hoạt động thu gom, vận chuyển, đổ thải, xử lý, tái chế chất thải xây dựng không đúng quy định trên toàn địa bàn; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi, đối tượng vi phạm.

8. UBND các xã, phường:

- Chủ tịch UBND các phường, xã chịu trách nhiệm toàn diện trong việc quản lý chất lượng môi trường không khí đối với các nguồn phát thải bụi, khí thải trên địa bàn, xử lý kịp thời hoặc có báo cáo các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan để phối hợp xử lý theo thẩm quyền; chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND Thành phố nếu để xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường không khí nghiêm trọng trên địa bàn được giao quản lý.

- Giao lực lượng Công an cấp xã, phường làm nòng cốt, phối hợp với các đơn vị chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật đối với hành vi đốt chất thải rắn sinh hoạt, đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp không đúng quy định, và chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng bếp than tổ ong. Tổ chức việc tổng vệ sinh môi trường định kỳ hàng tuần (Thứ 7, Chủ nhật) và nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường trên địa bàn.

- Căn cứ tình hình thực tiễn về mức độ ô nhiễm không khí trên địa bàn, chủ động quyết định kịp thời việc chỉ đạo các đơn vị vệ sinh môi trường thực hiện các biện pháp tăng cường vệ sinh môi trường tại các địa phương: tăng cường tần suất quét đường, hút bụi; sử dụng xe chuyên dụng phun nước rửa đường, dập bụi tại các trục giao thông chính, cửa ngõ đô thị. Hoạt động rửa đường, hút bụi cần được ưu tiên thực hiện vào khung giờ thấp điểm (đêm và sáng sớm, trước 6h sáng hàng ngày) để đảm bảo hiệu quả, giảm nồng độ bụi tích tụ trước giờ cao điểm giao thông và tránh gây ùn tắc.

- Tăng cường kiểm tra, giám sát các công trường xây dựng trên địa bàn, yêu cầu các chủ đầu tư, đơn vị thi công thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn đúng quy định. Yêu cầu thực hiện nghiêm các biện pháp che chắn, vệ sinh xe ra vào công trường; đình chỉ thi công (nếu cần thiết) đối với các công trình không đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường, làm phát sinh bụi bẩn, để bùn đất phát tán ra đường. Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các phương tiện vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải không che chắn kỹ, làm rơi vãi ra đường gây ô nhiễm môi trường. Khuyến khích việc tái sử dụng chất thải xây dựng của công trình, phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn cho phép để giảm thiểu lượng chất thải rắn xây dựng phát sinh.

- Tăng cường vai trò của chính quyền cơ sở trong công tác giám sát hiện trường, xử phạt các cá nhân tổ chức vi phạm, điều phối xử lý ô nhiễm cục bộ, kịp thời huy động cộng đồng cùng tham gia phòng ngừa sự cố môi trường, đặc biệt là các sự cố ô nhiễm môi trường không khí. Đẩy mạnh việc thực hiện Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí kết hợp phong trào “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp” lan tỏa sâu rộng, nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

- Rà soát, quản lý chặt chẽ và tổ chức kiểm tra môi trường đối với các nguồn thải công nghiệp và hoạt động có công đoạn đốt tại các làng nghề, các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn quản lý theo phân cấp; đặc biệt các cơ sở tái chế (làng có nghề); khuyến khích giảm công suất hoạt động trong những ngày có xu hướng diễn biến chất lượng không khí ở mức xấu, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo thẩm quyền.

- Tăng cường công tác truyền thông, phổ biến kiến thức, tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường nói chung và môi trường không khí nói riêng; giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng (đặc biệt là không đốt phụ phẩm từ sản xuất nông nghiệp, rác thải và hạn chế sử dụng bếp than tổ ong...).

- Đối với các xã còn diện tích đất lúa: cần tập trung chỉ đạo, tuyên truyền, triển khai giám sát, kiểm tra đảm bảo không để xảy ra tình trạng đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp tại địa phương; xử lý nghiêm các hành vi đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp trên địa bàn quản lý theo quy định tại Khoản 1 Điều 41 Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 07/7/2022 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, với mức phạt tăng gấp 2 lần theo quy định tại Nghị quyết số 08/2025/NQ-HĐND ngày 29/4/2025 của HĐND Thành phố. Đồng thời, tăng cường kiểm tra việc thực hiện các quy định về thu gom xử lý, sử dụng rơm rạ sau thu hoạch, phụ phẩm cây trồng; nghiên cứu, tuyên truyền, hướng dẫn các hộ dân sử dụng hiệu quả rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch thay thế cho việc đốt rơm rạ.

- Trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng (VN_AQI ≥ 301), khuyến cáo nhân dân tạm dừng hoạt động tập trung đông người ở ngoài trời; Đôn đốc các đơn vị vệ sinh môi trường tăng cường các biện pháp, giải pháp hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí trên địa bàn.

- Huy động sự tham gia của cộng đồng dân cư cùng giám sát các hoạt động đốt phụ phẩm nông nghiệp, các cơ sở công nghiệp, năng lượng, giao thông, xây dựng trên địa bàn, nhằm kịp thời phản ánh đến các cơ quan chức năng để xử lý trong trường hợp phát hiện các hành vi vi phạm về phát thải bụi, khí thải.

9. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đơn vị thực hiện dịch vụ vệ sinh môi trường.

9.1. Đối với các cơ sở sản xuất có lưu lượng xả bụi, khí thải lưu lượng lớn ra môi trường và thuộc loại hình sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường:

+ Rà soát, đảm bảo các hệ thống xử lý khí thải được vận hành, hoạt động hiệu quả, đạt hiệu suất cao trong thời điểm này; tuyệt đối không xả thải chưa qua xử lý ra môi trường trong mọi trường hợp.

+ Tăng cường tần suất kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị nhằm không để xảy ra sự cố đối với hệ thống xử lý khí thải, công trình bảo vệ môi trường trong thời điểm này.

+ Khuyến khích các đơn vị xem xét điều chỉnh giảm công suất hoạt động hoặc dời lịch các công đoạn sản xuất phát sinh nhiều bụi/khí thải (như thổi lò, khởi động lò, nghiền nguyên liệu...) sang thời điểm điều kiện thời tiết, khí hậu thuận lợi hơn.

+ Đối với các nhà máy xi măng, luyện thép: Tăng cường sử dụng nguyên liệu sạch, đảm bảo chất lượng theo quy định của pháp luật về chất lượng sản phẩm hàng hóa để giảm thiểu nồng độ chất ô nhiễm trong khí thải.

+ Thực hiện nghiêm các biện pháp che chắn, phun nước dập bụi và các biện pháp giảm thiểu bụi, khí thải khác tại các khu vực chứa than, nguyên liệu, xỉ thải, các tuyến đường vận chuyển nội bộ và xung quanh nhà máy.

+ Đảm bảo số liệu quan trắc từ hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục được kết nối, truyền số liệu thông suốt về Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội để theo dõi, giám sát và truyền về Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo quy định. Nếu phát hiện thông số tiệm cận ngưỡng cho phép, phải có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả, không để xảy ra tình trạng xả khí thải không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia ra môi trường.

+ Nghiên cứu, áp dụng phương án điều tiết, giảm công suất hoạt động hoặc dời lịch bảo dưỡng, sửa chữa lớn (nếu có) trong những ngày có cảnh báo ô nhiễm ở mức “Rất xấu” (VN_AQI > 200) để giảm tải lượng phát thải ra môi trường.

+ Trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng (VN_AQI ≥301), cần hạn chế, tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian hoạt động cho phù hợp.

9.2. Đối với các đơn vị thực hiện dịch vụ, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt (theo danh sách gửi kèm tại Phụ lục):

- Chủ động phối hợp với UBND các xã, phường thực hiện các biện pháp tăng cường vệ sinh môi trường tại các địa phương, trong đó tập trung thực hiện các hạng mục quét đường, hút bụi, rửa đường nhằm giảm nồng độ bụi đường tại các trục giao thông chính, cửa ngõ đô thị.

- Nghiêm cấm việc đốt lá cây, chất thải rắn không đúng quy định.

- Khi phát hiện các hành vi phát thải gây ô nhiễm không khí, kịp thời cung cấp thông tin cho UBND các phường, xã để xử lý theo quy định.

UBND Thành phố yêu cầu các sở, ban, ngành Thành phố, UBND các phường, xã khẩn trương thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp nhằm cải thiện chất lượng không khí thuộc ngành, lĩnh vực, địa bàn quản lý./.

Phụ lục

DANH SÁCH CÁC ĐƠN VỊ THỰC HIỆN DỊCH VỤ, THU GOM,
 VẬN CHUYỂN, XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT

(kèm theo văn bản số: 6356/UBND-NNMT ngày 01 tháng 12 năm 2025 của UBND Thành phố)

_____________________

1. Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội

2. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Gia Lâm

3. Công ty Cổ phần Dịch vụ môi trường Thăng Long

4. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Thanh Trì

5. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Sóc Sơn

6. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Đông Anh

7. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị & công trình đô thị Sơn Tây

8. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Xuân Mai

9. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Hà Đông

10. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Tây Đô

11. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Tân Hội

12. Công ty Cổ phần Công trình Đô thị Phú Thành

13. Công ty Cổ phần Công trình Đô thị Long Biên

14. Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Vĩnh Yên

15. Công ty Môi trường Hà Nội

16. Công ty Cổ phần Tập đoàn Nam Hà Nội

17. Công ty CP Xử lý chất thải xây dựng và Đầu tư phát triển môi trường Hà Nội.

18. Công ty TNHH Tập đoàn xây dựng Thanh Bình

19. Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng

20. Hợp tác xã Thành Công

21. Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội.