Công văn 684/BNN-TY của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc Kiểm tra công tác kiểm dịch gia cầm tại Sơn La, Hà Nội và sửa đổi Quyết định 47/2005/QĐ-BNN

Kính gửi: Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân về việc kiểm tra làm rõ sai phạm trong công tác kiểm dịch vận chuyển đối với lô hàng 2.335 con gà thịt từ Sơn La đi Lai Châu có nguồn gốc từ Hà Nội theo phản ánh tại Công văn số 18/C49-P6 ngày 04/01/2013 của Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C49) - Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo Cục Thú y tổ chức kiểm tra công tác kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch tại Sơn La và Hà Nội kết quả kiểm tra như sau:

I. KẾT QUẢ KIỂM TRA CÔNG TÁC KIỂM DỊCH VẬN CHUYỂN GIA CẦM TẠI SƠN LA VÀ HÀ NỘI.

1. Tại Sơn La.

Sau khi làm việc với Chi cục Thú y Sơn La, ông Hà Văn Tiêm (người trực tiếp thực hiện kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với lô hàng trên) và ông Nguyễn Tài Sinh (chủ hộ kinh doanh gia cầm tại thành phố Sơn La), đoàn kiểm tra đã có kết luận như sau:

- Tại cơ sở kinh doanh gia cầm của ông Nguyễn Tài Sinh có 03 ô chuồng nuôi nhốt gia cầm, tại thời điểm khai báo kiểm dịch có khoảng 5.000 con gà lông trắng, gà lông đỏ và gà Ai Cập, trong đó có cả số gà còn tồn lại từ ngày 27/12/2012; ông Sinh cho biết “lô hàng vận chuyển lên Sơn La ngày 28/12/2012, sau khi Chi cục Thú y Hà Nội cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch cho lô gà 2.000 con, ông Nguyễn Tích Tảo (chủ hàng) đã bỏ lại khoảng 1.000 con gà lông trắng và lấy thêm khoảng trên 1.000 con gà lông màu nâu đỏ (gà đẻ trứng loại thải) để chuyển lên Sơn La theo đặt hàng của ông Sinh”.

- Ông Hà Văn Tiêm đã thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận Kiểm dịch động vật ra ngoài tỉnh số 39/CN-KDĐVNT ngày 28/12/2012 dựa trên cơ sở Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật vận chuyển ra ngoài tỉnh số 0026642/CN-KDĐVNT ngày 28/12/2012 do Chi cục Thú y Hà Nội cấp. Tuy nhiên ông Tiêm đã không xác định được số gà chủ hàng khai báo để vận chuyển tiếp đi Lai Châu thuộc lô hàng theo Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật nào do Chi cục Thú y Hà Nội cấp.

- Quá trình kiểm dịch, ông Tiêm chỉ hỏi chủ hàng có Giấy chứng nhận kiểm dịch từ gốc hay không và kiểm tra sơ bộ tình trạng sức khỏe của gia cầm; không kiểm tra cụ thể số lượng gia cầm theo khai báo, không lập biên bản ghi nhận tình trạng vệ sinh thú y; không thực hiện giám sát việc bốc xếp lên phương tiện vận chuyển; không thực hiện niêm phong phương tiện vận chuyển cũng như không thực hiện khử trùng tiêu độc phương tiện vận chuyển theo quy định;

- Giấy chứng nhận kiểm dịch số 39/CN-KDĐVNT do ông Tiêm cấp có sửa chữa số hiệu nhưng không đóng dấu xác nhận sửa chữa; nhiều nội dung trong giấy không rõ ràng.

Như vậy ông Tiêm đã không thực hiện đúng chức trách của cán bộ kiểm dịch khi thực thi công vụ, không thực hiện đúng quy trình kiểm dịch theo quy định tại Quyết định số 15/2006/QĐ-BNN ngày 08/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về trình tự thủ tục kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật; kiểm tra vệ sinh thú y.

2. Tại Hà Nội:

- Chi cục Thú y Hà Nội đã tổ chức thực hiện kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch theo quy định;

- Trên địa bàn huyện Chương Mỹ có khoảng 200 cơ sở chăn nuôi gà đẻ (khoảng 1.000.000 con). Kiểm tra tại cơ sở chăn nuôi gia cầm Hùng Cường, chủ trang trại xác nhận có bán cho ông Nguyễn Tích Tảo 2000 con gà đẻ trứng loại thải màu lông đỏ, tại Trạm Thú y Chương Mỹ có lưu các bộ hồ sơ kiểm dịch của chủ hàng Nguyễn Tích Tảo.

- Làm việc với ông Nguyễn Tích Tảo, chủ hộ kinh doanh gia cầm từ Hà Nội lên Sơn La đã thừa nhận “hàng ngày sau khi thu mua gia cầm về (đã có giấy Chứng nhận kiểm dịch) ông Tảo đã tự ý cắt niêm phong kẹp chì và thả gia cầm vào các ô chuồng nuôi nhốt tại nhà sau đó cung cấp gà đi các địa phương theo yêu cầu của khách hàng do vậy lô hàng ngày 28/12/2012 có cả gà lông trắng và gà lông đỏ (gà loại thải). Như vậy, ông Tảo đã có hành vi gian lận thương mại và vi phạm quy định về kiểm dịch vận chuyển động vật theo quy định tại Nghị định số 40/2009/NĐ-CP ngày 24/4/2009 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y gây khó khăn cho công tác quản lý, kiểm soát vận chuyển gia cầm.

3. Biện pháp xử lý

- Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Cục Thú y đã có Công văn số 109/TY-TTr,PC ngày 18/01/2013, trong đó có kiến nghị với Chi cục Thú y Sơn La: Tổ chức kiểm điểm làm rõ sai phạm và trách nhiệm của ông Hà Văn Tiêm trong việc kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với lô hàng nêu trên; đình chỉ công tác kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với ông Hà Văn Tiêm; hủy bỏ Quyết định ủy quyền cho ông Hà Văn Tiêm thực hiện kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật ra ngoài tỉnh; tạm thời thu lại Thẻ kiểm dịch động vật, Biển hiệu kiểm dịch động vật của ông Tiêm trong thời gian chờ kết quả xử lý vi phạm của Cục Thú y;

- Theo báo cáo của Chi cục Thú y Sơn La, ngày 01/02/2013, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 41/QĐ-SNN về việc kỷ luật ông Hà Văn Tiêm với hình thức cảnh cáo do vi phạm các quy định về kiểm dịch, cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với lô hàng gà thịt nêu trên; Quyết định số 42/QĐ-SNN về việc kỷ luật ông Trần Văn Sáng (Trạm trưởng Trạm Thú y Tp. Sơn La) với hình thức khiển trách do thiếu trách nhiệm trong quản lý.

- Căn cứ mức độ vi phạm và Quyết định xử lý kỷ luật của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sơn La, ngày 06/02/2013 Cục Thú y đã ban hành Quyết định số 54/QĐ-TY-KD về việc thu hồi Thẻ, Biển hiệu kiểm dịch động vật đối với ông Hà Văn Tiêm, kiểm dịch viên động vật thuộc Chi cục Thú y Sơn La.

- Cục Thú y sớm có văn bản chỉ đạo Chi cục Thú y các tỉnh, thành phố thống nhất cách ghi giấy chứng nhận kiểm dịch trong đó ghi rõ đặc điểm của gia cầm (màu lông); ghi rõ gia cầm thịt, gia cầm đẻ trứng loại thải hoặc ghi tuổi gia cầm; ghi theo số lượng con (cho phép ± 5%) và trọng lượng.

II. VỀ SỬA ĐỔI QUY ĐỊNH ĐỐI VỚI VIỆC QUẢN LÝ VẬN CHUYỂN GIA CẦM DƯỚI 50 CON TẠI QUYẾT ĐỊNH SỐ 47/2005/QĐ-BNN NGÀY 25/7/2005:

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia An toàn vệ sinh thực phẩm tại Công văn số 9382/VPCP-KGVX ngày 19/11/2012 của Văn phòng Chính phủ, trong đó có nội dung yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Quyết định sửa đổi quy định đối với việc quản lý vận chuyển gia cầm dưới 50 con tại Quyết định số 47/2005/QĐ-BNN ngày 25/7/2005 quy định số lượng động vật, khối lượng sản phẩm động vật phải kiểm dịch khi vận chuyển ra khỏi huyện và miễn kiểm dịch (sau đây gọi tắt là Quyết định số 47), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã dự thảo Thông tư sửa đổi Quyết định số 47 và tổ chức lấy ý kiến các cơ quan liên quan tại một số hội nghị, cuộc họp. Các ý kiến cho rằng:

1. Pháp lệnh Thú y năm 2004 quy định khi vận chuyển động vật, sản phẩm động vật với số lượng, khối lượng lớn ra khỏi huyện phải được kiểm dịch một lần tại nơi xuất phát (tại Khoản 1 Điều 23). Để làm rõ thế nào là khối lượng, số lượng lớn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 47 quy định số lượng động vật, khối lượng sản phẩm động vật phải kiểm dịch khi vận chuyển ra khỏi huyện và miễn kiểm dịch.

2. Nếu chỉ điều chỉnh số lượng gia cầm phải kiểm dịch khi vận chuyển ra khỏi huyện với số lượng ít hơn 50 con, người kinh doanh, người vận chuyển vẫn có thể trốn tránh việc kiểm tra bằng cách vận chuyển với số lượng nhỏ hơn quy định, nên vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Nếu không quy định về số lượng mà tổ chức kiểm soát từng con gia cầm khi vận chuyển thì khó khả thi, ảnh hưởng đến việc tiêu thụ gia cầm của các hộ gia đình, chăn nuôi nhỏ lẻ; ngoài ra còn gây phiền hà cho người dân, không phù hợp với Pháp lệnh Thú y.

3. Quyết định số 47 là văn bản quy phạm pháp luật áp dụng chung cho cả nước; việc sửa đổi, bổ sung cần thực hiện theo đúng quy trình và lấy ý kiến các địa phương do vậy cần phải có thời gian nhất định. Do vậy các đại biểu nêu ý kiến để sớm áp dụng các biện pháp ngăn chặn việc vận chuyển, kinh doanh, tiêu thụ gà nhập lậu nên thực hiện thí điểm việc kiểm soát của các ngành, các cấp thuộc xã phường, tại một số tỉnh thành (như Lạng Sơn, Hà Nội, Hưng Yên, Thành phố Hồ Chí Minh, Long An) trước khi áp dụng rộng rãi trong cả nước.

Trên cơ sở các ý kiến, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xin đề xuất với Chính phủ cho tổ chức thực hiện thí điểm tại năm tỉnh thành nêu trên, theo hướng: Nếu vận chuyển gia cầm dưới 50 con thì không phải thực hiện kiểm dịch nhưng phải được thú y cơ sở hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường xác nhận rõ địa chỉ trang trại nuôi hoặc chủ nuôi cụ thể; nếu không chứng minh được nguồn gốc thì phải xử lý tiêu hủy. Thời gian thực hiện thí điểm 01 năm, sau đó có báo cáo tổng kết, đánh giá kết quả và báo cáo Chính phủ.

Trên đây là kết quả kiểm tra việc kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch tại Chi cục Thú y Sơn La, Hà Nội và ý kiến về việc sửa đổi quy định kiểm dịch vận chuyển dưới 50 con gia cầm để giết mổ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng./.