Quyết định 78/QĐ-TCT 2023 Bộ chỉ số tiêu chí đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý, sử dụng hóa đơn

QUYẾT ĐỊNH

Ban hành Bộ chi so tiêu chí đánh giá, xác định nguôi nộp thuế có dấu hiệu
rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn

^_________

TỔNG CỤC TRƯỞNG TỔNG CỤC THUẾ

Căn cứ Luật Quản lý thuế ngày 13 tháng 6 năm 2019;

Căn cứ Nghị định số 126/2020/ND-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế;

Căn cứ Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn chứng từ;

Căn cứ Quyết định số 41/2018/QĐ-TTg ngày 25/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thuế thuộc Bộ Tài chính;

Căn cứ Quyết định số 15/2021/QĐ-TTg ngày 30/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung khoản 1 điều 3 Quyết định số 41/2018/QĐ-TTg ngày 25/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ;

Căn cứ Thông tư số 31/2021/TT-BTC ngày 17/5/2021 của Bộ Tài chính quy định về áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế;

Căn cứ Thông tư số 78/2021/TT-BTC ngày 17/9/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Luật Quản lý thuế ngày 13/6/2019, Nghị định số 123/2020/ND-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn chứng từ;

Theo đề nghị của Trưởng ban Ban quản lý rủi ro.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Bộ chỉ số tiêu chí đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký. Thủ trưởng các Cục, Vụ, đơn vị thuộc Tổng cục Thuế; Cục trưởng Cục Thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã, thành phố và Chi cục Thuế khu vực trực thuộc Cục Thuế tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

BỘ CHỈ SỐ TIÊU CHÍ

Đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn

(Ban hành kèm theo Quyết định số: 78/QĐ-TCT ngày 02 tháng 02 năm 2023 của Tổng cục Thuế)

^___________

Điều 1. Mục đích

1.1. Bộ chỉ số tiêu chí là cơ sở giúp cơ quan thuế thực hiện phân tích thông tin đánh giá, xác định người nộp thuế (NNT) có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn.

1.2. Kết quả đánh giá, xác định NNT có dấu hiệu rủi ro tại điểm 1.1 là căn cứ để cơ quan thuế thực hiện:

- Rà soát, kiểm tra thực tế tình hình tuân thủ quy định pháp luật thuế và pháp luật liên quan trong quá trình hoạt động của NNT làm cơ sở để chuyển NNT đang sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.

- Lập kế hoạch và thực hiện kiểm tra thực tế việc quản lý và sử dụng hóa đơn.

1.3. Hiện đại hóa công tác quản lý hóa đơn góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế.

Điều 2. Đối tượng và phạm vi áp dụng

Cơ quan thuế các cấp và công chức thuế tại cơ quan thuế các cấp áp dụng Bộ chỉ số tiêu chí này để phân tích thông tin, đánh giá, xác định NNT có dấu hiệu rủi ro trong việc quản lý và sử dụng hoá đơn.

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Bộ chỉ số tiêu chí này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

- “Chỉ số tiêu chí”: là các chỉ tiêu thông tin mang giá trị, nội dung cụ thể của tiêu chí giúp cho việc nhận biết, phân loại mức độ rủi ro. Chỉ số tiêu chí được thể hiện cụ thể bằng con số, tỷ lệ, tỷ suất, tỷ số... được tính toán thông qua việc thu thập, phân tích số liệu.

- “Thang điểm rủi ro”: là khung điểm số được xây dựng và áp dụng đối với các chỉ số tiêu chí. Thang điểm áp dụng đối với Bộ chỉ số tiêu chí đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn là thang điểm 100. Trong đó mức điểm rủi ro cao nhất là 100 và mức điểm rủi ro thấp nhất là 1.

- “Điểm số rủi ro”: là số điểm cụ thể được gắn với từng chỉ số tiêu chí theo mức độ rủi ro của chỉ số tiêu chí đó và trên cơ sở thang điểm rủi ro.

- “Trọng số”: là hệ số theo chỉ số tiêu chí, được sử dụng để đánh giá mức độ trọng yếu của tiêu chí đối với kết quả đánh giá xếp hạng rủi ro của NNT.

- “Hạng rủi ro”: là kết quả xác định mức độ rủi ro sau cùng của NNT trên cơ sở tổng điểm rủi ro, NNT được xếp theo ba hạng rủi ro là: rủi ro cao, rủi ro trung bình, rủi ro thấp.

Điều 4. Nguyên tắc áp dụng

4.1. Việc phân tích, đánh giá NNT được thực hiện tự động bằng ứng dụng quản lý rủi ro để nhận diện, lập danh sách NNT có dấu hiệu rủi ro cao đưa vào diện rà soát, kiểm tra thực tế việc quản lý và sử dụng hoá đơn, xác định trường hợp NNT thuộc loại rủi ro cao về thuế phải chuyến từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc áp dụng các biện pháp quản lý thuế khác.

4.2. Thông tin sử dụng để phân tích, đánh giá xác định NNT có dấu hiệu rủi ro bao gồm: thông tin về NNT trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành thuế; thông tin về NNT thu thập được trong quá trình quản lý, giám sát, kiểm tra, thanh tra NNT; thông tin về NNT do các cơ quan, đơn vị liên quan cung cấp. Các thông tin này được cập nhật thường xuyên, đầy đủ vào hệ thống cơ sở dữ liệu về NNT và ứng dụng quản lý rủi ro để đảm bảo việc phân tích, đánh giá, nhận diện NNT có dấu hiệu rủi ro chính xác, kịp thời.

4.3. Việc lựa chọn NNT thuộc diện rủi ro cao phải chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế và thực hiện các biện pháp quản lý thuế khác được thực hiện theo quy định của pháp luật và Bộ chỉ số tiêu chí ban hành theo Quyết định này.

Điều 5. Nội dung Bộ chỉ số tiêu chí

Tại Điều 8 - Bộ chỉ số tiêu chí đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn ban hành theo Quyết định này bao gồm ba (03) nhóm, cụ thể:

- Nhóm I: là nhóm các chỉ số tiêu chí (CSTC) xác định NNT chuyển từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.

Trường hợp nếu NNT có dấu hiệu rủi ro thuộc một trong các chỉ số tiêu chí này thì NNT sẽ phải chuyển đổi áp dụng từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.

- Nhóm II: là nhóm các CSTC xác định NNT có dấu hiệu rủi ro phải thực hiện rà soát, kiểm tra việc quản lý và sử dụng hóa đơn.

Nhóm CSTC này là nhóm CSTC áp dụng phương pháp tính điểm, xếp hạng rủi ro. Trên cơ sở để lựa chọn số lượng NNT để đưa ra danh sách NNT cần rà soát, kiểm tra xác định vi phạm về hóa đơn nói riêng và vi phạm về thuế nói chung. Đồng thời căn cứ kết quả kiểm tra thực tế và tham chiếu các CSTC tại Nhóm 1 đề xác định trường hợp NNT cần phải chuyên đôi áp dụng hóa đơn điện từ có mã của cơ quan thuế theo quy định.

- Nhóm III: là nhóm các CSTC tham khảo xác định NNT có dấu hiệu rủi ro phải thực hiện rà soát, kiểm tra việc quản lý và sử dụng hóa đơn.

Trường hợp NNT có dấu hiệu rủi ro thuộc một trong các chỉ số tiêu chí này thì sẽ lựa chọn NNT để đưa vào danh sách NNT cần rà soát, kiểm tra mà không qua chấm điểm rủi ro. Đồng thời căn cứ kết quả kiểm tra thực tế và tham chiếu các CSTC tại Nhóm I để xác định trường hợp NNT cần phải chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế theo quy định.

Việc xác định cụ thể mức vốn, số lần thay đổi địa chỉ, số lần vi phạm, thời gian thành lập doanh nghiệp.... cho CSTC Nhóm III Tổng cục Thuế sẽ có công văn hướng dẫn phù hợp với thực tiễn trong từng thời kỳ.

Điều 6. Kỳ đánh giá rủi ro

6.1. Đối với các chỉ số tiêu chí Nhóm I

a) Việc nhận diện NNT có dấu hiệu rủi ro phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được thực hiện theo quy định của pháp luật và Bộ chỉ số tiêu chí ban hành kèm theo Quyết định này.

b) Định kỳ trước ngày 5 hàng tháng, cơ quan thuế quản lý trực tiếp có trách nhiệm căn cứ các chỉ số tiêu chí ban hành kèm theo Quyết định này để rà soát, kiểm tra thực tế (nếu có), lập danh sách NNT chuyển đổi sang áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế theo quy định. Cục Thuế có trách nhiệm tổng hợp danh sách NNT thuộc quản lý của Chi cục Thuế và NNT thuộc quản lý của Cục Thuế.

c) Trước ngày 15 hàng tháng, thủ trưởng cơ quan thuế ban hành Quyết định kèm theo “Danh sách NNT chuyển đổi áp dụng từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế” và công bố công khai trên Trang thông tin điện tử của Tổng cục Thuế, cập nhập danh sách lên hệ thống quản lý hóa đơn điện tử của ngành thuế, đồng thời thông báo bằng văn bản cho NNT biết theo mẫu số 01/TB-KTT Phụ lục IB ban hành kèm theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP về việc chuyển đổi sang áp dụng hoá đơn điện tử có mã của cơ quan thuế trên hệ thống hóa đơn điện tử.

d) Trong thời gian mười (10) ngày làm việc kể từ ngày cơ quan thuế phát hành thông báo, NNT phải thay đổi thông tin sử dụng hóa đơn điện tử (chuyển từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế) theo quy định tại Điều 15 Nghị định số 123/2020/NĐ- CP và thực hiện theo thông báo của cơ quan thuế.

Sau 12 tháng kể từ thời điểm chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, nếu NNT có nhu cầu sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế thì căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 15 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP gửi đề nghị được sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế. Cơ quan thuế căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 91 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 để xem xét, quyết định.

6.2. Đối với các chỉ số tiêu chí Nhóm II và Nhóm III

Kỳ phân tích, đánh giá NNT có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn được thực hiện định kỳ vào ngày 25 hàng tháng.

Điều 7. Phương pháp xác định NNT có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn

7.1. Phương pháp xác định NNT phải chuyển đổi áp dụng từ sử dụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.

Doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro phải chuyển đổi áp dụng từ sử dụng hóa đơn không có mã của cơ quan thuế sang hóa đơn có mã của cơ quan thuế là doanh nghiệp có một (01) trong mười (10) chỉ số tiêu chí quy định tại Nhóm I (Điều 8) của Bộ chỉ số tiêu chí ban hành kèm theo Quyết định này.

7.2. Phương pháp xác định NNT có dấu hiệu rủi ro phải thực hiện rà soát, kiểm tra công tác quản lý và sử dụng hóa đơn.

a) Đối với NNT thực hiện phân tích rủi ro theo các CSTC Nhóm II: Danh sách doanh nghiệp rủi ro xác định căn cứ trên tổng điểm rủi ro và số lượng chỉ số tiêu chí rủi ro.

- Phương pháp chấm điểm rủi ro của từng chỉ số tiêu chí được tính toán theo các hàm xác suất thống kê.

- Thang điểm áp dụng đối với Bộ chỉ số tiêu chí là thang điểm 100. Trong đó, mức điểm rủi ro cao nhất là 100 và mức điểm rủi ro thấp nhất là 1.

- Trọng số để đánh giá mức độ trọng yếu của từng chỉ số tiêu chí được áp dụng cao nhất là 5 và thấp nhất là 1.

- Căn cứ trên tổng điểm rủi ro và số lượng chỉ số tiêu chí rủi ro cao để đưa ra tỷ lệ doanh nghiệp có rủi ro phải thực hiện rà soát, kiểm tra công tác quản lý và sử dụng hóa đơn.

b) Đối với NNT thực hiện phân tích rủi ro theo các CSTC Nhóm III: Danh sách doanh nghiệp rủi ro xác định căn cứ vào một trong nhóm các chỉ số tiêu chí tham khảo: Trường hợp doanh nghiệp vi phạm một trong các chỉ số tiêu chí tham khảo thì chuyển sang rà soát, kiểm tra việc quản lý và sử dụng hóa đơn.

7.3. Việc kiểm tra công tác quản lý và sử dụng hoá đơn được áp dụng theo quy định tại Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/06/2019, Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính, Quy trình kiểm tra và các văn bản hướng dẫn hiện hành.

Điều 8. Bộ chỉ số tiêu chí

Đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn.

I. Nhóm chỉ số tiêu chí xác định người nộp thuế chuyển từ sử cụng hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế ang hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế

II. Nhóm chỉ số tiêu chí xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro phải thực hiện kiểm tra việc quản lý và sử dụng hóa đơn

III. Nhóm chỉ số tiêu chí tham khảo xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro phải kiểm tra việc quản lý và sử dụng hóa đơn