Công văn 5433/BGDĐT-GDTX của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2011-2012 đối với giáo dục thường xuyên

Căn cứ Chỉ thị số 3398/CT-BGDĐT ngày 12 tháng 8 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên (GDTX) và giáo dục chuyên nghiệp năm học 2011-2012, Bộ hướng dẫn các sở GD&ĐT, Cục Nhà trường - Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ đối với GDTX trong năm học này cụ thể như sau:

A. NHIỆM VỤ CHUNG

Nâng cao nhận thức cho mọi người về học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập (XHHT); thực hiện có hiệu quả việc xây dựng XHHT từ cơ sở; tập trung củng cố mô hình hoạt động của các trung tâm GDTX, trung tâm học tập cộng đồng (HTCĐ) theo hướng một cơ sở thực hiện nhiều nhiệm vụ; tăng cường đầu tư xây dựng, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên cho các cơ sở GDTX; đa dạng hoá nội dung, chương trình và hình thức học tập nhằm đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên, học tập suốt đời của mọi người; tăng cường các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học các chương trình GDTX; tích cực đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên; đổi mới công tác quản lý, tăng cường nền nếp, kỉ cương trong dạy - học; chú trọng ứng dụng CNTT trong quản lý và dạy học; nâng cao hiệu quả công tác chống mù chữ.

B. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP CỤ THỂ

I. Tiếp tục triển khai có hiệu quả cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" và các cuộc vận động, các phong trào thi đua của ngành

1. Chỉ đạo các cơ sở GDTX lựa chọn chủ đề, hình thức thiết thực, phù hợp để triển khai nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi đua của ngành, tạo sự chuyển biến tích cực trong ý thức, thái độ và hành vi của cán bộ, giáo viên, học viên.

2. Chỉ đạo các cơ sở GDTX tăng cường các biện pháp quản lý nhằm đảm bảo nền nếp, kỷ cương trong dạy học; thực hiện đánh giá khách quan, công bằng, tạo động lực thi đua trong học tập, rèn luyện để nâng cao chất lượng giáo dục.

3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm về quy chế chuyên môn, về đạo đức nhà giáo.

4. Tham mưu với UBND tỉnh/TP để có cơ chế, chính sách đối với GDTX phù hợp với thực tiễn của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển GDTX trên địa bàn.

II. Tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về mục đích, ý nghĩa, nội dung của học tập suốt đời và xây dựng XHHT; về vai trò của GDTX trong việc nâng cao dân trí, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nâng cao năng suất lao động và chất lượng cuộc sống

1. Tăng cường phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, các đài phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương để tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng.

2. Tăng cường các hình thức tuyên truyền thông qua các hoạt động tại trung tâm HTCĐ, chú trọng quảng bá các thành quả đạt được bằng người thật, việc thật, kết quả thật để tuyên truyền về lợi ích của học tập suốt đời; có biện pháp khuyến khích cán bộ, giáo viên tích cực tham gia viết bài gửi Báo Giáo dục và Thời đại, các báo, đài để thông tin, quảng bá về những điển hình tiên tiến; chia sẻ những kinh nghiệm hay, những bài học quý, những băn khoăn, trăn trở, những vướng mắc, khó khăn, v.v...; đặt mua Báo Giáo dục và Thời đại cho các trung tâm HTCĐ, đặc biệt là số chuyên đề "Xây dựng XHHT".

3. Tổ chức thí điểm “Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời” nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập suốt đời, xây dựng XHHT.

III. Tiếp tục củng cố mô hình hoạt động của các cơ sở GDTX; phát triển mạng lưới cơ sở GDTX tại những nơi chưa có; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các cơ sở GDTX

1. Tham mưu với UBND tỉnh/TP để phê duyệt quy hoạch mạng lưới cơ sở GDTX, trên cơ sở đó thành lập mới các cơ sở GDTX tại những nơi chưa có.

2. Tích cực tham mưu với Chủ tịch UBND tỉnh/TP giao nhiệm vụ dạy nghề cho các trung tâm GDTX cấp huyện (ở những nơi chưa có trung tâm dạy nghề); tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng hoạt động của các trung tâm GDTX cấp huyện, xây dựng mô hình hoạt động của trung tâm GDTX cấp huyện theo hướng thực hiện đồng thời 3 nhiệm vụ: GDTX, hướng nghiệp, dạy nghề nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân. Mỗi tỉnh/TP xây dựng thí điểm từ 1 đến 2 trung tâm GDTX cấp huyện hoạt động có hiệu quả, trên cơ sở đó, sơ kết, rút kinh nghiệm và triển khai nhân rộng trên địa bàn.

Căn cứ điều kiện thực tiễn, các sở GD&ĐT xem xét, quyết định việc giao cho trung tâm GDTX cấp tỉnh, cấp huyện là đơn vị tổ chức các hoạt động bồi dưỡng, tập huấn giáo viên mầm non, giáo viên phổ thông.

3. Xây dựng điểm một số trung tâm HTCĐ ở các địa bàn khác nhau (thành thị, nông thôn, miền núi, đồng bằng, ven biển, ...). Trong đó, mỗi huyện có ít nhất 01 trung tâm, tổ chức rút kinh nghiệm, triển khai nhân rộng; phối hợp với Bộ đội Biên phòng xây dựng một số trung tâm HTCĐ hoạt động có hiệu quả tại những xã biên giới.

4. Tăng cường huy động các nguồn lực từ ngân sách nhà nước và từ xã hội hoá giáo dục để xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy học cho các trung tâm GDTX; chủ động phối hợp với Sở Tài chính để tham mưu với UBND tỉnh/TP nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Thông tư số 96/2008/TT-BTC ngày 27/10/2008 của Bộ Tài chính về việc hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các trung tâm HTCĐ (đối với những nơi chưa thực hiện).

5. Tổ chức hội thảo về mô hình hoạt động của trung tâm GDTX và trung tâm HTCĐ; tăng cường các hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ sở GDTX trong và ngoài địa bàn nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ sở GDTX.

IV. Đa dạng hoá nội dung, chương trình và hình thức giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng, thường xuyên, liên tục, suốt đời của mọi người

1. Các cơ sở GDTX tổ chức học tập theo nhiều hình thức phù hợp với các nhóm đối tượng người học; bố trí thời gian học tập linh hoạt theo phương châm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân vừa lao động vừa học tập trên cơ sở đảm bảo chất lượng giáo dục.

2. Nâng hiệu quả của công tác chống mù chữ:

- Hàng năm phải tiến hành điều tra thực trạng về công tác chống mù chữ; cập nhật số liệu vào phiếu điều tra cơ bản và Sổ theo dõi công tác chống mù chữ của xã, phường, thị trấn để có số liệu chính xác về số người còn mù chữ tại địa phương.

- Chủ động phối hợp với các tổ chức xã hội, đoàn thể (Hội Phụ nữ, Hội Khuyến học, Hội Nông dân, Hội Cựu giáo chức, Đoàn Thanh niên, v.v...), Bộ đội Biên phòng để vận động các đối tượng còn mù chữ trong độ tuổi từ 15 trở lên ra lớp học Xóa mù chữ, chú trọng đối tượng trong độ tuổi 15-35; đặc biệt quan tâm đến các đối tượng thiệt thòi, trẻ em gái, phụ nữ, người dân tộc thiểu số; tích cực vận động các đối tượng đã biết chữ ra học các lớp giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ, nhằm chống tái mù chữ, củng cố vững chắc kết quả chống mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học.

2. Tiếp tục huy động các đối tượng trong độ tuổi phổ cập ra học các lớp bổ túc THCS, góp phần củng cố vững chắc kết quả phổ cập giáo dục THCS; tổ chức học văn hoá kết hợp với học nghề; tăng cường mở các lớp bổ túc THPT cho cán bộ, công nhân, viên chức và người lao động, đặc biệt quan tâm đến đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn.

3. Các trung tâm GDTX tích cực tổ chức giảng dạy các chương trình bồi dưỡng ngắn hạn giúp cho người dân cập nhật kiến thức, kỹ năng, nâng cao trình độ hiểu biết về các lĩnh vực trong đời sống xã hội; tích cực mở các lớp giáo dục về kỹ năng sống cho thanh, thiếu niên và những người có nhu cầu.

4. Các trung tâm HTCĐ tổ chức học tập các chuyên đề bám sát nội dung Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người học, cập nhật kiến thức, kỹ năng, chuyển giao công nghệ và các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, ... phù hợp với thực tiễn địa phương, tạo điều kiện cho người dân cần gì học nấy, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân.

5. Tăng cường biên soạn mới các tài liệu học tập cho các trung tâm HTCĐ; tài liệu hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ, ... cho GV, báo cáo viên các cơ sở GDTX; biên tập các đĩa CD dữ liệu phục vụ dạy học.

6. Tăng cường chỉ đạo triển khai việc tổ chức thực hiện Chương trình GDTX về tiếng Anh thực hành (6 cấp độ) ban hành theo Quyết định số 66/2008/QĐ-BGDĐT ngày 02/12/2008 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT. Tích cực mở các lớp học ngoại ngữ đáp ứng nhu cầu học tập của mọi tầng lớp nhân dân; phấn đấu đến năm 2015 có 5% số cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan Nhà nước có trình độ ngoại ngữ bậc 3 (B₁) trở lên (theo Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/9/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”.

V. Đổi mới công tác quản lý; tăng cường nền nếp, kỷ cương, đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn; thực hiện có hiệu quả việc dạy học, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, nhằm nâng cao chất lượng dạy học, chú trọng ứng dụng CNTT trong quản lý, dạy học

1. Tiếp tục đổi mới công tác quản lý, thực hiện triệt để việc phân cấp quản lý, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở GDTX; giao cho giám đốc trung tâm GDTX chủ động trong việc phân phối chương trình chi tiết đối với chương trình GDTX cấp THCS và cấp THPT phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi trung tâm trên cơ sở đảm bảo theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về khung phân phối chương trình; về điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng giảm tải phù hợp với điều kiện dạy học của địa phương; chủ động kiểm tra phân loại học viên ngay từ đầu năm học, trên cơ sở đó tổ chức phụ đạo cho HV có học lực yếu, kém; tăng thời gian tổ chức ôn tập cho HV các lớp cuối cấp; chủ động trong việc kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy học của trung tâm.

2. Tăng cường sự phối hợp giữa phòng GD&ĐT với các trung tâm GDTX và UBND xã, phường, thị trấn để tập trung chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động đối với các trung tâm HTCĐ.

3. Tăng cường kiểm tra, rà soát các điều kiện đảm bảo chất lượng của các cơ sở NN, TH trên địa bàn, kiên quyết không cấp phép cho những cơ sở không đủ điều kiện hoạt động; quản lý chặt chẽ việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, kiểm tra, cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tin học theo quy định của Bộ GD&ĐT; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc tổ chức các hoạt động liên kết đào tạo trên địa bàn; ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

4. Chú trọng việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ CBQL, giáo viên các cơ sở GDTX:

- Cử CBQL các cơ sở GDTX tham gia các khóa bồi dưỡng về quản lý, lý luận chính trị về các kỹ năng, nghiệp vụ nhằm nâng cao trình độ, năng lực cho CBQL sát với yêu cầu của chuẩn giám đốc trung tâm GDTX; triển khai thực hiện việc đánh giá giám đốc trung tâm GDTX theo chuẩn.

- Tổ chức các lớp bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho GV, góp phần nâng cao chất lượng dạy học; đặc biệt chú trọng việc tổ chức tập huấn bồi dưỡng cho GV về thực hiện dạy học, kiểm tra, đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng chương trình GDTX cấp THPT; triển khai thực hiện Chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên GDTX do Bộ GD&ĐT ban hành.

- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ CBQL, giáo viên, cộng tác viên của các trung tâm HTCĐ.

5. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các cơ sở GDTX trong việc thực hiện các chương trình giáo dục, thực hiện quy chế chuyên môn và thực hiện đổi mới PPDH, kiểm tra, đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng đối với các chương trình GDTX.

- Đổi mới PPDH theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của HV, coi trọng việc hướng dẫn HV tự học; chú trọng dạy học gắn lý thuyết với thực hành, thực tiễn trên cơ sở khai thác kinh nghiệm sẵn có của HV, đặc biệt là với đối tượng HV người lớn;

- Đổi mới cách ra đề kiểm tra theo hướng đánh giá được thực chất năng lực, khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống của người học trên cơ sở bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình;

- Tăng cường trách nhiệm của sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT đối với việc thực hiện đổi mới PPDH, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ở các cơ sở GDTX; chỉ đạo điểm một số trung tâm GDTX thực hiện việc đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra, đánh giá, tổ chức rút kinh nghiệm để nhân rộng;

- Đẩy mạnh và đổi mới nội dung, hình thức của các hoạt động chuyên môn: hội giảng, hội thi (GV giỏi, báo cáo viên giỏi, HV giỏi) ở các cấp;

- Chỉ đạo các cơ sở GDTX tổ chức cho cán bộ, GV viết sáng kiến kinh nghiệm, tự làm đồ dùng dạy học, trên cơ sở khai thác sử dụng có hiệu quả TBDH đã được trang bị; tích cực huy động và khai thác các nguồn kinh phí hỗ trợ để tổ chức các cuộc thi sản phẩm có được từ phong trào này.

6. Tăng cường việc ứng dụng CNTT trong quản lý và hỗ trợ đổi mới PPDH; hoàn thiện và đưa vào sử dụng Website quản lý các trung tâm HTCĐ; tăng cường nội dung thông tin về GDTX trên Website của Bộ; khuyến khích các trung tâm GDTX xây dựng Website phục vụ dạy học, quản lý và chia sẻ thông tin; phấn đấu 100% trung tâm HTCĐ được nối mạng Internet.

VI. Tăng cường chỉ đạo thực hiện xây dựng XHHT từ cơ sở; trình duyệt và triển khai xây dựng Đề án “Xây dựng XHHT giai đoạn 2011-2020”

1. Tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị 11-CT/TW ngày 30/4/2007 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 02/2008/CT-TTg ngày 08/01/2008 của Thủ tướng Chính phủ về công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT.

2. Tham mưu cho UBND tỉnh/TP thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng XHHT tại địa phương; xây dựng kế hoạch xây dựng XHHT phù hợp với thực tiễn của địa phương.

3. Tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể để triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Xây dựng XHHT giai đoạn 2011-2020”.

VII. Một số hoạt động khác

1. Chuẩn bị tốt các điều kiện để tham gia xây dựng và triển khai Đề án “Xóa mù chữ giai đoạn 2011-2020” tại địa phương.

2. Chỉ đạo các cơ sở GDTX tăng cường các hoạt động giáo dục ngoại khóa, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các hoạt động: giáo dục pháp luật; giáo dục bảo vệ môi trường; giáo dục ứng phó với biến đổi khí hậu; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; giáo dục bảo vệ tài nguyên biển, hải đảo Việt Nam; giáo dục phòng chống ma tuý, HIV/AIDS; giáo dục an toàn giao thông; giáo dục kỹ năng sống, ....; chủ động biên soạn tài liệu phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương để triển khai các hoạt động trên; chủ động phối hợp và tích cực tham gia các hoạt động do các cơ quan, đơn vị, đoàn thể của địa phương tổ chức.

3. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả kế hoạch hành động của địa phương về giáo dục cho mọi người giai đoạn 2003-2015 với những nội dung thiết thực, phù hợp với điều kiện của địa phương mình.

4. Triển khai thực hiện “Chương trình Giám sát và Đánh giá trình độ biết chữ” (LAMP) tại địa phương.

5. Tiếp tục thực hiện việc dạy tiếng dân tộc thiểu số cho cán bộ, công chức, viên chức công tác tại các vùng dân tộc thiểu số (theo Chỉ thị số 38/2004/CT-TTg ngày 09/11/2004 của Thủ tướng Chính phủ).

C. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Trên cơ sở những nội dung hướng dẫn trên đây, giám đốc sở GD&ĐT căn cứ vào tình hình cụ thể của địa phương, xây dựng kế hoạch chi tiết để tổ chức thực hiện. Trong quá trình triển khai thực hiện, có gì vướng mắc, đề nghị các sở GD&ĐT phản ánh về Bộ (qua Vụ GDTX) để kịp thời xử lý.