Quyết định 3031/1997/QĐ-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Quy chế xác định ranh giới và cắm mốc các loại rừng

PHỤ LỤC

HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT XÁC ĐỊNH RANH GIỚI VÀ CẮM MỐC CÁC LOẠI RỪNG

Bước 1.- Thu thập tài liệu và bản đồ.

1. Thu thập các văn bản pháp lý.

Tiến hành thu thập các văn bản có tính pháp lý về việc thành lập khu rừng và xác định chủ quyền của chủ rừng đối với khu rừng làm cơ sở cho việc xác định ranh giới và cắm mốc, các văn bản theo Quy chế đã quy định:

1/ Quyết định xác lập khu rừng của cấp có thẩm quyền.

2/ Luận chứng kinh tế kỹ thuật (dự án khả thi) hoặc phương án quản lý sử dụng rừng, đất rừng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt còn hiệu lực.

3/ Quy hoạch xác định loại rừng đã được Chính phủ hoặc UBND tỉnh phê duyệt trên từng địa bàn cụ thể.

4/ Quyết định phê duyệt các dự án về sử dụng rừng và đất lâm nghiệp của cấp có thẩm quyền.

2. Thu thập bản đồ

- Sử dụng bản đồ địa chính, bản đồ địa hình khu vực có tỷ lệ lớn và độ cao chính xác. Nếu không có loại bản đồ nào khác thì sử dụng bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50.000 lưới chiếu Gauss do Tổng cục Địa chính xuất bản năm 1993, 1994.

- Bản đồ địa giới hành chính (theo Chỉ thị 364/TTg) của xã, huyện, tỉnh.

- Bản đồ hiện trạng và quy hoạch rừng có trong hồ sơ các văn bản pháp lý.

- Bản đồ kiểm kê rừng.

Bước 2.- Chuyển hệ thống đường ranh giới lên bản đồ nền và thiết kế sơ bộ mạng lưới mốc giới.

2.1. Lựa chọn bản đồ nền.

Bản đồ được chọn làm nền là bản đồ địa hình có độ chính xác đảm bảo và phải trùm phủ trên toàn khu vực. Những bản đồ có tỷ lệ lớn hơn nhưng manh mún sẽ được dùng để hỗ trợ, thuyết minh khi cần thiết.

2.2. Sao chuyển ranh giới

Việc sao chuyển ranh giới từ bản đồ pháp lý (bản đồ gốc) lên bản đồ nền được thực hiện theo trình tự và các quy định dưới đây.

* Xác định nội dung sao chuyển:

+ Đối với rừng đặc dụng và rừng phòng hộ: Nội dung sao chuyển là ranh giới khu rừng được mô tả trong văn bản và thể hiện trên bản đồ quy hoạch. Nếu phát hiện ranh giới trên bản đồ gốc chưa hoàn chỉnh hoặc có sai sót phải báo cáo với người có trách nhiệm để có biện pháp chỉnh sửa phù hợp trước khi sao chuyển.

+ Đối với các khu rừng tự nhiên: Nội dung sao chuyển là ranh giới rừng tự nhiên hiện có (trên bản đồ kiểm kê rừng) kết hợp với ranh giới các diện tích đất khoanh nuôi thành rừng tự nhiên kề cận (có trên bản đồ quy hoạch). Việc kết hợp giữa hai loại ranh giới sẽ được thực hiện bằng cách chồng xếp hai loại bản đồ gốc. Nếu phát hiện có sự mâu thuẫn về ranh giới thì cần báo cáo để có biện pháp xử lý.

* Phương pháp sao chuyển:

+ Nếu hai bản đồ cùng tỷ lệ, cùng hệ chiếu (phù hợp) thì sao chuyển bằng cách sao trên bàn kính.

+ Nếu chúng không phù hợp thì căn cứ vào địa hình, địa vật tương ứng để chuyển vẽ đường ranh giới. Có thể sử dụng kỹ thuật thu phóng để đưa chúng về cùng tỷ lệ với bản đồ địa hình, tiến hành chồng ghép để xác định ranh giới rồi sao chuyển trên bản đồ địa hình.

2.3. Thiết kế sơ bộ vị trí mốc giới.

+ Mốc cắm trên đường ranh giới với cự ly quy định trong quy chế.

Số hiệu Mốc đánh theo thứ tự từ đầu đến cuối đường ranh giới theo chiều kim đồng hồ.

Căn cứ vào ranh giới của các khu rừng tự nhiên đã được vạch, tiến hành thiết kế sơ bộ vị trí các mốc, và dự kiến đánh số hiệu mốc. Số hiệu mốc đánh cho từng khu rừng tự nhiên có trong tiểu khu hoặc xã.

2.4. Lập sơ đồ hệ thống mốc giới.

Trên cơ sở các đường ranh giới và dự kiến các vị trí cắm mốc, tiến hành lập một sơ bộ hệ thống mốc giới toàn khu rừng từ đó xây dựng phương án cắm mốc. Sơ đồ thể hiện trên khổ giấy A3, trong đó ghi rõ loại mốc, bảng.

Chú ý:

Nếu đường ranh giới khu rừng trùng với đường địa giới hành chính thì cần chuyển vẽ đường địa giới hành chính lên bản đồ, xác định và ghi số hiệu các mốc xã, huyện, tỉnh trên đường địa giới đó.

Bước 3.- Xác định ranh giới vị trí mốc ngoài thực địa.

3.1. Đối với rừng đặc dụng và phòng hộ (cắm mốc cấp 1).

a. Xác định ranh giới ngoài thực địa.

Tiến hành đối chiếu giữa bản đồ và thực địa để khẳng định tính xác thực của đường ranh giới và vị trí mốc, bảng.

+ Nếu đường ranh giới trên bản đồ phù hợp với ranh giới đang quản lý trên thực địa thì tiến hành lập bảng mô tả ranh giới.

+ Nếu có sự sai khác về ranh giới trên bản đồ và ranh giới trên thực địa thì xử lý như sau:

- Bản đồ đúng nhưng ranh giới thực địa sai thì chỉnh lý lại ranh giới thực địa cho phù hợp với bản đồ.

- Bản đồ chất lượng kém thì xác định ranh giới tại thực địa, đo đạc đoạn ranh giới đó và bổ sung các chi tiết địa hình, địa vật từ thực địa lên bản đồ (chủ yếu ở hai bên đường biên của đường ranh giới) rồi mới tiến hành lập bảng mô tả ranh giới. Nếu địa hình bằng phẳng không có hoặc rất hiếm địa vật có thể đo bổ sung thì phải lập đường đo bằng máy kinh vĩ của đoạn ranh giới đó và lập thành bản đồ đường đo để bổ sung vào bản đồ địa hình và xác định đường ranh giới.

- Cả bản đồ và thực địa đều sai so với văn bản pháp lý thì dựa vào ranh giới được mô tả trong các văn bản pháp lý chỉnh lại ranh giới trên thực địa, xong đo vẽ thực địa và bổ sung vào bản đồ rồi mới tiến hành lập bảng mô tả ranh giới. Phương pháp đo đạc bổ sung như đã nói ở phần trên.

(Việc đo đạc bổ sung tuân thủ quy phạm đo đạc của Tổng cục Địa chính).

b. Xác định vị trí mốc, bảng.

Việc xác định vị trí cắm mốc, bảng phải được xem xét và quyết định trong quá trình xác định ranh giới. Nếu có thay đổi so với thiết kế ban đầu thì phải xác định và đánh dấu trên bản đồ. Căn cứ vào vị trí xác định tiến hành cắm mốc.

Lập sơ đồ vị trí mốc, bảng mỗi vị trí đóng mốc, bảng phải được xác định bằng các vật chuẩn (tối thiểu là 2 điểm) định hướng bằng góc phương vị và cự ly. Các yếu tố này phải đo ngay tại thực địa. Nếu không đo được trên thực địa (quá xa) thì có thể đo trên bản đồ với điều kiện là các địa vật đó phải xác định được trên bản đồ và thực địa. Vị trí cắm mốc, bảng, số hiệu, địa vật chuẩn được phản ánh trên sơ đồ và thực địa. Sơ đồ có tỷ lệ gấp 2 lần bản đồ địa chính, kích thước 8 x 8 cm (không vẽ đường bình độ).

c. Mô tả ranh giới (lập phiếu mô tả đoạn ranh giới)

Đường ranh giới sau khi đã được các bên có liên quan thống nhất xác định sẽ được viết (mô tả) cụ thể ngay tại thực địa trong phiếu mô tả ranh giới. Việc mô tả được tiến hành từ mốc số 1 đến mốc cuối cùng của đường ranh giới và chia ra từng đoạn (đường ranh giới thuộc phạm vi mỗi xã gọi là đoạn ranh giới).

Nội dung mô tả phải chi tiết, rõ ràng, liên tục và phù hợp với bản đồ. Những yếu tố không biểu thị trên bản đồ thì không tham gia mô tả. Trong mô tả nói rõ đường ranh giới theo đường địa giới hành chính của xã nào, khu rừng nào hoặc trong địa phận của xã nào. Khởi đầu từ đâu chạy qua các địa vật (đường dông, đỉnh núi, sông, suối, đường...) theo hướng nào (Đông Bắc, Tây Nam...). Đoạn ranh giới kết thúc ở đâu, chiều dài đoạn là bao nhiêu mét...

Nếu đoạn ranh giới tiếp giáp với một khu rừng khác thì cũng cần nói rõ giáp từ chỗ nào, địa danh nào và kết thúc ở chỗ nào.

3.2. Đường ranh giới khu rừng tự nhiên (cắm mốc cấp 2).

Nội dung tương tự như phần 3.1. Tiến hành làm tuần tự các khu rừng trong lâm trường, xã (không lập phiếu mô tả địa giới). Trong quá trình thực hiện nếu phát hiện:

+ Khu rừng tự nhiên manh mún không có trên bản đồ kiểm kê.

+ Ranh giới khu rừng tự nhiên ngoài thực địa sai khác với bản đồ (do kiểm kê hoặc do việc sử dụng đất đã bị điều chỉnh, lấn chiếm). Thì phải báo cáo với người có thẩm quyền để có biện pháp bổ sung, chỉnh lý.

Kết thúc công tác ngoại nghiệp các tài liệu dưới đây cần được hoàn thiện về nội dung và có sự xác nhận của chính quyền địa phương:

1. Bản đồ đường ranh giới (có vị trí mốc, bảng và số hiệu).

2. Phiếu xác nhận mô tả đoạn ranh giới.

3. Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc.

4. Bản thống kê các khu rừng tự nhiên.

Đó là hồ sơ gốc sẽ được nhân bản và lưu trữ tại các cơ quan quản lý và ở cơ sở.

Bước 4.- Công tác nội nghiệp lập hồ sơ ranh giới khu rừng.

Hồ sơ ranh giới cần có 5 bộ: 1 bộ do cơ quan Kiểm lâm, 1 bộ do cơ quan Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2 bộ do chính quyền địa phương huyện, xã, 1 bộ do chủ rừng giữ. 4.1. Nội dung tập hồ sơ ranh giới.

a. Hồ sơ ranh giới khu rừng đặc dụng và khu phòng hộ được đóng theo thứ tự sau đây:

1. Bảng danh mục tại liệu: Mẫu 1 2. Quyết định thành lập khu rừng

3. Bản xác nhận mô tả đường ranh giới: Mẫu 2

4. Bản xác nhận mô tả đoạn ranh giới: Mẫu 3

5. Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc: Mẫu 4 (xếp theo thứ tự từ mốc số 1 đến mốc cuối cùng của đường ranh giới)

6. Bản đồ đường ranh giới.

b. Hồ sơ ranh giới các khu rừng tự nhiên:

1. Bản thống kê danh mục tài liệu: Mẫu 5

2. Bản thống kê các khu rừng tự nhiên đã xác định và cắm mốc: Mẫu 6

3. Bản đồ đường ranh giới và vị trí mốc, bảng (theo tiểu khu).

4.2. Nội nghiệp bản đồ

a. Bản đồ ranh giới khu rừng phòng hộ, đặc dụng.

+ Tên bản đồ: bản đồ ranh giới khu rừng...

+ Tỷ lệ bản đồ nhỏ hơn bản đồ gốc 2 đến 3 lần

+ Nội dung và biện pháp xây dựng: bản đồ được thu nhỏ từ bản đồ ngoại nghiệp (không vẽ đường bình độ). Trong đó thể hiện:

- Ranh giới khu rừng, vị trí các mốc, bảng cùng số hiệu của chúng.

- Ranh giới các xã, lâm trường... mà đường ranh giới đi qua (phía trong và phía ngoài đường ranh giới).

- Các địa vật chính như: sông, suối lớn, đường giao thông lớn, các đỉnh núi chính, khu dân cư tập trung...

Bản đồ được vẽ theo quy trình bản đồ của Viện điều tra quy hoạch rừng và ký hiệu kèm theo bản hướng dẫn này. Bên cạnh ô chú dẫn của bản đồ thiết kế vị trí ký và đóng dấu của cơ quan chủ quản và Chủ tịch UBND địa phương.

b. Bản đồ ranh giới khu rừng tự nhiên

+ Tên bản đồ: bản đồ ranh giới các khu rừng tự nhiên thuộc tiểu khu... xã...

+ Tỷ lệ 1:25.000. Bản đồ vẽ theo tiểu khu (tiểu khu nào không có rừng tự nhiên thì không vẽ)

+ Nội dung của bản đồ: ranh giới và số hiệu các khu rừng tự nhiên, vị trí và số hiệu mốc.

+ Mạng lưới thuỷ văn, đường giao thông, dân cư, các dãy núi và đỉnh núi chính.

+ Ranh giới các xã có liên quan.

Bản đồ vẽ theo quy trình bản đồ của Viện điều tra quy hoạch rừng và ký hiệu kèm theo. Bên cạnh ô chú dẫn thiết kế vị trí ký và đóng dấu của cơ quan chủ rừng, xã sở tại và Chủ tịch UBND địa phương.

Chú ý Bản đồ vẽ dưới dạng nét đen nền trắng kẻ khung đơn.

4.3. Nội nghiệp tài liệu

1. Bảng danh mục tài liệu trong đó ghi rõ tên tài liệu, bản đồ, số lượng, số trang tuần tự như trong biểu mẫu và theo quy định đóng tập hồ sơ.

2. Văn bản pháp lý xác định quyền quản lý kèm theo hồ sơ được sao có công chứng.

3. Phiếu xác nhận mô tả đoạn ranh giới: phiếu đã lập trên thực địa được đem đánh máy lại văn bản rồi được đem nhân bản theo số lượng quy định.

4. Lập biểu mô tả đường ranh giới: Phiếu mô tả đường ranh giới được biên tập từ phiếu mô tả từng đoạn. Trong phiếu này mô tả tóm tắt đường ranh giới chạy từ đâu tới đâu, được chia làm mấy đoạn, mỗi đoạn giáp xã nào, từ mốc số... đến mốc số..., có bao nhiêu mốc trên đoạn ranh giới. Chiều dài mỗi đoạn ranh giới cuối cùng, cộng tổng chiều dài đường ranh giới, tổng số mốc, bảng đóng trên đường ranh giới.

5. Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc: căn cứ vào bản gốc tiến hành thanh vẽ, nhân bản các sơ đồ mốc. Có thể tiến hành đánh máy trên máy vi tính các dữ liệu bằng chữ trước, sau đó vẽ nét trên sơ đồ. Cuối cùng là kiểm tra và nhân bản theo số lượng đã quy định.

4.4. Quy định đóng tập hồ sơ.

a. Các văn bản trong tập hồ sơ thiết kế theo kích cỡ của khổ A4 (bản đồ nếu vượt cỡ A4 thì sẽ được gấp lại). Đánh số trang từ đầu đến cuối theo thứ tự nêu trên.

b. Bìa tập hồ sơ: (Mẫu 7) khuôn khổ A4, giấy trắng, bên ngoài bìa phủ mi ca, trong đóng ghim và dán gáy bằng dính nilon màu đỏ. Chữ in trên bìa theo mẫu.

c. Chữ trong các trang tài liệu theo mẫu biểu được đánh trên máy vi tính.

Chú ý:

- Cần có sự thoả thuận giữa các bên về việc nhân bản phiếu xác nhận mô tả đoạn ranh giới giáp nhau giữa các chủ rừng và bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc.

- Phiếu mô tả đoạn ranh giới thông thường cần nhân bản gấp 2 lần quy định (2 chủ rừng giáp nhau). Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc có số lượng nhân bản tuỳ thuộc vào thực tế giáp nhau của các khu rừng.

Bước 5: Xác nhận pháp lý trong hồ sơ ranh giới các khu rừng.

Ranh giới và mốc bảng cắm ngoài thực địa cần phải được đảm bảo bằng tính pháp lý. Do vậy các tập hồ sơ sau khi đã sao, nhân bản đủ số lượng cần hoàn chỉnh về các thủ tục pháp lý như đã quy định với bản gốc.

- Trường hợp 1: Đường ranh giới khu rừng nằm trên đường địa giới hành chính của xã nào hoặc trên đất xã nào thì xã đó chứng thực.

- Trường hợp 2: Đường ranh giới của hai khu rừng kề nhau thì văn bản của ranh giới do bên cắm mốc làm, chủ khu rừng kế cận được photo để đưa vào hồ sơ của mình.

4.5. Những văn bản cần có dấu xác nhận:

a. Hồ sơ ranh giới khu rừng đặc dụng, phòng hộ

1. Mô tả đoạn ranh giới: xã và chủ rừng có liên quan xác nhận

2. Mô tả đường ranh giới: tỉnh duyệt

3. Sơ đồ vị trí mốc ranh giới: xã xác nhận, chủ rừng có liên quan xác nhận.

4. Bản đồ ranh giới và hệ thống mốc, bảng: tỉnh duyệt

b. Hồ sơ ranh giới khu rừng tự nhiên

1. Bản thống kê các khu rừng: chủ rừng xác nhận, tỉnh duyệt

2. Bản đồ ranh giới khu rừng tự nhiên: chủ rừng, xã xác nhận, tỉnh duyệt.

Bước 6.- Cắm mốc ở thực địa

Theo quy trình chuyên môn thì việc chôn mốc, bảng phải tiến hành ngay sau khi xác định ranh giới trên thực rồi sau đó mới tiến hành lập sơ đồ mốc và phiếu mô tả, nhưng việc làm mốc không đáp ứng kịp thời tiến độ vì vậy gọi "Bước 6" xin hiểu là trình tự theo văn bản.

- Mốc, bảng được chôn ở những vị trí xác định trên bản đồ và ngoài thực địa, trên đường ranh giới, nếu vì lý do nào đó phải cắm ngoài đường ranh giới thì chọn nơi sát đường ranh giới nhất. Khi ấy trên mốc phải ghi rõ khoảng cách (đến 0,1 m) và có hướng mũi tên chỉ vào trí của mốc.

- Mốc, bảng khi chôn phải thẳng đứng, vững chắc, mặt ghi số quay ra phía ngoài đường ranh giới.

MẪU 1

BẢN THỐNG KÊ DANH MỤC TÀI LIỆU

1. Quyết định thành lập khu rừng:....... bản - Trang....

2. Bản xác nhận mô tả đường ranh giới:.. bản - trang....

3. Bản xác nhận mô tả đoạn ranh giới:... bản - Trang....

4. Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc:....... bản - Trang....

5. Bản đồ đường ranh giới và vị trí mốc.

MẪU 2

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------

BIÊN BẢN XÁC NHẬN MÔ TẢ ĐƯỜNG RANH GIỚI KHU RỪNG

Đường ranh giới của:..... (1)

Chúng tôi gồm:

1. Ông (bà): đại diện cho..... (2)

2. Ông (bà): đại diện cho xã, huyện.... (3)

Sau khi đã cùng nhau xem xét trên bản đồ và thực địa dọc theo đường ranh giới khu rừng - Chúng tôi thống nhất mô tả đường ranh giới như sau:

Đoạn 1:.......

Đoạn 2:.......

Đoạn 3:.......

- Tổng chiều dài ranh giới... m

- Tổng số mốc...., bảng... cắm trên đường ranh giới...

Chú thích:

1. Tên khu rừng: Vườn quốc gia..., khu rừng phòng hộ....

2. Chủ rừng:

3. Có bao nhiêu xã nằm trên đường ranh giới có bấy nhiêu hàng tên

Biên bản này làm tại:.....

Ngày.... tháng... năm 199...

Chủ tịch UBND tỉnh
(ký tên, đóng dấu)

MẪU 3

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
-----------

BIÊN BẢN XÁC NHẬN MÔ TẢ ĐOẠN RANH GIỚI KHU RỪNG

Đoạn ranh giới số... thuộc đường ranh giới khu rừng...

Chúng tôi gồm:

1. Ông (bà): đại diện cho (chủ rừng)...

2. Ông (bà): đại diện cho (chủ rừng kế cận)...

3. Ông (bà): đại diện cho xã...

Sau khi đã cùng nhau xem xét trên bản đồ và thực địa dọc theo đoạn ranh giới khu rừng - Chúng tôi thống nhất mô tả đoạn ranh giới như sau:

Biên bản này làm tại:.....

Ngày.... tháng... năm 199...

Chủ tịch UBND huyện
(ký tên, đóng dấu)