Công văn 8554/BTC-TCNH của Bộ Tài chính tăng cường quản lý hoạt động của Quỹ Đầu tư phát triển địa phương

Kính gửi: Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Thông qua công tác kiểm tra của Dự án Quỹ đầu tư phát triển địa phương vay vốn Ngân hàng Thế giới và báo cáo tài chính năm 2013 của các Quỹ Đầu tư phát triển địa phương (sau đây gọi tắt là Quỹ), Bộ Tài chính nhận thấy một số Quỹ ĐTPTĐP đã có một số vi phạm và tồn tại liên quan đến tổ chức và hoạt động của Quỹ bao gồm: (i) cho vay, góp vốn thành lập doanh nghiệp sai lĩnh vực (không thuộc lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầng phát triển kinh tế - xã hội); (ii) cho vay sai đối tượng chủ đầu tư (cho vay đối với Sở Tài chính, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố); (iii) UBND tỉnh giao Quỹ quản lý vốn nhà nước tại một số doanh nghiệp sản xuất không đúng theo quy định của pháp luật; (iv) cho vay với lãi suất thấp hơn mức lãi suất cho vay tối thiểu theo chỉ định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nhưng không cấp bù chênh lệch lãi suất làm ảnh hưởng đến nguyên tắc bảo toàn và phát triển vốn của Quỹ; (v) giới hạn cho vay, đầu tư vượt quy định cho phép; (vi) vốn điều lệ chưa đảm bảo mức tối thiểu là 100 tỷ đồng; (vii) hoạt động nhận vốn ủy thác chưa đúng quy định tại Điều 23 Nghị định số 138/2007/NĐ-CP và (viii) chưa thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính.

Nhằm tạo điều kiện cho các Quỹ hoạt động và phát triển ổn định, hiệu quả và phù hợp với tình hình kinh tế xã hội của địa phương, Nghị định số 37/2013/NĐ-CP quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm ban hành danh mục các lĩnh vực kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội của địa phương để các Quỹ thực hiện cho vay, đầu tư. Đồng thời, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quyết định mức lãi suất cho vay tối thiểu của Quỹ trên cơ sở tính toán đề xuất của Quỹ. Để các Quỹ hoạt động tuân thủ chính sách pháp luật và hoạt động của Quỹ được an toàn và phát triển, với chức năng là cơ quan giám sát tình hình hoạt động và tài chính của Quỹ, Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo một số nội dung như sau:

1. Về tăng cường năng lực tài chính:

- Xem xét, bố trí bổ sung đủ và tăng cường vốn điều lệ để nâng cao năng lực tài chính cho các Quỹ. Đồng thời, đối với các địa phương có kế hoạch thành lập Quỹ phải đảm bảo tối thiểu vốn điều lệ thực có tại thời điểm thành lập theo đúng quy định tại Nghị định số 138/2007/NĐ-CP. Các địa phương cần xem Quỹ là một đơn vị quan trọng trong việc thực hiện chiến lược đầu tư phát triển của địa phương, tạo điều kiện và thúc đẩy các Quỹ tham gia đầu tư, đẩy mạnh hoạt động cho vay nhằm thu hút và huy động vốn từ các thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư.

- Quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho Quỹ huy động các nguồn vốn và tăng cường nguồn vốn hoạt động cho Quỹ một cách ổn định và bền vững thông qua các hình thức: (i) tập trung ngân sách địa phương để cấp vốn hoạt động cho Quỹ; (ii) hợp nhất và giao bổ sung nhiệm vụ cũng như nguồn vốn của các quỹ tài chính có cùng mục tiêu phát triển hạ tầng địa phương cho Quỹ ĐTPTĐP và (iii) hỗ trợ Quỹ tiếp cận các nguồn vốn ODA cho vay lại của Chính phủ.

2. Về hoạt động cho vay và đầu tư:

- Xây dựng danh mục các lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ưu tiên phát triển của địa phương để trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua, làm căn cứ cho các Quỹ triển khai, thực hiện cho vay, đầu tư theo đúng lĩnh vực quy định tại Nghị định số 37/2013/NĐ-CP.

- Yêu cầu Quỹ thực hiện cho vay, đầu tư đúng lĩnh vực, đối tượng chủ đầu tư và giới hạn an toàn cho vay, đầu tư theo quy định tại Nghị định số 138/2007/NĐ-CP và Nghị định số 37/2013/NĐ-CP; có biện pháp thu hồi và xử lý dứt điểm đối với các dự án cho vay, đầu tư sai lĩnh vực, đối tượng vay vốn và giới hạn cho vay, đầu tư của Quỹ.

- Chỉ đạo Quỹ tăng cường công tác thẩm định dự án, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các khoản vay để đảm bảo chất lượng tín dụng các khoản vay giảm tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu...

- Hiện nay, trong hệ thống Quỹ, chỉ có Công ty đầu tư tài chính thành phố Hồ Chí Minh (HFIC) được Thủ tướng Chính phủ giao thí điểm thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn nhà nước trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố. Do vậy, đề nghị không giao Quỹ thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn nhà nước khi chưa được phép của cấp có thẩm quyền.

2. Về lãi suất cho vay: Chỉ đạo Quỹ xây dựng khung lãi suất báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra quyết định ban hành mức lãi suất cho vay tối thiểu của Quỹ. Trong trường hợp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho vay dự án với mức lãi suất thấp hơn mức lãi suất cho vay tối thiểu phải chịu trách nhiệm cấp bù phần chênh lệch giữa mức lãi suất cho vay tối thiểu của Quỹ và lãi suất chỉ định cho vay đối với dự án đó để đảm bảo nguyên tắc hoạt động bảo toàn và phát triển vốn.

3. Về công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát:

- Chỉ đạo các Sở ban ngành và các cơ quan có liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh của Quỹ để phát hiện và có biện pháp chấn chỉnh kịp thời các sai phạm (nếu có) trong hoạt động của Quỹ.

- Chỉ đạo các Quỹ thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính theo quy định tại Điều 41 Nghị định số 138/2007/NĐ-CP.

4. Về các vấn đề khác:

- Hỗ trợ Quỹ hoàn thiện bộ máy tổ chức nhân sự, quản lý và điều hành nhằm giúp cho Quỹ hoạt động hiệu quả.

- Hạn chế việc thành lập các quỹ tài chính tại địa phương để tránh phân tán nguồn lực. Đối với các Quỹ tài chính về cơ sở hạ tầng như Quỹ phát triển nhà ở, đề nghị nghiên cứu giao bổ sung nhiệm vụ cho Quỹ ĐTPTĐP để tránh gây lãng phí nguồn lực và đạt được mục tiêu phát triển nhà ở xã hội tại địa phương.

Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm chỉ đạo thực hiện.