TIÊU CHUẨN NGÀNH

10TCN 340:2006

GIỐNG LẠC-QUY PHẠM KHẢO NGHIỆM GIÁ TRỊ CANH TÁC VÀ GIÁ TRỊ SỬ DỤNG

Groundnut Varieties-Procedure to conduct tests for Value of Cultivation and Use

(Soát xét lần 2)

(Ban hành kèm theo Quyết định số 1698 QĐ/BNN-KHCN, ngày 12 tháng 06 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

1. Quy định chung

1.1. Quy phạm này quy định nội dung và phương pháp chủ yếu khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng (Testing for Value of Cultivation and Use-gọi tắt là khảo nghiệm VCU) của các giống lạc mới được chọn tạo trong nước và nhập nội.

1.2 Qui phạm này áp dụng cho mọi tổ chức, cá nhân thực hiện khảo nghiệm và mọi tổ chức, cá nhân có giống đậu tương mới đăng ký khảo nghiệm VCU để công nhận giống.

2. Phương pháp khảo nghiệm

2.1 Các bước khảo nghiệm

2.1.1 Khảo nghiệm cơ bản: Tiến hành 2-3 vụ, trong đó có 2 vụ cùng tên.

2.1.2 Khảo nghiệm sản xuất: Thực hiện đối với những giống có triển vọng đã qua khảo nghiệm cơ bản ít nhất 1 vụ. Thời gian khảo nghiệm 1-2 vụ.

2.2 Bố trí khảo nghiệm

2.2.1 Khảo nghiệm cơ bản

2.2.1.1. Bố trí thí nghiệm: Theo khối ngẫu nhiên hoàn toàn, 3 lần nhắc lại. Tuỳ theo phương pháp gieo trồng, bố trí diện tích ô như sau:

- Trồng không che phủ nilon: Diện tích ô 7,5m² (5m x 1,5m), lên luống đảm bảo mặt luống rộng 1,2m, rãnh 0,3m. Mỗi luống trồng 4 hàng dọc.

- Trồng có che phủ nilon: Diện tích ô 6,5m² (5m x 1,3m), lên luống đảm bảo mặt luống rộng 1,0m, rãnh 0,3m. Mỗi luống trồng 4 hàng dọc.

- Khoảng cách giữa các lần nhắc lại tối thiểu 0,3m. Xung quanh thí nghiệm phải có ít nhất một luống bảo vệ.

2.2.1.2. Giống khảo nghiệm : Giống khảo nghiệm phải được gửi đúng thời gian theo yêu cầu của cơ quan khảo nghiệm.

- Khối lượng hạt giống: Tối thiểu là 5kg lạc vỏ/1giống/vụ.

- Chất lượng hạt giống: Tối thiểu phải tương đương với cấp xác nhận theo tiêu chuẩn hạt giống lạc hiện hành.

- Giống khảo nghiệm được phân nhóm theo thời gian sinh trưởng như Bảng 1:

Bảng 1. Phân nhóm giống lạc theo thời gian sinh trưởng (ngày)

2.2.1.3. Giống đối chứng

Là giống đã được công nhận hoặc giống địa phương đang gieo trồng phổ biến nhất trong vùng, có thời gian sinh trưởng cùng nhóm với giống khảo nghiệm, chất lượng hạt giống phải tương đương với giống khảo nghiệm như qui định ở mục 2.2.1.2.

2.2.2 Khảo nghiệm sản xuất

Diện tích: Tối thiểu 500m²/giống/điểm, không nhắc lại. Tổng diện tích khảo nghiệm sản xuất qua các vụ không vượt quá quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Giống đối chứng: Như quy định ở mục 2.2.1.3.

2.3 Quy trình kỹ thuật

2.3.1 Khảo nghiệm cơ bản

2.3.1.1. Thời vụ: Gieo trong khung thời vụ tốt nhất của vùng khảo nghiệm.

2.3.1.2. Yêu cầu về đất

Đất phải đại diện cho vùng sinh thái, có độ phì đồng đều, bằng phẳng, có thành phần cơ giới nhẹ và chủ động tưới tiêu.

Đất phải được cày sâu, bừa kỹ, san phẳng mặt ruộng, sạch cỏ và đảm bảo độ ẩm đất lúc gieo khoảng 75-80% độ ẩm tối đa đồng ruộng.

2.3.1.3. Mật độ và khoảng cách (Bảng 2)

Bảng 2. Mật độ, khoảng cách

Độ sâu lấp hạt 3-4cm, dặm bổ sung khi cây có 1-2 lá thật để đảm bảo mật độ, khoảng cách.

2.3.1.4. Che phủ nilon.

Dùng cuốc gạt nhẹ đất ở 2 mép luống đã lên sẵn về phía rãnh rồi phủ nilon, căng phẳng nilon trên bề mặt luống sau đó vét đất ở rãnh ấp nhẹ vào 2 bên mép luống để cố định nilon, đồng thời làm sạch, phẳng rãnh.

2.3.1.5. Phân bón

- Lượng phân bón cho 1 ha: Tuỳ thuộc độ phì đất và nhóm giống để sử dụng lượng phân cho phù hợp. Thông thường là 5 tấn phân hữu cơ + 30-40kg N + 90-100kg P₂0₅ + 60-80kg K₂0 + 400-600 kg vôi bột.

- Cách bón phân

+ Không che phủ nilon

- Bón lót: Toàn bộ phân hữu cơ, phân lân, 1/2 lượng vôi + 1/2 lượng đạm + 1/2 lượng kali. Toàn bộ phân hoá học được trộn đều và bón vào hàng đã rạch sẵn, sau đó bón phân chuồng. Sau khi bón phân, lấp một lớp đất nhẹ phủ kín phân rồi mới gieo hạt để tránh hạt tiếp xúc với phân làm giảm sức nảy mầm.

- Bón thúc lần 1 khi cây có 2-3 lá thật: 1/2 lượng đạm + 1/2 lượng kali.

- Bón thúc lần 2 khi ra hoa rộ: 1/2 lượng vôi.

+ Có che phủ ni lon:

- Bón lót toàn bộ phân hữu cơ, phân đạm, lân, ka li, 1/2 vôi vào hàng đã rạch sẵn, lấp phân để lại độ sâu 4-5cm, nếu đất khô phải tưới đủ ẩm mới gieo hạt, sau đó lấp đất phủ kín hạt.

- Phun thuốc trừ cỏ lên mặt luống. Nếu đất khô phải phun nước đủ ẩm rồi phun thuốc trừ cỏ và che phủ nilon.

- Bón lượng vôi còn lại lên lá vào thời kỳ ra hoa rộ.

2.3.1.6. Chăm sóc

+ Không che phủ nilon

- Xới vun lần 1: Khi cây có 2-3 lá thật (sau mọc 10-12 ngày), xới nông khắp mặt luống.

- Lần 2: Khi cây có 6-8 lá thật (sau mọc 30-35 ngày), xới sâu 5-6cm sát gốc và nhặt cỏ dại, không vun đất vào gốc.

- Lần 3: Sau khi ra hoa rộ 7-10 ngày, xới và vun nhẹ quanh gốc.

+ Che phủ nilon:

Khi lạc nhú lên khỏi mặt đất (5-7 ngày sau khi gieo hạt), dùng ống chọc lỗ (đường kính 7-8cm) để cho cây lạc mọc chòi ra ngoài nilon, không xới vun nhưng chú ý vét và làm sạch cỏ ở rãnh.

+ Tưới nước

Giữ độ ẩm đồng ruộng thường xuyên khoảng 65-70% độ ẩm tối đa. Nếu thời tiết khô hạn phải tưới, đặc biệt vào 2 thời kỳ quan trọng là khi ra hoa (7-8 lá) và thời kỳ làm quả. Tưới phun hoặc tưới vào rãnh ngập 2/3 luống, để nước ngấm đều sau đó tháo cạn.

2.3.1.7. Phòng trừ sâu bệnh

Theo dõi, phát hiện và phòng trừ sâu bệnh theo hướng dẫn chung của ngành Bảo vệ thực vật.

2.3.1.8. Thu hoạch

Khi cây có khoảng 80-85% số quả già (tầng lá giữa và gốc chuyển màu vàng và rụng, quả có gân điển hình của giống, mặt trong vỏ quả chuyển màu đen và nhẵn, vỏ lụa có màu đặc trưng). Thu riêng quả từng ô, phơi đạt độ ẩm hạt khoảng 10%.

2.3.2. Khảo nghiệm sản xuất

Áp dụng kỹ thuật gieo trồng theo quy trình kỹ thuật ở mục 2.3.1 hoặc kỹ thuật tiên tiến của địa phương nơi khảo nghiệm.

3. Chỉ tiêu và phương pháp đánh giá

3.1. Khảo nghiệm cơ bản

3.1.1. Chọn cây theo dõi

Cây theo dõi được xác định khi cây có 6-7 lá thật. Mỗi lần nhắc lại 10 cây, lấy 5 cây liên tiếp ở 2 hàng giữa luống, trừ 5 cây đầu hàng.

3.1.2. Chỉ tiêu và phương pháp đánh giá (Bảng 3)

Bảng 3. Chỉ tiêu và phương pháp đánh giá

3.2 Khảo nghiệm sản xuất: Các chỉ tiêu theo dõi

3.2.1. Ngày gieo

3.2.2. Thời gian sinh trưởng (ngày): Số ngày từ gieo đến chín.

3.2.3. Năng suất quả khô (tạ/ha): Cân khối lượng quả khô thực thu trên diện tích khảo nghiệm ở độ ẩm 10% và quy ra năng suất tạ/ha.

3.2.4. Đặc điểm giống: Nhận xét về sinh trưởng, mức độ nhiễm sâu bệnh và khả năng thích ứng với điều kiện địa phương nơi khảo nghiệm.

3.2.5. Ý kiến của người thực hiện thí nghiệm khảo nghiệm sản xuất: Có hoặc không chấp nhận giống mới.

4. Tổng hợp và công bố kết quả khảo nghiệm

4.1. Báo cáo kết quả khảo nghiệm của các điểm phải gửi về cơ quan khảo nghiệm chậm nhất 1 tháng sau khi thu hoạch để làm báo cáo tổng hợp (Phụ lục 1 và 2).

4.2. Cơ quan khảo nghiệm có trách nhiệm tổng hợp và thông báo kết quả khảo nghiệm từng vụ đến các tổ chức, cá nhân có giống khảo nghiệm và các điểm thực hiện khảo nghiệm và các cơ quan có liên quan.

Phụ lục 1.  Báo cáo kết quả khảo nghiệm giống lạc

Vụ: ................  Năm................

1. Địa điểm:

2. Cơ quan thực hiện:

3. Cán bộ thực hiện:

4. Tên giống khảo nghiệm:

5. Số giống và tên giống đối chứng

6. Diện tích ô thí nghiệm:                  m²,  kích thước ô:      m x        m        

7. Số lần nhắc lại:

8. Ngày gieo:                            Ngày mọc:                       Ngày thu hoạch:                

9. Mật độ, khoảng cách:

10. Đất thí nghiệm:

         + Loại đất:

         + Cơ cấu cây trồng và cây trồng trước:

11. Lượng phân  thực bón cho 1 ha:   Phân hữu cơ:                             tấn/ha

                                                             N-P-K                                         kg/ha

12. Tóm tắt ảnh hưởng của thời tiết khí hậu đối với lạc thí nghiệm và số liệu khí tượng của trạm khí tượng gần nhất

13. Tóm tắt tình hình sâu bệnh hại chính: Tên thuốc và lượng thuốc đã dùng (nếu có)

14. Số liệu kết quả khảo nghiệm (ghi đầy đủ, chính xác vào bảng mẫu kèm theo).

15. Nhận xét tóm tắt ưu khuyết điểm chính của các giống khảo nghiệm. Sơ bộ xếp loại từ tốt đến xấu theo từng nhóm.

16. Kết luận và đề nghị

- Kết luận:

- Đề nghị:

Phụ lục 2. Bảng mẫu các chỉ tiêu đánh giá

Bảng 1. Một số đặc điểm hình thái

Bảng 2. Sự sinh trưởng và phát triển

Bảng 3. Mức độ nhiễm sâu bệnh hại chính và khả năng chống chịu với điều kiện bất thuận

Bảng 4. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất.

Bảng 5. Chất lượng hạt

Phụ lục 3.  Báo cáo kết quả khảo nghiệm sản xuất giống lạc

Vụ:                   Năm:

1. Địa điểm khảo nghiệm:

2. Tên người sản xuất:      

3. Tên giống khảo nghiệm:

4. Giống đối chứng:

5. Ngày gieo:                          Ngày thu hoạch:

6. Diện tích khảo nghiệm (m²):

7. Đặc điểm đất đai:

8. Mật độ trồng:

9. Phân bón:      Phân hữu cơ:                             tấn/ha

                          N-P-K                                         kg/ha

10. Đánh giá chung:

11.  Kết luận và đề nghị: