Công văn 1175/KCB-NV 2020 về việc phát hiện sớm ca bệnh ngộ độc Botulinum

Kính gửi:

- Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế;

- Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

- Y tế các Bộ, ngành.

Trong thời gian vừa qua đã xảy ra một số trường hợp ngộ độc thực phẩm do độc tố Botulinum liên quan đến thực phẩm pa tê chay (PATE MINH CHAY) tại một số tỉnh thành. Qua báo cáo của Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Tp Hồ Chí Minh. Để kịp thời hướng dẫn các cơ sở khám, chữa bệnh phát hiện sớm người bệnh có dấu hiệu ngộ độc botulinum, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh yêu cầu Giám đốc các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng Y tế các Bộ, ngành chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác phát hiện sớm ca bệnh ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum thông qua một số dấu hiệu sau:

1) Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng từ 12 đến 36 giờ (phạm vi tối thiểu từ 4 giờ và tối đa đến 8 ngày) sau khi ăn uống thực phẩm nghi ngờ:

- Tình trạng bệnh điển hình: liệt ngoại biên đối xứng hai bên kiểu lan xuống (khởi đầu đau họng, khó nói, khó nuốt, sụp mi, song thị, nhìn mờ, ho khạc kém, lan xuống hai tay (yếu tay), sau đó yếu hai chân và liệt các cơ hoành, cơ liên sườn), không có rối loạn cảm giác, đồng tử có thể giãn hai bên. Liệt có thể từ nhẹ (yếu mỏi các cơ đơn thuần đến liệt hoàn toàn các cơ). Bệnh nhân vẫn tỉnh táo nếu không có thiếu ô xy não.

- Tiêu hóa: thường giảm nhu động ruột, táo bón.

- Cận lâm sàng: Điện cơ có thể giúp hỗ trợ chẩn đoán. Nuôi cấy mẫu thực phẩm nghi ngờ, mẫu phân, chất nôn để tìm các chủng vi khuẩn Clostridium (nuôi cấy kỵ khí). Làm các xét nghiệm, thăm dò để chẩn đoán phân biệt với các bệnh khác, đặc biệt đột quỵ, hội chứng Guillain-Barré, hoặc bệnh nhược cơ, porphyria, rắn cạp nia cắn, ngộ độc tetrodotoxin.

2) Khi phát hiện người bệnh có các dấu hiệu trên, các cơ sở khám chữa bệnh tổ chức tiếp nhận, phân loại, cấp cứu ổn định và điều trị triệu chứng, thu nhận mẫu thực phẩm nghi ngờ, hội chẩn tại cơ sở hoặc hội chẩn với tuyến trên, đồng thời thông báo cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật của tỉnh.

Trên đây là ý kiến của Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị các đơn vị khẩn trương chỉ đạo, thực hiện./.