Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14287:2024 Phương pháp xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 14287 : 2024

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH SINH KHỐI VÀ TRỮ LƯỢNG CÁC-BON RỪNG

Methods of determining forest biomass and carbon stock

Lời nói đầu

TCVN 14287:2024 do Trường Đại học Lâm nghiệp biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia thẩm định, công bố.

 

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH SINH KHỐI VÀ TRỮ LƯỢNG CÁC-BON RỪNG

Methods of determining forest biomass and carbon stock

1 Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp điều tra xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng trên mặt đất.

2 Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau đây là cần thiết để áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫnghi năm công bố thì áp dụng bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bốthì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 11565:2016, Bản đồ hiện trạng rừng - Quy định về trình bày và thể hiện nội dung,

TCVN 13531:2022, Mẫu tiêu bản thực vật - Yêu cầu kỹ thuật;

TCVN 14204-1:2024, Phương pháp điều tra trữ lượng rừng trên cạn - Phần 1: Rừng trồng;

TCVN 14204-2:2024, Phương pháp điều tra trữ lượng rừng trên cạn - Phần 2: Rừng tự nhiên.

3 Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa được nêu trong TCVN 11565:2016, TCVN 13531:2022, TCVN 14204-1:2024, TCVN 14204-2:2024 và các thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1

Sinh khối rừng (Forest biomass)

Tổng khối lượng vật chất hữu cơ sống và chết có nguồn gốc từ thực vật trên mặt đất và dưới mặt đất rừng.

CHÚ THÍCH: Sinh khối rừng được tính bằng tấn trên một đơn vị diện tích (thường tính bằng héc-ta).

3.2

Sinh khối trên mặt đất (Above ground biomass)

Tổng sinh khối sống và chết trên mặt đất của tất cả các loài thực vật, gồm thân, gốc, vỏ, cành, lá, hoa, quả, hạt, vật rơi rụng và phần rễ trên bề mặt đất (nếu có).

3.3

Sinh khối cây cá lẻ (Tree biomass)

Sinh khối của một cá thể cây gỗ, gồm thân, gốc, vỏ, cành, lá, hoa, quả, vật rơi rụng và phần rễ trên bề mặt đất (nếu có).

3.4

Trữ lượng các-bon rừng (Forest carbon stock)

Khối lượng các-bon trong các bể chứa các-bon,

3.5

Trữ lượng các-bon trên mặt đất (Above ground carbon stock)

Tổng lượng các-bon của thảm thực vật trên mặt đất, bao gồm thân, gốc, vỏ, cành, lá, hoa, quả, vật rơi rụng và phần rễ trên bề mặt đất (nếu có).

3.6

Khối lượng thể tích gỗ (Wood density)

Tỷ lệ giữa khối lượng khô tuyệt đối và thể tích gỗ tươi không vỏ.

CHÚ THÍCH: Khối lượng thể tích gỗ được tính bằng gam/cm³ hoặc tấn/cm³.

3.7

Hệ số mở rộng sinh khối (Biomass expansion factor)

Hệ số ngoại suy sinh khối trên mặt đất từ thể tích gỗ thương phẩm.

3.8

Hàm lượng các-bon (Carbon content)

Tỷ lệ phần trăm các-bon trong tổng sinh khối khô của một bể chứa hoặc một bộ phận của cây cá lẻ.

3.9

Gỗ chết (Dead wood)

Bao gồm gỗ chết đứng hoặc chết ngả trên bề mặt đất rừng, rễ chết và gốc cây có đường kính lớn hơn hoặc bằng 10 cm.

3.10

Bể chứa các-bon (Carbon pool)

Bể chứa có khả năng tích lũy hoặc giải phóng các-bon.

3.11

Tỷ lệ sinh khối dưới mặt đất và trên mặt đất (The ratio of below ground to above ground biomass)

Tỷ lệ của sinh khối dưới mặt đất so với sinh khối trên mặt đất của rừng.

4 Điều kiện áp dụng

Tiêu chuẩn này trình bày 2 phương pháp để xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng. Thông tin chung và điều kiện áp dụng của từng phương pháp xác định được quy định tại Bảng 1.

Bảng 1 - Điều kiện áp dụng của từng phương pháp xác định

Phương pháp	Điều kiện áp dụng
1. Phương pháp xác định gián tiếp: Xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng theo phương pháp không chặt hạ thông qua áp dụng các phương trình tương quan có sẵn.	Các loài cây hoặc trạng thái rừng đã có phương trình tương quan giữa sinh khối hoặc trữ lượng các-bon với các nhân tố điều tra lâm phần. Các phương trình này có độ tin cậy, độ chính xác cao; khu vực nghiên cứu nằm trong phạm vi áp dụng của phương trình hoặc khu vực có điều kiện tương đồng.
2. Phương pháp xác định trực tiếp: Xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng theo phương pháp chặt hạ trực tiếp hoặc bằng các phương pháp khác không áp dụng phương trình tương quan.	Các loài cây hoặc trạng thái rừng không có phương trình tương quan sẵn có hoặc các phương trình không đạt độ tin cậy, độ chính xác thấp: khu vực nghiên cứu không nằm trong phạm vi áp dụng của phương trình hoặc không phải khu vực có điều kiện tương đồng.
CHÚ THÍCH: Tùy vào điều kiện cụ thể khác nhau để áp dụng từng phương pháp theo thứ tự ưu tiên quy định tại Bảng 1.

5 Phương pháp xác định gián tiếp

5.1 Các chỉ tiêu điều tra sinh khối

Các chỉ tiêu điều tra sinh khối theo phương pháp xác định gián tiếp được quy định tại Bảng 2.

Bảng 2 - Các chỉ tiêu điều tra và phương pháp xác định gián tiếp sinh khối rừng

Chỉ tiêu	Phương pháp xác định
1. Phương pháp rút mẫu, dung lượng mẫu điều tra, hình dạng và kích thước ô tiêu chuẩn	- Phương pháp rút mẫu: Áp dụng phương pháp rút mẫu ngẫu nhiên hoặc rút mẫu điển hình với rừng tự nhiên căn cứ diện tích khu vực điều tra. Áp dụng phương pháp rút mẫu điển hình với rừng trồng (xem 5.2.1). - Xác định dung lượng mẫu điều tra: Xác định cụ thể cho từng phương pháp rút mẫu (xem 5.2.2). - Ô tiêu chuẩn điều tra có dạng hình chữ nhật, hình vuông hoặc hình tròn. Diện tích ô tiêu chuẩn được quy định cụ thể với từng đối tượng rừng (xem 5.3).
2. Đường kính ngang ngực (cm)	Đo đếm trực tiếp (với tầng cây cao các loài cây gỗ xem 5.5.1.2; cây tre nứa xem 5.5.2.2; cây ngập nước và cau dừa xem 5.5.3.2).
3. Chiều cao vút ngọn (m)	Đo đếm trực tiếp (với tầng cây cao các loài cây gỗ xem 5.5.1.2; cây tre nứa xem 5.5.2.2; cây ngập nước và cau dừa xem 5.5.3.2).

5.2 Phương pháp rút mẫu, dung lượng mẫu điều tra

5.2.1Phương pháp rút mẫu

- Đối với các trạng thái của rừng tự nhiên: Áp dụng phương pháp rút mẫu ngẫu nhiên đối với những trạng thái rừng có diện tích ≥ 2.000 ha; Áp dụng phương pháp rút mẫu điển hình đối với những trạng thái rừng có diện tích < 2.000 ha.

- Đối với rừng trồng: Áp dụng phương pháp rút mẫu điển hình theo từng trạng thái rừng trong khu vực điều tra.

5.2.2Xác định dung lượng mẫu

5.2.2.1Rút mẫu ngẫu nhiên

Dung lượng mẫu điều tra cần thiết cho từng trạng thái rừng được xác định theo công thức (1) trên cơ sở biến động sinh khối của trạng thái rừng và sai số ước lượng về sinh khối cho phép.

(1)

trong đó:

Ni t2 ∆%i S%i	là số ô tiêu chuẩn (dung lượng mẫu) cần thiết đối với trạng thái rừng i; là độ tin cậy, lấy tròn bằng 4; là sai số ước lượng về sinh khối, lấy bằng 10%; là hệ số biến động về sinh khối của trạng thái rừng i, được xác định theo công thức (2)
		(2)

trong đó:

Si	là độ lệch chuẩn mẫu của trạng thái rừng thứ i, được xác định theo công thức (3)
		(3)
	là trị số sinh khối bình quân/ha của số mẫu rút thăm dò biến động cho trạng thái rừng i, được xác định theo công thức (4)
		(4)

trong đó

n xi	là số ô mẫu rút để thăm dò biến động sinh khối của trạng thái rừng i. là sinh khối của mẫu thăm dò biến động sinh khối của trạng thái rừng i.

5.2.2.2Rút mẫu điển hình

Đối với rừng tự nhiên: Tỷ lệ đo đếm (dung lượng mẫu) tối thiểu là 30 ô tiêu chuẩn đối với trạng thái rừng có diện tích < 150 ha; Tỷ lệ đo đếm là 0,2% cho trạng thái rừng có diện tích từ 150 ha đến ≤ 200 ha, sau đó diện tích trạng thái rừng cứ tăng thêm từ 1 đến 100 ha thì tỷ lệ rút mẫu giảm đi 0,005%. Số ô tiêu chuẩn được tính bằng cách lấy tỷ lệ rút mẫu chia cho diện tích 01 ô tiêu chuẩn và làm tròn đến hàng đơn vị.

Đối với rừng trồng: Với rừng trồng có diện tích ≤ 100 ha thì dung lượng mẫu cho mỗi loài cây và cấp tuổi là 5 ô tiêu chuẩn. Với những loài cây rừng trồng có diện tích > 100 ha thì dung lượng mẫu cho mỗi loài cây và một cấp tuổi là 10 ô tiêu chuẩn. Các ô tiêu chuẩn cần được bố trí tương đối đều theo tuổi và dạng lập địa.

5.3 Hình dạng, diện tích ô tiêu chuẩn và ô dạng bản

- Ô cấp 1: Ô tiêu chuẩn có dạng hình chữ nhật, hình vuông hoặc hình tròn. Với rừng tự nhiên núi đất diện tích ô tiêu chuẩn tối thiểu 1000 m², với rừng tự nhiên núi đá diện tích ô tiêu chuẩn tối thiểu 500 m².

Với rừng ngập mặn, ngập phèn và rừng trồng diện tích ô tiêu chuẩn tối thiểu 100 m² và đảm bảo phải có tối thiểu 30 cây.

- Ô cấp 2: Trong ô cấp 1, lập 01 ô cấp 2 có hình dạng tương tự hình dạng ô tiêu chuẩn, diện tích 100 m² tại vị trí tâm ô. Trường hợp ô cấp 1 có diện tích 100 m² không tiến hành lập ô cấp 2.

- Ô cấp 3: Với ô cấp 1 hình vuông hoặc hình chữ nhật, tiến hành lập 04 ô cấp 3 tại 4 góc của ô cấp 1, diện tích mỗi ô tối thiểu 16 m². Đối với ô cấp 1 hình tròn, tiến hành lập 04 ô cấp 3 tại các vị trí giáp vớicạnh ô cấp 1 theo các hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Ô cấp 3 có hình dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông.

- Ô cấp 4: Tại vị trí giao điểm 2 đường chéo của ô cấp 3 (trường hợp ô cấp 3 hình vuông hoặc hình chữ nhật) hoặc tại vị trí tâm hình tròn (trường hợp ô cấp 3 hình tròn), tiến hành lập 01 ô cấp 4 dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông, có diện tích tối thiểu 1 m².

5.4 Phương pháp bố trí ô tiêu chuẩn

Đối với ô tiêu chuẩn hình chữ nhật, chiều dài ô được lập song song với đường đồng mức, chiều rộng ô vuông góc với đường đồng mức.

Trường hợp ô tiêu chuẩn được lập trên địa hình có độ dốc ≥ 5° cần hiệu chỉnh độ dài cạnh (trường hợp ô tiêu chuẩn hình chữ nhật hoặc hình vuông) hoặc hiệu chỉnh bán kính theo theo độ dốc (trường hợp ô tiêu chuẩn hình tròn) đảm bảo đủ diện tích điều tra (tham khảo phụ lục G).

5.5 Điều tra trong ô tiêu chuẩn

5.5.1Điều tra tầng cây gỗ

5.5.1.1Xác định tên loài cây

- Xác định tên phổ thông, tên khoa học và tên địa phương (nếu có) của tất cả cây gỗ có đường kính ngang ngực lớn hơn hoặc bằng 6,0 cm trong ô cấp 1.

5.5.1.2 Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

- Đường kính ngang ngực: Sử dụng thước dây đo đường kính ngang ngực của tất cả cây gỗ có D_1,3≥ 6 cm. Đơn vị đo đường kính/chu vi thân cây là cm, độ chính xác đến 0,1 cm.

- Chiều cao vút ngọn: Sử dụng thiết bị đo cao chuyên dụng để đo chiều cao vút ngọn của cây trong ô tiêu chuẩn, độ chính xác đến 0,5 m.

- Kết quả điều tra các chỉ tiêu sinh trưởng được ghi vào Phiếu điều tra tầng cây gỗ (tham khảo Phụ lục A).

- Trường hợp cây gỗ nằm trên đường ranh giới ô: chỉ đo những cây có trên 1/2 gốc cây nằm phía trong đường ranh giới ô.

- Rừng gỗ có cây tre nứa mọc rải rác (có độ tàn che dưới 25% so với độ tàn che của rừng gỗ) cần thu thập số liệu cây tre nứa trong rừng gỗ để tính trữ lượng tre nứa và trữ lượng các-bon của tre nứa. Các phương pháp thu thập số liệu cây tre nứa trong rừng gỗ được thực hiện theo 5.5.2.

5.5.2Điều tra tầng cây tre nứa

5.5.2.1Xác định tên loài cây

Xác định tên phổ thông, tên khoa học và tên địa phương (nếu có) của tất cả những cây tre nứa trong ô tiêu chuẩn.

5.5.2.2 Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

- Đối với tre nứa mọc tản: tiến hành đếm số cây: đo đường kính và chiều cao của tre nứa trong ô dạng bản có diện tích 100 m².

- Đối với tre nứa mọc bụi: đếm số bụi trong ô tiêu chuẩn và số cây trong 03 bụi trung bình trong ô dạng bản có diện tích 500 m². Trường hợp ô tiêu chuẩn có ít hơn 3 bụi tre nứa thì đếm toàn bộ số cây trong tất cả các bụi theo tổ tuổi.

- Đếm toàn bộ số cây tre nứa và phân theo 03 tổ tuổi: non, trung bình, già;

- Đo đường kính ngang ngực: mỗi loài cây, mỗi tổ tuổi (non, trung bình, già) chọn 3 cây đại diện về đường kính trong ô tiêu chuẩn để đo. Đơn vị đo là cm, lấy tròn 0,1 cm.

- Đo chiều cao vút ngọn: đo chiều cao vút ngọn của những cây đã chọn để đo đường kính ngang ngực. Đơn vị đo là mét (m), độ chính xác đến 0,5 m. (Lưu ý: Chỉ tiến hành thu thập số liệu đối với những cây tre nứa có D_1,3≥ 2 cm).

- Xác định tổ tuổi tre nứa dựa vào đặc điểm hình thái của thân khí sinh

+Tổ tuổi i (non): những cây từ 1,0 năm tuổi đến 2,0 năm tuổi, phát triển tương đối đầy đủ cành lá, thân màu xanh thẫm, có lông, chưa có địa y. Trong thân chứa nhiều nước, thân mềm thịt màu trắng, mo nang còn tồn tại trên thân;

+Tổ tuổi II (trung bình): những cây từ 2,0 năm tuổi đến 3,0 năm tuổi đối với nứa, vầu, lồ ô; Từ 3,0 năm tuổi đến 4,0 năm tuổi đối với luồng, diễn, tre gai. Trên thân không còn mo, cành nhánh phát triển xum xuê, cành nhánh tập trung ở ngọn cây. Thân và cành chính đã già biểu hiện ở màu xanh sẫm pha lẫn màu nâu vàng, xuất hiện địa y loang lổ, có thể có cành phụ cấp 2;

+Tổ tuổi III (già): những cây trên 3,0 năm tuổi với nứa, vầu, lồ ô; Trên 4,0 năm tuổi đối với luồng, diễn, tre gai. Đặc điểm lá có màu xanh nhạt, thân có màu xanh hơi vàng, hoặc loang lổ trắng xám do địa y phát triển mạnh (70 - 80%), nền xanh của thân gần như biến mất. Ở tổ tuổi này bắt đầu xuất hiện quá trình mục hóa, ngã đổ.

- Kết quả điều tra các chỉ tiêu sinh trưởng được ghi vào Phiếu điều tra tầng cây tre nứa (xem Phụ lục B).

- Đối với rừng tre nứa có cây gỗ mọc rải rác (độ tàn che của cây gỗ nhỏ dưới 25% so với độ tàn che của tre nứa) cần thu thập số liệu cây gỗ trong rừng tre nứa. Các phương pháp thu thập số liệu cây gỗ trong rừng tre nứa được thực hiện theo 5.5.1.

5.5.3Điều tra trong tầng cây ngập nước, cau dừa

5.5.3.1Xác định tên loài cây

Xác định tên phổ thông, tên khoa học và tên địa phương (nếu có) của tất cả những cây ngập nước, cau dừa trong ô tiêu chuẩn.

5.5.3.2 Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

- Đo chu vi tại vị trí 1,3 m của cây gỗ trong ô tiêu chuẩn. Trong đó, vị trí đo chu vi đối với loài cây/cây có rễ bạnh vè, rễ chống được xác định như sau: Đo chu vi của các cây có D_1,3≥ 6 cm phía trên bạnh vè hoặc trên rễ chống, tại vị trí thân sinh trưởng bình thường.

- Chiều cao vút ngọn: sử dụng thiết bị đo cao chuyên dụng để đo chiều cao vút ngọn của cây trong ô tiêu chuẩn, độ chính xác đến 0,5 m.

- Kết quả điều tra các chỉ tiêu sinh trưởng được ghi vào Phiếu điều tra cây cau dừa (xem Phụ lục C).

5.6 Phương pháp tính toán nội nghiệp

5.6.1Phương pháp tính sinh khối trên mặt đất (AGB) bình quân/ha của cây gỗ cho từng ô tiêu chuẩn

Tính AGB cho cây lá rộng thường xanh bằng công thức (5):

AGBgo= 277,273 x (x Hmt/10000)0,947 x 10-3

(5)

Đối với cây rụng lá, áp dụng công thức (6):

AGBgo= 310,3 x (x Hmt/10000)x 10-3

(6)

Đối với cây lá kim, áp dụng công thức (7):

AGBgo = V x BCEFS

(7)

trong đó:

AGBgo	là sinh khối trên mặt đất của cây gỗ đang xét (tấn);
D1,3	là đường kính tại vị trí cách mặt đất 1,3 m của cây gỗ đang xét (cm);
Hmt	là chiều cao men thân của cây gỗ đang xét (m); trong đó: Hmt = Hvn x 1,04 (Hvn: chiều cao vút ngọn, đơn vị tính là m)
V	là thể tích của cây gỗ đang xét (m³);
BCEFS	là hệ số chuyển đổi và mở rộng thể tích cây đứng thành sinh khối trên mặt đất (tấn/m³). Hệ số BCEFS cho rừng lá kim theo cấp trữ lượng xem tại phụ lục H.

AGB bình quân/ha của cây gỗ trong ô tiêu chuẩn j thuộc trạng thái rừng thứ i theo công thức (8):

(8)

trong đó:

	là AGB bình quân/ha của cây gỗ trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i (tấn/ha).
Sotc	là diện tích của ô tiêu chuẩn: rừng gỗ tự nhiên Sotc = 1000 m²; rừng trồng,rừng ngập mặn, rừng ngập phèn: Sotc = 100 m².
Ni,j	là số cây gỗ trong ô tiêu chuẩn j thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là AGB của cây gỗ thứ k trong ô tiêu chuẩn j thuộc trạng thái rừng thứ i (tấn).

5.6.2 Phương pháp tính AGB bình quân/ha của tre nứa cho từng ô tiêu chuẩn

Tính D_1,3 bình quân và H_vn bình quân của tổ tuổi thứl thuộc loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i theo các công thức (9) và công thức (10):

	(9)
	(10)

trong đó:

	là D1,3 bình quân của tổ tuổi thứl, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: cm);
	là D1,3 của cây tre nứa đo đếm thứ m, tổ tuổi thứ l thuộc loài tre nứa thứ ktrong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: cm);
	là Hvn bình quân của tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k, trong ô tiêu chuẩn thứ j,trạng thái rừng thứ i (đơn vị: m);
	là Hvn của cây tre nứa đo đếm thứ m, tổ tuổi thứ l thuộc loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j,trạng thái rừng thứ i (đơn vị: m).
l	là tổ tuổi của tre nứa (l= 1 tương ứng với tổ tuổi non; l = 2 tương ứng với tổ tuổi “trung bình"; l = 3 tương ứng với tổ tuổi “già”).

Xác định AGB bình quân của 01 cây tre nứa thuộc tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứj, trạng thái rừng thứ i theo các công thức tham khảo tại Phụ lục I.

Ngoài ra, còn có thể tham khảo một số phương trình xác định sinh khối có sẵn cho rừng tự nhiên và rừng trồng (tham khảo Phụ lục O, P).

5.6.3Tính AGB bình quân/ha của sinh khối tươi cho từng ô tiêu chuẩn

Tính AGB bình quân/ha của sinh khối tươi (bao gồm cây gỗ và tre nứa) trong ô tiêu chuẩn j thuộc trạng thái rừng thứ i theo công thức (11):

(11)

trong đó:

	là AGB bình quân/ha của sinh khối tươi (bao gồm cây gỗ và tre nứa) trong ôtiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là AGB bình quân/ha của cây gỗ trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứi;
	là AGB bình quân/ha của tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i;

5.6.4Tính AGB bình quân/ha trong sinh khối tươi của từng trạng thái rừng

Tính AGB bình quân/ha trong sinh khối tươi của trạng thái rừng thứ i theo công thức (12):

(12)

trong đó:

	là AGB bình quân/ha trong sinh khối tươi của trạng thái rừng thứ i;
Ni	là tổng số ô tiêu chuẩn thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là AGB bình quân/ha trong sinh khối tươi của ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng tháirừng thứ i.

5.6.5 Tính trữ lượng các-bon bình quân/ha trong sinh khối tươi của từng trạng thái rừng

Tính trữ lượng các-bon bình quân/ha trong sinh khối tươi của trạng thái rừng thứ i theo công thức (13):

(13)

trong đó:

	là trữ lượng các-bon bình quân/ha trong sinh khối tươi của trạng thái rừng thứ i,
	là AGB bình quân/ha trong sinh khối tươi của trạng thái rừng thứ i;
CF	là tỷ lệ các-bon trong sinh khối rừng trên mặt đất, lấy mặc định bằng 0,47.
Ri	là tỷ số sinh khối dưới mặt đất so với sinh khối trên mặt đất (không thứ nguyên)của trạng thái rừng i. Sử dụng tra giá trị R mặc định theo IPCC (xem Phụ lục J).

6 Phương pháp xác định trực tiếp

6.1 Các chỉ tiêu điều tra sinh khối

Các chỉ tiêu điều tra sinh khối theo phương pháp xác định trực tiếp được quy định tại Bảng 3

Bảng 3 - Các chỉ tiêu điều tra sinh khối rừng trực tiếp

Chỉ tiêu	Phương pháp
1. Dung lượng mẫu điều tra	- Xác định phương pháp rút mẫu (xem 5.2.1) và dung lượng mẫu (xem 5.2.2)
2. Hình dạng và diện tích ô tiêu chuẩn	Ô tiêu chuẩn điều tra có dạng hình chữ nhật, hình vuông hoặc hình tròn (xem 5.3); Diện tích ô tiêu chuẩn được quy định cụ thể với từng đối tượng rừng (xem 5.3)
3. Đường kính ngang ngực (cm)	Đo đếm trực tiếp (với đối tượng tầng cây gỗ xem 5.5.1.2; tầng cây tre nứa xem 5.5.2.2; tầng cây ngập nước, cau dừa xem 5.5.3.2)
4. Chiều cao vút ngọn (m)	Đo đếm trực tiếp (với đối tượng tầng cây gỗ xem 5.5.1.2; tầng cây tre nứa xem 5.5.2.2; tầng cây ngập nước, cau dừa xem 5.5.3.2)
5. Sinh khối cây gỗ trên mặt đất	Đo đếm trực tiếp, bao gồm: sinh khối thân, cành, lá của các cây gỗ có đường kính thân cây tại vị trí 1,3 m lớn hơn hoặc bằng (≥ 6 cm) (xem Phụ lục A)
6. Sinh khối tre nứa trên mặt đất	Đo đếm trực tiếp (xem phụ lục B)
7. Sinh khối thảm tươi, cây bụi, cây tái sinh	Đo đếm trực tiếp. Điều tra sinh khối thảm tươi, cây bụi trong các ô dạng bản diện tích 16 m² (xem Phụ lục D)
8. Sinh khối thảm mục, vật rơi rụng	Đo đếm trực tiếp Điều tra sinh khối thảm mục, vật rơi rụng trong các ô dạng bản diện tích 1 m² (xem Phụ lục F)
9. Sinh khối cây gỗ chết, gốc chặt	Đo đếm trực tiếp Điều tra sinh khối cây gỗ chết, gốc chặt trong các ô dạng bản diện tích 9 m² (xem Phụ lục E)

6.2 Phương pháp rút mẫu, dung lượng mẫu điều tra

6.2.1Phương pháp rút mẫu

Phương pháp rút mẫu theo 5.2.1

6.2.2Dung lượng mẫu

Dung lượng mẫu theo 5.2.2.

6.3 Hình dạng, diện tích ô tiêu chuẩn và ô dạng bản

Hình dạng và diện tích ô tiêu chuẩn theo 5.3

6.4 Phương pháp bố trí ô tiêu chuẩn

Phương pháp bố trí ô tiêu chuẩn theo 5.4.

6.5 Điều tra trong ô tiêu chuẩn

6.5.1Điều tra tầng cây gỗ

6.5.1.1Xác định tên loài cây

Xác định tên loài cây theo 5.5.1.1.

6.5.1.2 Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng theo 5.5.1.2.

6.5.2Điều tra tầng cây tre nứa

6.5.2.1Xác định tên loài cây

Xác định tên loài cây theo 5.5.2.1

6.5.2.2 Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng theo 5.5.2.2.

6.5.3Điều tra tầng cây ngập nước, cau dừa

6.5.3.1 Xác định tên loài cây

Xác định tên loài cây theo 5.5.3.1

6.5.3.2Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng

Đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng theo 5.5.3.2.

6.5.4Điều tra sinh khối cây chết, gốc chặt và thảm mục, vật rơi rụng trên mặt đất

6.5.4.1Điều tra sinh khối trong cây gỗ chết, gốc chặt

Gỗ chết, gốc chặt được lấy mẫu trong ô cấp 2 (100 m²) và cân ngay tại hiện trường. Sau đó trộn đều các mẫu gỗ trên các cây khác nhau và lấy 0,5 kg gỗ chết, gốc chặt sấy đến khối lượng không đổi để xác định sinh khối khô và để phân tích hàm lượng các-bon.

6.5.4.2Điều tra sinh khối trong thảm mục, vật rơi rụng

Được lấy mẫu ở trong ô cấp 4 (1 m²). Tiến hành thu gom toàn bộ vật rơi rụng như lá, hoa, quả, và tầng thảm mục ở trên mặt đất rừng. Sau khi được thu hoạch, toàn bộ mẫu vật được cân ngay tại hiện trường để xác định sinh khối tươi. Sau đó thảm mục được trộn đều và lấy mẫu 0,5 kg để sấy đến khối lượng không đổi. Mẫu vật rơi rụng cũng được phân tích hàm lượng các-bon.

6.6 Phương pháp lấy mẫu và phân tích trữ lượng các-bon tích lũy

6.6.1Mô tả phương pháp lấy mẫu và phân tích trữ lượng các-bon tích lũy

Phương pháp lấy mẫu được quy định tại Bảng 4

Bảng 4 - Phương pháp lấy mẫu và phân tích trữ lượng các-bon tích lũy

Bể chứa	Phương pháp lấy mẫu và phân tích trữ lượng các-bon tích lũy
1. Cây gỗ sống (trong thân, cành, lá trên mặt đất và trong gốc, rễ dưới mặt đất)	Cây tiêu chuẩn được chặt hạ sát gốc, sau đó đo đường kính ở các vị trí cố định (thường là đường kính gốc, đường kính ở vị trí 1,3 m và mọi vị trí 1/5 của chiều cao vút ngọn) để làm cơ sở tính chính xác thể tích thân cây. Tiếp theo, cây chặt hạ được phân thành các bộ phận: thân, cành, lá và cân tươi tại hiện trường. Sau khi cân sinh khối tươi, các bộ phận thân (có vỏ hoặc không có vỏ), cành, lá và rễ được lấy mẫu với một khối lượng nhất định (mỗi bộ phận lấy tối thiểu 100g) để xác định sinh khối khô thông qua sấy đến khối lượng không đổi và để phân tích hàm lượng các-bon.
2. Thảm tươi, cây bụi, cây tái sinh	Trong ô cấp 3 (16 m²), toàn bộ các cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh (cây gỗ tái sinh có đường kính nhỏ hơn 6 cm) được đo đếm. Trong đó, lựa chọn 01 ô cấp 3, tiến hành chặt sát đất và đào rễ. Toàn bộ các mẫu sinh khối tươi ở trên và dưới mặt đất được cân ngay sau khi thu hoạch. Sau khi cân xong, lấy mẫu một khối lượng nhất định (khoảng 0,5 kg/ô dạng bản) để sấy đến khối lượng không đổi và phân tích hàm lượng các-bon.
3. Thảm mục và vật rơi rụng	Trong ô cấp 4 (1 m²), thu gom toàn bộ vật rơi rụng như lá, hoa, quả, và tầng thảm mục ở trên mặt đất rừng. Sau khi được thu hoạch, toàn bộ mẫu vật được cân ngay tại hiện trường để xác định sinh khối tươi. Sau đó vật rơi rụng được trộn đều và lấy mẫu 0,5 kg để sấy đến khối lượng không đổi. Mẫu vật rơi rụng cũng được phân tích hàm lượng các-bon.
4. Gỗ chết, gốc chặt	Trong ô cấp 2 (100 m²), thu gom toàn bộ cây chết (đường kính gốc >10 cm), gốc chặt và cân ngay tại hiện trường. Sau đó một lượng nhất định gỗ chết được lấy để sấy khô nhằm xác định sinh khối khô và để phân tích hàm lượng các-bon.

6.6.2Phương pháp xác định sinh khối và lượng các-bon tích lũy trong các bể chứa

6.6.2.1Xác định sinh khối cây gỗ

Lựa chọn cây tiêu chuẩn trung bình theo từng cỡ kính. Trong mỗi ô tiêu chuẩn chọn tối thiểu 03 cây tiêu chuẩn có đường kính bình quân đại diện cho từng cỡ kính. Đo đếm sinh khối cây tiêu chuẩn theo một trong hai phương pháp sau:

- Phương pháp 1: Chặt hạ và tiến hành cân các bộ phận tại hiện trường. Sau khi cân sinh khối tươi, các bộ phận thân (có vỏ hoặc không có vỏ), cành, lá và rễ được lấy mẫu với một khối lượng nhất định (mỗi bộ phận lấy tối thiểu 100g) để xác định sinh khối khô thông qua sấy đến khối lượng không đổi và để phân tích hàm lượng các-bon.

- Phương pháp 2: Đo đếm thể tích từng bộ phận (thân, cành, lá). Sau đó, mỗi bộ phận được lấy 0,5 kg mẫu và phân tích khối lượng riêng. Sinh khối của từng bộ phận được xác định thông qua thể tích và khối lượng riêng của bộ phận đó.

Dựa vào phân bố số cây theo cấp kính của từng ô tiêu chuẩn, tương quan chiều cao và đường kính và mô hình ước tính sinh khối, các-bon cây cá lẻ, từ đây tính được tổng sinh khối trên mặt đất cây gỗ (tấn/ha), tổng các-bon trên mặt đất (tán/ha).

6.6.2.2Xác định sinh khối thảm tươi, cây bụi, cây tái sinh

Trong ô cấp 3 (16 m²), chặt thu gom toàn bộ thảm tươi, cây bụi phân thành 2 bộ phận trên mặt đất và dưới mặt đất (đào toàn bộ rễ cây bụi thảm tươi và loại sạch đất) sau đó cân trọng lượng tươi. Lấy mẫu mỗi loại 0,5 kg và đem sấy khô ở 105°C tới khối lượng không đổi, sau đó cân để xác định sinh khối. Lấy mẫu sinh khối tươi với 1 mẫu/bộ phận (có 2 bộ phận).

6.6.2.3Xác định sinh khối thảm mục và vật rơi rụng

Trong ô cấp 4 (1 m²), thu gom toàn bộ vật rơi rụng (lá, hoa, quả,v.v...) và cân ngay tại hiện trường. Sau đó, trộn đều vật rơi rụng và lấy mỗi ô dạng bản thứ cấp 1 mẫu 0,5 kg sấy ở 105°C đến khối lượng không đổi để xác định sinh khối khô.

6.6.2.4Xác định sinh khối cây gỗ chết, gốc chặt

Trong cấp 2 (100 m²), thu gom và cân sinh khối tươi của cây gỗ chết, ngã đổ, cành nhánh và gốc chặt. Lấy mẫu xác định sinh khối tươi/khô.

6.6.2.5Xác định trữ lượng các-bon

Sử dụng hệ số các-bon mặc định để tính trữ lượng các-bon trong từng bể chứa các-bon trên 1 ha rừng, hệ số quy đổi này là 0,47 so với sinh khối.

6.7 Phương pháp tính toán nội nghiệp

6.7.1Xác định sinh khối thân cây cá lẻ

Tổng sinh khối cây cá lẻ, bao gồm các bộ phận thân, cành và lá, được xác định qua công thức (14):

Btc = Bt + Bc + Bl

(14)

trong đó:

Btc	là sinh khối của cây (kg)
Bt	là sinh khối của thân (kg)
Bc	là sinh khối của cành (kg)
Bl	là sinh khối của lá (kg)

6.7.2Xác định sinh khối và trữ lượng các-bon thực vật trên mặt đất

6.7.2.1Sinh khối tầng cây gỗ

Sinh khối trên mặt đất tầng cây gỗ của ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (15)

(15)

trong đó:

	là sinh khối trên mặt đất tầng cây gỗ của ô tiêu chuẩn (kg);
	là sinh khối trên mặt đất của cây thứ i trong ô tiêu chuẩn;
n	là số lượng cây trong ô tiêu chuẩn.

Sinh khối tầng cây gỗ (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (16):

(16)

trong đó:

AGBGo	là sinh khối tầng cây gỗ (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGBOM(Go)	là sinh khối trên mặt đất tầng cây gỗ của ô tiêu chuẩn (tấn/ô);
S	là diện tích ô tiêu chuẩn (m²).

6.7.2.2Sinh khối tầng cây tre nứa

Sinh khối trên mặt đất tầng cây tre nứa của ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (17):

(17)

trong đó:

AGBOM(tn)	là sinh khối trên mặt đất tầng cây tre nứa của ô tiêu chuẩn (kg);
AGBCayi	là sinh khối trên mặt đất của cây thứ i trong ô tiêu chuẩn;
n	là số lượng cây trong ô tiêu chuẩn.

Sinh khối tầng cây tre nứa (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (18):

(18)

trong đó:

AGBtn	là sinh khối tầng cây tre nứa (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn(tấn/ha);
AGBOM(tn)	là sinh khối trên mặt đất tầng cây tre nứa của ô tiêu chuẩn (tấn/ô);
S	là diện tích ô tiêu chuẩn (m²).

6.7.2.3Sinh khối tầng cây ngập nước, cau dừa

Căn cứ tên loài cây, lựa chọn phương trình xác định sinh khối mặt đất tại Phụ lục K, L, M, N

Sinh khối trên mặt đất tầng cây ngập nước, cau dừa của ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (19):

(19)

trong đó:

AGBOM(Dua)	là sinh khối trên mặt đất tầng cây ngập nước, cau dừa của ô tiêu chuẩn (kg);
AGBCayi	là sinh khối trên mặt đất của cây thứ i trong ô tiêu chuẩn;
n	là số lượng cây trong ô tiêu chuẩn.

Sinh khối tầng cây ngập nước, cau dừa (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn đượcxác định theo công thức (20):

(20)

trong đó:

AGBDua	là sinh khối tầng cây ngập nước, cau dừa (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGBOM(Dua)	là sinh khối trên mặt đất tầng cây ngập nước, cau dừa của ô tiêu chuẩn (tấn/ô);
S	là diện tích ô tiêu chuẩn (m²).

6.7.2.4 Sinh khối tầng cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh

Sinh khối cây bụi, thảm tươi trên mặt đất được xác định bằng công thức (21):

(21)

trong đó:

AGBC3(Bui-Tuoi-Taisinh)	là sinh khối trên mặt đất trung bình của cây bụi, thảm tươi, cây tái sinhtrên ô cấp 3 (kg);
AGBC3(Bui-Tuoi-Taisinh-i)	là sinh khối trên mặt đất của cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh trong ô cấp 3 thứ i (kg);
n3	là sốô cấp 3.

Sinh khối cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (22)

(22)

trong đó:

AGBBui-Tuoi-Taisinh	là sinh khối cây bụi, thảm tươi (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGBC3(Bui-Tuoi-Taisinh)	là sinh khối cây bụi, thảm tươi trên mặt đất trung bình tại ô cấp 3 (tấn/ô);
S3	là diện tích ô cấp 3 (m²).

6.7.2.5 Sinh khối vật rơi rụng và thảm mục

Sinh khối vật rơi rụng và thảm mục trung bình tại ô cấp 4 được xác định bằng công thức (23):

(11)

trong đó:

AGBC4(ThamMuc)	là sinh khối trung bình của vật rơi rụng và thảm mục trên ô cấp 4 (kg);
AGBC4(ThamMuc-i)	là sinh khối của vật rơi rụng và thảm mục trong ô cấp 4 thứ i (kg);
n4	là số ô cấp 4.

Sinh khối thảm mục trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (24):

(24)

trong đó:

AGBThamMuc	là sinh khối thảm mục trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn (đơn vị tính tấn/ha);
AGBC4(ThamMuc)	là sinh khối thảm mục trung bình tại ô cấp 4 (tấn/ô);
S4	là diện tích ô cấp 4 (m²).

6.7.2.6Sinh khối cây chết

6.7.2.6.1Đối với cây gỗ chết đứng

Sinh khối trên mặt đất cây gỗ chết đứng của ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (25):

(25)

trong đó:

AGBOM(Go-ChetDung)	là sinh khối trên mặt đất cây gỗ chết đứng của ô tiêu chuẩn (kg);
AGBCayChetDung(i)	là sinh khối trên mặt đất của cây gỗ chết đứng thứ i trong ô tiêu chuẩn (kg);
n	là số lượng cây gỗ chết đứng trong ô tiêu chuẩn.

Sinh khối gỗ chết đứng (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (26):

(26)

trong đó:

AGBGo-ChetDung	là sinh khối gỗ chết đứng (phần trên mặt đất) trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn(tấn/ha);
AGBOM(Go-ChetDung)	là sinh khối trên mặt đất cây gỗ chết đứng của ô tiêu chuẩn (tấn/ô);
S	là diện tích ô tiêu chuẩn (m²).

6.7.2.6.2Đối với cây gỗ chết ngả

Sinh khối trên mặt đất cây gỗ chết ngả của ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (27):

(27)

trong đó:

AGBC2(Go-ChetNga)	là sinh khối trung bình của gỗ chết ngả trên ô cấp 2 (kg);
AGBC2(Go-ChetNga-i)	là sinh khối của gỗ chết ngả trong ô cấp 2 thứ i (kg);
n2	là số ô cấp 2.

Sinh khối gỗ chết ngả trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định theo công thức (28):

(28)

trong đó:

AGBGo-ChetNga	là sinh khối gỗ chết ngả trên 1 ha tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGBODB(Go-ChetNga)	là sinh khối gỗ chết ngả trung bình tại ô cấp 2 (tấn/ô);
S2	là diện tích ô cấp 2 (m²).

6.7.2.7 Tổng sinh khối trên mặt đất

Sinh khối trên mặt đất tại vị trí ô tiêu chuẩn được xác định bằng công thức (29):

(29)

trong đó:

AGBOM	là sinh khối trên mặt đất tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGBGo	là sinh khối trên mặt đất tầng cây gỗ (tấn/ha);
AGBtn	là sinh khối trên mặt đất tầng tre nứa (tấn/ha);
AGBDua	là sinh khối trên mặt đất tầng cây cau, dừa (tấn/ha);
AGBBui-Tuoi-Taisinh	là sinh khối trên mặt đất cây bụi, thảm tươi, tái sinh (tấn/ha);
AGBGo-ChetDung	là sinh khối trên mặt đất của cây gỗ chết đứng (tấn/ha);
AGBGo-ChetNga	là sinh khối của cây gỗ chết ngả (tấn/ha);
AGBThamMuc	là sinh khối của thảm mục (tấn/ha).

6.7.2.8 Trữ lượng các-bon trên mặt đất

Trữ lượng các-bon trên mặt đất tại vị trí ô tiêu chuẩn theo công thức (30):

(30)

trong đó:

CAGB(OM)	là trữ lượng các-bon trên mặt đất tại vị trí ô tiêu chuẩn (tấn/ha);
AGB/haOM	là sinh khối trên mặt đất tại vị trí ô tiêu chuẩn;
CF	là tỷ lệ các-bon của sinh khối khô lấy mặc định bằng 0,47.

 

PHỤ LỤC A

(tham khảo)

Phiếu điều tra tầng cây gỗ

Số hiệu ô tiêu chuẩn: ................................................ Độ tàn che: ................................................

Vị trí hành chính: Xã: .................................. Huyện ........................... Tỉnh ..................................

Vị trí quản lý: Lô .................................. Khoảnh ..................................Tiểu khu ...........................

Tọa độ OTC: X : ........................; Y: ........................ ; Hệ tọa độ: .................................................

Độ cao tuyệt đối (m) .................................... Độ dốc trung bình (độ) ...........................................

Trạng thái lô ................................................ Trạng thái ô tiêu chuẩn: ..........................................

Họ tên người điều tra: .................................... Ngày điều tra:.......................................................

Số hiệu cây	Tên loài	Chu vi C1,3(cm)	Đường kính D1,3(cm)	Chiều cao Hvn(m)	Ghi chú
1
2
3
4
...
...
...
...

 

PHỤ LỤC B

(tham khảo)

Phiếu điều tra tầng cây tre nứa

Số hiệu ô tiêu chuẩn: .................................................... Độ tàn che: .......................................

Vị trí hành chính: Xã: ....................................... Huyện .......................... Tỉnh ..........................

VI tri quản lý: Lô ....................................... Khoảnh .......................... Tiểu khu ..........................

Tọa độ OTC: X ..........................; Y: ..........................; Hệ tọa độ: .............................................

Độ cao tuyệt đối (m)....................................... Độ dốc trung bình (độ) .....................................

Trạng thái lô .................................................... Trạng thái ô tiêu chuẩn: ...................................

Họ tên người điều tra: ....................................... Ngày điều tra: ................................................

TT	Tên loài / cấp tuổi		Số cây	Loài/cây - tổ tuổi	Chu vi C1,3(cm)	Chiều cao Hvn (m)	Ghi chú
	Nứa			Nứa
		Non		Non
		Trung bình		1
		Già		2
		.............		3
				Trung bình
				1
				2
				3
				Già
				1
				2
				3

 

PHỤ LỤC C

(tham khảo)

Phiếu điều tra cây cau dừa

Số hiệu ô tiêu chuẩn: ............................................. Độ tàn che: ........................................

Vị trí hành chính: Xã: .................... Huyện .................... Tỉnh ............................................

Vị trí quản lý: Lô .................... Khoảnh .................... Tiểu khu ...........................................

Tọa độ OTC: X .................... ; Y: ....................; Hệ tọa độ: ................................................

Độ cao tuyệt đối (m) ........................................ Độ dốc trung bình (độ) ..............................

Trạng thái lô .................................................... Trạng thái ô tiêu chuẩn: ..............................

Họ tên người điều tra: ..................................... Ngày điều tra: .............................................

TT	Tên loài cây	Mã loài cây	Chu vi thân cây tại vị trí 1,3 m C1,3(cm)	Đường kính 1,3 m D1,3(cm)	Chiều cao Hvn (m)	Ghi chú
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
				.

 

PHỤ LỤC D

(tham khảo)

Phiếu điều tra cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh

Số hiệu ô tiêu chuẩn: ......................................... Độ tàn che: ................................................

Vị trí hành chính: Xã:.............................. Huyện.............................. Tỉnh ..............................

Vị trí quản lý: Lô .............................. Khoảnh.............................. Tiểu khu..............................

Tọa độ OTC: X ..............................; Y: ..............................; Hệ tọa độ: ..................................

Độ cao tuyệt đối (m) .............................. Độ dốc trung bình (độ) .............................................

Trạng thái lô .......................................... Trạng thái ô tiêu chuẩn: .............................................

Họ tên người điều tra: ............................................. Ngày điều tra: .............................................

D.1 - Đo đếm cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh trung bình trong ô dạng bản

ODB	Thứ tự cây trong ODB	Tên loài cây	Mã loài cây	Đường kính tán (m)	Chiều cao (m)	Ghi chú
1
2
3
4

D.2 - Xác định sinh khối tươi cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh

ODB	Kích cỡ trung bình cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh		Khối lượng cây bụi, thảm tươi, cây tái sinh theo các bộ phận (kg)
	Chiều cao (m)	Độ che phủ(%)	Thân	Cành	Lá
1
2
3
4

D.3 - Lấy mẫu để phân tích sinh khối khô

ODB	Tên/mã mẫu lấy phân tích	Khối lượng mẫu tươi (gam)			Ghi chú
		Thân	Cành	Lá
1
2
3
4

 

PHỤ LỤC E

(tham khảo)

Phiếu điều tra sinh khối gỗ cây chết

Số hiệu ô tiêu chuẩn: .................................................. Độ tàn che: .........................................

Vị trí hành chính: Xã: .............................. Huyện .............................. Tỉnh ..............................

Vị trí quản lý: Lô .............................. Khoảnh .............................. Tiểu khu ..............................

Tọa độ OTC: X ..............................; Y: ..............................; Hệ tọa độ: ....................................

Độ cao tuyệt đối (m) .............................. Độ dốc trung bình (độ)..............................................

Kiểu rừng chính: ............................................. Kiểu rừng phụ: .................................................

Trạng thái lô ............................................. Trạng thái ô tiêu chuẩn: ..........................................

Họ tên người điều tra: ............................................. Ngày điều tra: ..........................................

E.1 - Điều tra cây gỗ chết đứng

TT	Tên loài cây	Mã loài cây	Chu vi thân cây tại vị trí 1.3 m (cm)	Chiều cao cây (m)	Ghi chú
1
2
3
4
5
6

E.2 - Điều tra cây gỗ chết ngả trên ô dạng bản

TT	ODB	Khối lượng gỗ chết ngả (kg)	Tên/mã mẫu phân tích	Khối lượng mẫu phân tích sinh khối khô (gam)	Ghi chú
1
2
3
4
5

 

PHỤ LỤC F

(tham khảo)

Phiếu điều tra đo đếm sinh khối vật rơi rụng, thảm mục

Số hiệu ô tiêu chuẩn: .............................................. Độ tàn che: ..........................................

Vị trí hành chính: Xã: ............................ Huyện ............................ Tỉnh ...............................

Vị trí quản lý: Lô ............................ Khoảnh ............................ Tiểu khu ..............................

Tọa độ OTC: X ............................; Y: ............................; Hệ tọa độ: ....................................

Độ cao tuyệt đối (m) .......................................... Độ dốc trung bình (độ) ..............................

Trạng thái lô ....................................................... Trạng thái ô tiêu chuẩn: ............................

Họ tên người điều tra: ..........................................Ngày điều tra: ..........................................

TT	ODB	Khối lượng vật rơi rụng, thảm mục (kg)	Tên/mã mẫu phân tích	Khối lượng mẫu phân tích sinh khối khô (gam)	Ghi chú
1
2
3
4
5

 

PHỤ LỤC G

(tham khảo)

Bảng hiệu chỉnh độ dài cạnh ô tiêu chuẩn theo độ dốc

Độ dốc (độ)	Cos (a)	OTC tương ứng với cạnh 10 m	OTC tương ứng với cạnh 20 m	OTC tương ứng với cạnh 30 m
2	1,00	10,0	20,0	30,0
4	1,00	10,0	20,0	30,1
6	0,99	10,1	20,1	30,2
8	0,99	10,1	20,2	30,3
10	0,98	10,2	20,3	30,5
12	0,98	10,2	20,4	30,7
14	0,97	10,3	20,6	30,9
16	0,96	10,4	20,8	31,2
18	0,95	10,5	21,0	31,5
20	0,94	10,6	21,3	31,9
22	0,93	10,8	21,6	32,4
24	0,91	10,9	21,9	32,8
26	0,90	11,1	22,3	33,4
28	0,88	11,3	22,7	34,0
30	0,87	11,5	23,1	34,6
32	0,85	11,8	23,6	35,4
34	0,83	12,1	24,1	36,2
36	0,81	12,4	24,7	37,1
38	0,79	12,7	25,4	38,1
40	0,77	13,1	26,1	39,2
42	0,74	13,5	26,9	40,4
44	0,72	13,9	27,8	41,7
46	0,69	14,4	28,8	43,2
48	0,67	14,9	29,9	44,8
50	0,64	15,6	31,1	46,7

 

PHỤ LỤC H

(tham khảo)

Hệ số chuyển đổi và mở rộng thể tích cây đứng thành sinh khối trên mặt đất đối với cây lá kim

Loại rừng	BCEFs theo cấp trữ lượng cây đứng (m³)
Cây lá kim	<10	11-20	21-40	41-60	61-80	80-120	120-200	>200
	4,0 (3,0-6,0)	1,75 (1,4-2,4)	1,25 (1,0-1,5)	1,0 (0,8-1,2)	0,8 (0,7 -1,2)	0,76 (0,6-1,0)	0,7 (0,6-0,9)	0,7 (0,6-0,9)

 

PHỤ LỤC I

(tham khảo)

Phương trình xác định sinh khối trên mặt đất của các loài cây tre nứa

a. Tính AGB bình quân của 01 cây tre nứa thuộc tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i theo các công thức sau (UN-REDD, 2014):

Lồ ô (Bambusa balcooa):

(I.1)

Luồng (Dendrocalamus membranaceus):

(I2)

Nứa (Bambusa chirostachyoides):

(I3)

Vầu (Indosasa angustata):

(I4)

Trong đó:

	là AGB bình quân của 01 cây tre nứa thuộc tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: tấn);
	là D1,3 bình quân của tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứj, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: cm);
	là Hvn bình quân của tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k, trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: m);
l	là tổ tuổi của tre nứa (l = 1 tương ứng với tổ tuổi non; l = 2 tương ứng với tổ tuổi “vừa”; l= 3 tương ứng với tổ tuổi “già”).

Đối với các loài tre nứa khác cần phải đưa về áp dụng công thức của một trong bốn loài trên, được đưa ra trong Bảng 5.

Bảng 5 - Công thức sinh khối tương đương để xác định sinh khối một số loài tre nứa

TT	Tên tre nứa	Loại công thức	TT	Tên tre nứa	Loại công thức
1	Bương/Tre	Luồng	3	Mai/Hốc	Luồng
2	Dùng/Lùng	Nứa	4	Mét	Luồng

Đối với những loài tre nứa khác không có trong danh sách trên, áp dụng công thức của Lồ ô để tính.

b. Tính AGB bình quân/ha của tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i theo công thức:

* Đối với tre nứa mọc theo bụi:

(I5)

* Đối với tre nứa mọc tản:

(I6)

Trong đó:

	là AGB bình quân/ha của tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i (đơn vị: tấn/ha);
	là diện tích đo đếm tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i (đơn vị: m²);
	là số loài tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là số bụi tre nứa đếm được trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là số bụi tre nứa đã đo đếm tre nứa trong ô tiêu chuẩn thứ j thuộc trạng thái rừng thứ i;
	là số cây tre nứa bình quân trên một bụi đếm được của tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i;
	là số cây tre nứa mọc tản đếm được của tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ ktrong ô tiêu chuẩn thứj, trạng thái rừng thứ i,
	là AGB bình quân của 01 cây tre nứa thuộc tổ tuổi thứ l, loài tre nứa thứ k trong ô tiêu chuẩn thứ j, trạng thái rừng thứ i (đơn vị: tấn).
l	là tổ tuổi của tre nứa (l = 1 tương ứng với tổ tuổi non; l = 2 tương ứng với tổ tuổi "vừa”;l = 3 tương ứng với tổ tuổi “già”).

 

PHỤ LỤC J

(tham khảo)

Tỷ số sinh khối dưới mặt đất so với sinh khối trên mặt đất

Miền	Vùng sinh thái	Sinh khối trên mặt đất	R [tấn rễ chất khô (tấn chồi chất khô)-1]	Tài liệu tham khảo
Nhiệt đới	Rừng mưa nhiệt đới		0,37	Fittkau và Klinge, 1973
	Rừng rụng lá ẩm nhiệt đới	sinh khối trên mặt đất <125 tấn ha-1	0,20 (0,09 - 0,25)	Mokany và cộng sự, 2006
		sinh khối trên mặt đất > 125 tấn ha-1	0,24(0,22-0,33)	Mokany và cộng sự, 2006
	Rừng khô nhiệt đới	sinh khối trên mặt đất < 20 tấn ha-1	0,56 (0,28 - 0,68)	Mokany và cộng sự, 2006
		sinh khối trên mặt đất > 20 tấn ha-1	0,28 (0,27 - 0,28)	Mokany và cộng sự, 2006
Cận nhiệt đới .	Rừng ẩm cận nhiệt đới	sinh khối trên mặt đất < 125 tấn ha-1	0,20 (0,09 - 0,25)	Mokany và cộng sự, 2006
		sinh khối trên mặt đất >125 tấn ha-1	0,24 (0,22 - 0,33)	Mokany và cộng sự, 2006
	Rừng khô cận nhiệt đới	sinh khối trên mặt đất < 20 tấn ha-1	0,56 (0,28 - 0,68)	Mokany và cộng sự, 2006
		sinh khối trên mặt đất > 20 tấn ha-1	0,28 (0,27 - 0,28)	Mokany và cộng sự, 2006

 

PHỤ LỤC K

(tham khảo)

Danh sách các phương trình xác định sinh khối của các loài cây rừng ngập mặn - kế thừa từ kết quả nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam

TT	Loài	Trên mặt đất				Tác giả
		Phương trình	r2	n	Dmax (cm)
I	Cây gỗ
1	Avicennia alba(Mấm trắng)	Wtop= 0,1292*(D1.3)2,4137	0,94	NA	2,9 29,9	Binh, C.H&Nam, V.N, 2010 (Dẫn theo Vũ TP, 2023)
2	Avicennia germinans(Mấm đen)	Wtop= 0,140*(D1.3)2,40	0,97	45	4	Fromard et al. (1998)
3	Avicennia germinans(Mấm đen)	Wtop= 0,0942*(D1.3)2,40	0,99	21	NA	Imbert and Rollet (1989)(Dẫn theo Komiyama et al. (2008))
4	Avicennia germinans(Mấm đen)	Wtop= 0,403*(D1.3)1,934	0,95	8	21,5	Kauffman and Donato, 2011
5	Avicennia marina(Mấm biển)	Wtop= 0,308*(D1.3)2,11	0,97	22	35	Comleyand McGuinness (2005)
6	Laguncularia racemosa	Wtop= 0,102*(D1.3)2,5	0,97	70	10	Fromard et al. (1998)
7	Laguncularia racemosa	Wtop= 0,362*(D1.3)1,930	0,98	10	18	Kauffman and Donato, 2011
8	Laguncularia racemosa	Wtop= 0,209*(D1.3)2,24	0,99	17	NA	Imbert and Rollet (1989)(Dẫn theo Komiyama et al. (2008))
9	Rhizophora apiculata (Đước đôi)	Wtop= 0,235*(D1.3)2,42	0,98	57	28	Ong et al. (2004)
10	Rhizophora apiculata (Đước đôi)	Wtop= 0,1709*(D1.3)2,516	0,98	20	30	Kauffman and Donato, 2011
11	Rhizophora apiculata (Đước đôi)	Wtop= 0,3482*(D1.3)2,2965	NA	NA	3.2 30	Nam, V.N and Thanh, L.K, 2010 (Dẫn theo Vũ TP, 2023)
12	Rhizophora apiculata (Đước đôi)	Wtop= 0,38363*(D1.3)2,2348	0,976	36	7,0 36,2	Vinh, T.V (2019)
13	Rhizophora apiculata (Đước đôi)	Wtop= 0,0444*[(D1.32)*H]0,96842	0,93	193	60	Kauffman and Donato, 2011
14	Rhizophora mangle	Wtop= 0,178*(D1.3)2,47	0,98	17	NA	Imbert and Rollet (1989) (Dẫn theo Komiyama et al. (2008))
15	Rhizophora mangle	Wtop= 0,722*(D1.3)1,731	0,94	14	20	Kauffman and Donato, 2011
16	Rhizophora mucronata (Đưng)	Wtop= 0,0311*[(D1.32)*H]1,00741	0,95	73	39,5	Kauffman and Donato, 2011
17	Rhizophora stylosa (Đước vòi)					Comley and McGuinness (2005) Kauffman and Donato, 2011
18	Rhizophora sp (Chung cho Chi Đước)	Wtop= 0,128*(D1.3)2,60	0,92	9	32	Fromard et al. (1998); Tamai et al. (1986)
19	Rhizophora sp (Chung cho Chi Đước)	Wtop= 0,105*(D1.3)2,68	0,99	23	25	Clough and Scott (1989)
20	Rhizophora sp (Chung cho Chi Đước)	Wtop= 0,0375*[(D1.32)*H]0,98626	0,95	265	60	Kauffman and Donato, 2011
21	Bruguiera gymnorrhiza (Vẹt dù)	Wtop= 0,186*(D1.3)2,31	0,99	17	25	Clough and Scott (1989)
22	Bruguiera gymnorrhiza (Vẹt dù)	Wtop= 0,0464*[(D1.32)*H]0,94275	0,96	325	132	Kauffman and Donato, 2011
23	Bruguiera parviflora (Vẹt khang)	Wtop= 0,168*(D1.3)2,42	0,99	16	25	Clough and Scott(1989)
24	Bruguiera exaristata (Vẹt)					Comleyand McGuinness (2005)
25	Bruguiera sp (Chung cho chi Vẹt)					Tamai et al. (1986)
26	Ceriops australis	Wtop= 0,189*(D1.3)2,34	0,99	26	20	Clough and Scott (1989); Comley and McGuinness (2005)
27	Ceriops zippeliana (Dà quánh)	Wtop= 0,2079*(D1.3)2,407	0,97	NA	1,27 7,48	Binh, C.H & Nam, V.N, 2010 (Dẫn theo Vũ TP, 2023)
28	Ceriops tagal (Dà vôi)	Wtop= 0,856*(D1.3)1,53	0,92	NA	1,9 9,4	Nam.V.N, 2010 (Dẫn theo Vũ TP, 2023)
29	Xylocarpus granatum (Xu ổi)	Wtop= 0,0823*(D1.3)2,59	0,99	15	25	Clough and Scott (1989); Poungpam et al. (2002)
30	Xylocarpus granatum (Xu ổi)	Wtop= 0,0830*[(D1.32)*H]0,89806	0,95	115	128,5	Kauffman and Donato, 2011
31	Lumnitzera racemosa (Cóc trắng/có hồng)	Wtop= 0,075*(D1.3)2,3721	0,99	NA	1,8 12,2	Nam, V.N.2011 (Dẫn theo Vũ TP, 2023)
32	Lumnitzera littorea (Cóc đỏ)	Wtop= 0,0214*[(D1.32)*H]1,05655	0,93	20	70,6	Kauffman and Donato, 2011
33	Sonneratia alba (Bần trắng)	Wtop= 0,0825*[(D1.32)*H]0,89966	0,95	345	323	Kauffman and Donato, 2011
34	Common equation (Phương trình chung)	Wtop= 0,251*p*(D1.3)2,46	0,98	104	49	Komiyama et al. (2005)
35	Common equation (Phương trình chung)	Wtop= 0,168*p*(D1.3)2,46	0,99	84	50	Chave et al. (2005)
36	Common equation (Phương trình chung)	Wtop= 0,168*p*(D1.3)2,471	0,99	84	42	Kauffman and Donato, 2011
37	Common equation (Phương trình chung)	Wtop= 0,0509*p*(D1.32)*H	NA	84	42	Kauffman and Donato, 2011
II	Cây bụi
38	Aegiceras corniculatum (Sú)	Wtop= 3,1253*(CD2*H)0,9063	0,99	16	NA	Weiguo Fu and Yanyou Wu 2011
39	Avicennia marina (Mấm biển) Dạng cây bụi	Wtop= 1,8247*(CD2*H)1,0202	0,98	17	NA	Weiguo Fu and Yanyou Wu 2011
40	Kandelia candel (Trang)	Wtop= 2,5904*(CD2*H)0,9987	0,85	15	NA	Weiguo Fu and Yanyou Wu2011
III	Cau dừa
41	Nypa fruticans	Wtop= 0.029*L2,013				Wilson, N. 2010

CHÚ THÍCH:

D1.3	là đường kính thân cây tại vị trí 1,3m, đơn vị tính là cm.
p	là khối lượng riêng của từng loại gỗ cây rừng ngập mặn, được tính bằng g/cm³ hoặc tấn/m³
CD	là đường kính tán, đơn vị là m;
H	là chiều cao cây, đơn vị là m;
WStilt	là sinh khối của rễ cà kheo (rễ chống phần trên mặt đất).
L	là tổng chiều dài lá của cây họ cau, dừa.
r2	là hệ số tương quan của phương trình;
n	là số cây tham gia xây dựng phương trình
Dmax	là giới hạn đường kính áp dụng phương trình.

 

PHỤ LỤC L

(tham khảo)

Phương trình lựa chọn xác định sinh khối các loài cây gỗ rừng ngập mặn

TT	Tên Tiếng Việt	Tên La tinh	Khối lượng riêng của gỗ (p)	Phương trình sinh khối trên mặt đất (Wtop) kg	Tác giả	Dmax	r2
1	Sú	Aegiceras corniculatum	0,60	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
2	Sú đỏ	Aegiceras floridum	0,76	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
3	Giá	Excoecaria agallocha	0,726	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
4	Bần chua (Bần sẻ)	Sonneratia lanceolata (Sonneratia caseolaris)	0,41	Wtop = 0,168*p*D1.32,47	Chave et al. (2005)	50	0,99
					Komiyama et al. (2005)	45	0,95
5	Bần đắng (Bần trắng)	Sonneratia alba	0,647	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
6	Bần không cánh	Sonneratia apetala	0,53	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
7	Bần ổi	Sonneratia ovata	0,42	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
8	Cóc đỏ	Lumnitzeta littorea	0,737	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
9	Cóc hồng (lai)	Lumnitzeta x rosea	0,737	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
10	Cọc vàng trắng	Lumnitzera racemosa	0,737	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
11	Bằng phi	Pemphis acidula	1,06	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
12	Côi	Scyphiphora hydrophyllacea	0,69	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
13	Cui biển	Heritiera littoralis	0.51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
14	Tra bồ đề (Tra lâm vồ)	Thespesia populnea	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
15	Quao nước	Dolichandron e spathacea	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
16	Dà quánh	Ceriops zippeliana (Ceriops decandra)	0,73	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
17	Dà vôi	Ceriops tagal	0,884	Wtop = 0,168*p*D1.32,47	Chave et al. (2005	50	0,99
					Komiyama et al. (2005)	45	0,95
18	Đâng (đước vòi)	Rhizophora stylosa	0,913	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
19	Đưng (đước bộp)	Rhizophora mucronata	0,792	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
20	Đước (đước đôi)	Rhizophora apiculata	0,855	Wtop = 0,235*D1.32,42	Ong, J.E., Gong, W.K., Wong, C.H (2004)	28	0,98
21	Đước (lai)	Rhizophora x lamarckii	0,93	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
22	Trang	Kandelia obovata	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
23	Trang (Vẹt thang, Vẹtdìa)	Kandelia candel	0,53	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
24	Vẹt dù (Vẹt dù bông đỏ)	Bruguiera gymnorhiza	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
25	Vẹt hainesii	Bruguiera hainesii	0,82	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
26	Vẹt khang (Vẹt đen, Vẹt dù, Vẹt tách)	Bruguiera sexangula	0,763	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
27	Vẹt tách (Vẹt khang)	Bruguiera parviflora	0,763	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
28	Vẹt trụ (Vẹt thăng)	Bruguiera cylindrica	0,726	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
29	Tim lang	Barringtonia racemosa	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
30	Mắm biển	Avicennia marina	0,650	Wtop = 0,140*D1.32,40	Fromard et al. (1998) Comley McGuinness (2005)	35	0,97
31	Mắm đen (Mắm lưỡiđòng)	Avicennia officinalis	0,51	Wtop = 0,168*p*D1.32,47	Chave et al. (2005)	0,5	0,99
					Komiyama etal. (2005)	45	0,95
32	Mắm quăn	Avicennia rumphiana (Avicennia lanata)	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
33	Mắm trắng	Avicennia alba	0,70	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
34	Ô rô tím	Acanthus ilicifolius	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
35	Ô rô trắng	Acanthus ebracteatus	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyamaetal. (2005)	45	0,95
36	Xu mekong (Xu sung, Su sung)	Xylocarpus moluccensis (exx. mekongensis)	0,571	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama etal. (2005)	45	0,95
37	Xu ổi	Xylocarpus granatum	0,686	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95
38	Tra (Tra làm chiếu)	Hibiscus tiliaceus	0,51	Wtop = 0,251*p*D1.32,46	Komiyama et al. (2005)	45	0,95

CHÚ THÍCH:

D1.3	là đường kính thân cây tại vị trí 1,3m, đơn vị tính là cm.
p	là khối lượng riêng của từng loại gỗ cây rừng ngập mặn, được tính bằng g/cm³ hoặc tấn/m³
CD	là đường kính tán, đơn vị là m;
H	là chiều cao cây, đơn vị là m

 

PHỤ LỤC M

(tham khảo)

Phương trình sử dụng để xác định sinh khối của các loài cây rừng ngập mặn dạng cây bụi

TT	Tên tiếng Việt	Tên Latinh	Phương trình sinh khối trên mặt đất	Tác giả	r2
1	Sú	Aegiceras corniculatum	Wtop = 3,1253*(CD2H)0,9063	Weigue Fu and Yanyou Wu (2011)	0,99
2	Mắm biển	Avicennia marina	Wtop= 1,8247*(CD2H)1,0202	Weigue Fu and Yanyou Wu (2011)	0,97
3	Trang (Vẹt thang, Vẹt dìa)	Kandelia candel	Wtop = 2,5904*(CD2H)0,9987	Weigue Fu and Yanyou Wu (2011)	0,84

 

PHỤ LỤC N

(tham khảo)

Phương trình sử dụng để xác định sinh khối của các loài cây rừng ngập mặn dạng cau dừa

TT	Tên tiếng Việt	Tên Latinh	Phương trình sinh khối trên mặt đất	Tác giả
1	Dừa nước	Nypa fruticans	Wtop = 0,029*L2,013	Wilson, N. 2010

CHÚ THÍCH: L là tổng chiều dài lá (mét)

 

PHỤ LỤC O

(tham khảo)

Phương trình xác định sinh khối lâm phần rừng tự nhiên

Vùng sinh thái	Loại rừng	Phương trình	Nguồn trích dẫn
Đông Nam Bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,1277 x D2,3943	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,0530 x (D2H0,7)1,0072	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,2328 x(D2,4p)0,9933	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,0968 x(D2H0,7p)10037	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Nửa rụng lá	AGB = 0,0670 xD2,5915	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Nửa rụng lá	AGB = 0,0154 x(D2H0,7)1,1682	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Nửa rụng lá	AGB = 0,0560 x(D2,4p)1,1655	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Nửa rụng lá	AGB = 0,0159 x(D2H0,7p)1,2275	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Rừng tre (bambusa balcoa)	AGB = 0,1006 xD2,2220	UN-REDD (2014)
Đông Nam Bộ	Rừng tre (bambusa balcoa)	AGB = 0,0644 xD1,9696H0,3426	UN-REDD(2014)
Tây Nguyên	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,222*D1.32,387	UN-REDD (2014)
Tây Nguyên	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,098*exp(2,08*Ln(D1.3) + 0,71*Ln(H) + 1,12*Ln(WD))	UN-REDD (2014)
Tây Nguyên	Nửa rụng lá	AGB = 0,14*DBH2,31	UN-REDD (2014)
Tây Nguyên	Rừng tre (bambusa balcoa)	AGB = 0,182*D1.32,16	UN-REDD (2014)
Duyên hải Nam Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = exp(-2,24267 + 247464*ln(D1.3)	UN-REDD (2014)
Duyên hải Nam Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = -2,23222 + 0,744261* log(D1.32*H) + 1,13674*log(WD) + 0,17046*log(DBH2*CA)	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Lá rộng thường xanh	Ln(AGB) = -1,0703 + 2,3028*ln (D) + 1,2901*ln(WD)	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Rừng tre (Dendrocalamus barbatus)	AGB = 0,1726*D1.32,0545	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,1245 x D1.32,4163	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,0421 x (D2H)0,9440	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,2105 x (D2,4p)1,0025	UN-REDD (2014)
Duyên hải Bắc Trung bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,0704 x (D2Hp)0,9389	UN-REDD (2014)
Đông Bắc bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,1142 xD2,4451	UN-REDD (2014)
Đông Bắc bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,0547 x D21148x H0,6131	UN-REDD(2014)
Đông Bắc bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,2176 x D23825 xρ0,7996	UN-REDD (2014)
Đông Bắc bộ	Lá rộng thường xanh	AGB = 0,1173 x (D2H0,7ρ)0,9898	UN-REDD (2014)
Đông Bắc bộ	Rừng tre (Indosasa angustata)	AGB = 0,2184 x D1.31,8517	UN-REDD (2014)
Đông Bắc bộ	Rừng tre (B. chirostachayoides)	AGB = 0,5043 x D1.31,4587	UN-REDD(2014)
Đông Bắc bộ	Rừng tre (B. chirostachayoides)	AGB = 0,3153*D1.31,3450*H0,2528	UN-REDD (2014)

 

PHỤ LỤC P

(tham khảo)

Phương trình xác định sinh khối lâm phần rừng trồng

Vùng sinh thái	Loài	Phương trình	Nguồn
Miền Bắc Vệt Nam	Acacia mangium x auriculiformis (Keo lai)	AGB = 0,150*DBH2,222 (R2 = 0,86)	Phuong.V.T (2008)
Miền Trung Vệt Nam	Acacia mangium x auriculiformis (Keo lai)	AGB = 0,085*DBH2,296 (R2 = 0,88)	Phuong.V.T (2008)
Miền Nam Việt Nam	Acacia mangium x auriculiformis (Keo lai)	AGB = 0,065*DBH2,472 (R2 = 0,92)	Phuong.V.T (2008)
Bà Rịa Vũng Tàu	Acacia mangium x auriculiformis (Keo lai)	Ln(AGB) = 7,767 + 0,106 xA+1,150ln(DBH), R2 = 0,97 Ln(AGB) = 8,815 + 0,147 x Hvn + 0,187ln(A), R2 =0,97	Bao.T.Q &CS (2019)
Miền Nam Việt Nam	Acacia mangium x auriculiformis (Keo lai)	AGB = 323,978*exp(-5,86208*exp(-0,299642*A), (R2 = 0,99)	Them.N.V (2021)
Miền Nam Việt Nam	Hevea brasiliensis (Cao su)	AGB = 1,036*DBH0,243Hvn1,503 (R2 = 0,991)	Thinh.N.V&CS(2023)
Mền Bắc Việt Nam	Pinus kesiya (Thông ba lá)	AGB =0,24*DBH2,91 (R2 = 0,98)	Phuong.V.T (2011)
Việt Nam	Pinus latteri (Thông nhựa)	Ln(AGB) = 8,125 + 0,657 x lnG + 0,563 x lnHvn (R2 = 0,95)	Trieu, Đ.T (2009)
Việt Nam	Pinus massoniana Lamb (Thông mã vĩ)	Ln(AGB) = 8,555 + 0,644 x lnG + 0,406 x lnHvn (R2 = 0,97)	Trieu, Đ.T (2009)
Tây nguyên	Litsea glutinosa (Bời lời nhớt)	Log(SKtươi) = -1,6425 + 1,60676*Log(DBH) (R2 = 0,886)	Huy.B (2009)
Miền Nam Việt Nam	Ceriops zippeliana (Dà quánh)	AGB = 0.2079*DBH2,407 (r2= 0.97)	Binh, C.H & Nam, V.N, 2010
Miền Nam Việt Nam	Ceriops tagal (Dà vôi)	AGB = 0.856*DBH1,53 (r2 = 0.92)	Nam, V.N, 2010
Miền Nam Vệt Nam	Avicennia alba (Cây Mắm)	AGB = 0.1292*DBH2,4137 (r2 = 0.94)	Binh, C.H&Nam, VN, 2010
Miền Nam Việt Nam	Rhizophora apiculata (Cây Đước)	AGB = 0.3482*DBH2,2965	Nam,V.Nand Thanh, LK,2010
Miền Nam Vệt Nam	Lumnitzeraracemosa (Cóc trắng)	AGB = 0.075*DBH2,3721 (r2=0.99)	Nam, V.N, 2011

 

Thư mục tài liệu tham khảo

[1]Trần Quang Bảo, Võ Thành Phúc (2019), Nghiên cứu sinh khối và khả năng hấp thụ CO₂ của rừng trồng Keo lai tại tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Lâm nghiệp, số 2/2019

[2]Võ Đại Hải, Đặng Thịnh Triều, 2012. Nghiên cứu khả năng hấp thụ các-bon của rừng tự nhiên lá rộng thường xanh, bán thường xanh, và rụng láở Tây Nguyên, Báo cáo tổng kết đề tài cấp Bộ;

[3]Vũ Tiến Hinh (2012). Giáo trình điều tra rừng, Trường Đại học Lâm nghiệp, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội

[4]Bảo Huy, 2012. Xác định lượng CO₂ hấp thụ của rừng lá rộng thường xanh vùng Tây Nguyên làm cơ sở tham gia chương trình giảm thiểu khí phát thải từ suy thoái và mất rừng. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ. Bộ Giáo dục và Đào tạo;

[5]Howard, J., Hoyt, S., Isensee, K., Telszewski, M., Pidgeon, E. (eds.) (2014). Coastal Blue Carbon: Methods for assessing carbon stocks and emissions factors in mangroves, tidal salt marshes, and seagrasses. Conservation International, Intergovernmental OceanographicCommission of UNESCO, International Union for Conservation of Nature. Arlington, Virginia,USA;

[6]IPCC (2006),Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. In Volume 4; Agriculture, Forestry and Other Land Use, Institute for Global Environmental Strategies (IGES), Japan.

[7]Thông tư số 33/2018/TT-BNNPTNT ngày 16/11/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến rừng;

[8] Thông tư số 16/2023/TT-BNNPTNT ngày 15/12/2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 33/2018/TT-BNNPTNT ngày 16 tháng 11 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến rừng

[9]Nguyễn Văn Thêm và cộng sự (2021), Xây dựng các hàm sinh khối đối với rừng tự nhiên và rừng trồng. NXB Khoa học kỹ thuật.

[10]Nguyễn Văn Thịnh và cộng sự (2023), Nghiên cứu sinh khối và khả năng hấp thụ CO₂ của rừng trồng Cao su (Hevea Brasiliensis) tại Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp, 2023.

[11]Đặng Thịnh Triều (2009), Nghiên cứu khả năng cố định carbon của rừng trồng Thông mã vĩ (Pinus massoniana Lambert) và Thông nhựa (Pinus merkusii Jungh et. de Vriese) làm cơ sở xác định giá trị môi trường rừng theo cơ chế phát triển sạch ở Việt Nam. Luận án Tiến sĩ Khoa học Lâm nghiệp, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

[12]UN-REDD Programme (2012). Tree allometric equation development for estimation of forest above ground biomass in Vietnam. Part A-lntroduction and Background of Study

[13]Vũ Tấn Phương, Nguyễn Viết Xuân (2008), Xây dựng mô hình tính toán trữ lượng các-bon rừng trồng Keo lai ở Việt Nam. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, số 8/2008.

[14]Vũ Tấn Phương (2011), Xây dựng mô hình tính toán sinh khối cây cá thể Thông ba lá ở huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp.

[15]Vũ Tấn Phương, Phạm TT, Trần NMH, Nguyễn TTA, Nguyễn TVA và Tăng TKH. 2023. Thị trường các-bon xanh tại Việt Nam: Tiềm năng và thách thức phát triển trong tương lai. Báo cáo chuyên đề 9. Bogor, Indonesia: Tổ chức Nghiên cứu Lâm nghiệp Quốc tế (CIFOR); Nairobi, Kenya: Tổ chức Nông Lâm Thế Giới (ICRAF).

[16]VFCS (2022). Tài liệu tham khảo: Hướng dẫn kỹ thuật điều tra, đánh giá, trữ lượng, năng suất, chất lượng rừng trồng cho các chủ rừng nhỏ.

[17]Cục Kiểm lâm (2024). Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật điều tra rừng Quyết định số 145/QĐ-KL-CĐS ngày 18 tháng 6 năm 2024.

[18]Cục Kiểm lâm (2024). Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật xác định sinh khối và trữ lượng các-bon rừng ngập mặn, theo Quyết định số 316/QĐ-LN-SXLN ngày 29 tháng 10 năm 2024.