Quyết định 03/2007/QĐ-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc ban hành Quy định kỹ thuật thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000

QUYẾT ĐỊNH

CỦA BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG SỐ 03/2007/QĐ-BTNMT

NGÀY 12 THÁNG 02 NĂM 2007 BAN HÀNH QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

THÀNH LẬP BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH ĐÁY BIỂN TỶ LỆ 1: 50 000

BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Căn cứ Nghị định số 12/2002/NĐ-CP ngày 22 tháng 01 năm 2002 của Chính phủ về hoạt động đo đạc và bản đồ;

Căn cứ Nghị định số 91/2002/NĐ-CP ngày 11 tháng 11 năm 2002 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường;

Theo đề nghị của Cục trưởng Cục Đo đạc và Bản đồ và Vụ trưởng Vụ Pháp chế,

QUYẾT ĐỊNH:

KT. BỘ TRƯỞNG

THỨ TRƯỞNG

Đặng Hùng Võ

QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

THÀNH LẬP BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH ĐÁY BIỂN TỶ LỆ 1: 50 000
(Ban hành kèm theo Quyết định số 03/2007/QĐ-BTNMT ngày 12 tháng 02 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường)

1. Quy định này quy định các yêu cầu kỹ thuật cần thiết cho việc đo đạc thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000. 

3. Mục đích sử dụng bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000 gồm:

3.1 Làm tài liệu cơ bản, phục vụ mục đích quy hoạch, điều tra, thăm dò, quản lý kinh tế biển trên vùng lãnh hải thuộc chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam; phục vụ an ninh, quốc phòng và  công tác nghiên cứu biển.

3.2 Làm  cơ sở dữ liệu để biên vẽ bản đồ địa hình đáy biển các tỷ lệ nhỏ hơn, biên vẽ bản đồ nền, xây dựng hệ thống thông tin địa lý (GIS), biên tập các bản đồ chuyên đề.

4. Bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 được thành lập bằng công nghệ đo vẽ bản đồ số.

6. Công tác xuất bản bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 quy định như bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 phần đất liền.

7. Mỗi mảnh bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 có một lý lịch bản đồ. Lý lịch bản đồ được ghi trên giấy theo quy định tại Quy phạm thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 và được lập dưới dạng số theo mẫu quy định tại Phụ lục số 1 ban hành kèm theo Quy định kỹ thuật này. Tệp lý lịch bản đồ được lưu trên đĩa CD-ROM cùng với bản đồ gốc.

8. Đối với mảnh bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 có phần đất liền, đảo phải thể hiện theo nguyên tắc sau:

8.1 Phần đất liền và đảo chưa có bản đồ, khi đo vẽ bản đồ địa hình đáy biển phải đo vẽ cả phần đất liền và đảo. Công tác đo vẽ phần đất liền và đảo thực hiện theo quy định của Quy phạm thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 và Ký hiệu bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 và 1:100 000;

8.2 Phần đất liền và đảo đã có bản đồ xuất bản ở tỷ lệ 1:50 000 phải ghép nối với phần địa hình đáy biển mới đo vẽ. Mảnh bản đồ được ghép nối nội dung giữa bản đồ địa hình phần đất liền và đảo tỷ lệ 1:50 000 đã xuất bản với nội dung phần địa hình đáy biển mới đo vẽ được coi là mảnh bản đồ địa hình  tỷ lệ 1:50 000 chính thức và kể từ thời điểm hoàn thành bản đồ này, bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 phần đất liền và đảo đã xuất bản trước đó chỉ còn giá trị là tài liệu tham khảo đối với phần nội dung  đất liền và đảo.

8.3 Phần đất liền và đảo đã có bản đồ xuất bản khác tỷ lệ phải biên tập về tỷ lệ 1:50 000 và ghép nối với phần địa hình đáy biển mới đo vẽ;

9. Bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 được thành lập bằng các phương pháp sau:

9.1 Phương pháp đo vẽ trực tiếp ở thực địa thực hiện bằng sử dụng các máy đo sâu hồi âm đơn tia, đa tia và công nghệ định vị vệ tinh GPS. Đối với các vùng biển sát đất liền, tầu thuyền không thể vào được thì sử dụng phương pháp đo chi tiết bằng sào đo, kết hợp với việc sử dụng máy định vị vệ tinh GPS cầm tay, máy toàn đạc điện tử;

9.2 Phương pháp quét bằng thiết bị laze dựa trên cơ sở sử dụng các máy quét laze đặt trên máy bay và công nghệ định vị GPS đối với vùng biển nông và nước biển có độ trong cao;

9.3 Phương pháp biên vẽ từ bản đồ địa hình đáy biển  có tỷ lệ lớn hơn.

10. Trong quá trình đo vẽ thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 biên tự do hoặc biên tiếp giáp với các mảnh bản đồ đã xuất bản phải đo vẽ chờm ra ngoài khung một dải không nhỏ hơn 8mm trên bản đồ. Phần đo vẽ chờm  ra ngoài khung chỉ thể hiện trên bản đồ gốc mà không thể hiện khi in bản đồ trên giấy.

11. Công tác thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 được tiến hành theo Thiết kế kỹ thuật - dự toán đã được cấp có thẩm  quyền phê duyệt.

12. Các máy móc, thiết bị sử dụng trong đo vẽ thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000 phải đồng bộ, đáp ứng yêu cầu độ chính xác của bản đồ và được kiểm tra, kiểm nghiệm đúng theo quy định hiện hành. Các tài liệu kiểm nghiệm máy, thiết bị kỹ thuật được lưu trữ cùng bản đồ gốc.

13. Công tác kiểm tra, nghiệm  thu sản phẩm bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000 thực hiện theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

CHƯƠNG IV

QUY ĐỊNH ĐO VẼ NỘI DUNG BẢN ĐỒ

1. Quan trắc mực nước thuỷ triều trong quá trình đo đạc ngoại nghiệp thành lập bản đồ địa hình đáy biển là công tác thu thập số liệu về mực nước biển tức thời để quy đổi giá trị độ sâu từ mặt nước biển tức thời tới bề mặt địa hình đáy biển theo hệ thống độ cao nhà nước (giá trị độ sâu từ mặt nước biển trung bình tại Hòn Dấu tới bề mặt địa hình đáy biển).

Thời gian quan trắc mực nước thuỷ triều phải đồng thời với thời gian đo sâu được kéo dài trong suốt quá trình đo ngoại nghiệp.

1.1 Các phương pháp quan trắc mực nước thuỷ triều gồm:

a) Sử dụng các thước đo mực nước tại trạm nghiệm triều để đo mực nước;

b) Sử dụng thiết bị quan trắc thuỷ triều tự động (máy triều ký tự động) đặt tại trạm nghiệm triều để xác định mực nước;

c) Sử dụng các thiết bị quan trắc mực nước thuỷ triều ngoài khơi để xác định mực nước.

1.2 Khoảng cách tối đa giữa hai trạm nghiệm  triều hoặc trạm quan trắc thuỷ triều không được lớn hơn 50km.

1.3 Độ cao mốc “0” trạm nghiệm triều phải đo dẫn từ các điểm độ cao nhà nước từ hạng IV trở lên hoặc đo dẫn từ các điểm toạ độ nhà nước có đo nối độ cao với độ chính xác tương đương độ chính xác đo cao hình học từ hạng IV trở lên.

Đo dẫn độ cao từ điểm độ cao nhà nước tới mốc “0” trạm nghiệm triều được thực hiện bằng đo cao hình học. Thiết kế đo dẫn phải nêu rõ trong thiết kế kỹ thuật - dự toán và bảo đảm độ chính xác của điểm “0” độ cao trạm nghiệm triều theo quy định tại mục 6 Chương II của Quy định này; trường hợp sử dụng phương pháp khác để đo dẫn độ cao vẫn đảm bảo độ chính xác theo qui định trên thì phải nêu rõ trong Thiết kế kỹ thuật – dự toán và phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

1.4 Quy định về cách đọc mực nước biển trên thước đo mực nước như sau:

a) Khoảng cách thời gian giữa hai lần đọc thước đo mực nước là 30 phút và đọc tại thời điểm tròn giờ hoặc tròn 30 phút, trừ trường hợp qui định tại tiết b) điểm này;

b) Khoảng cách thời gian giữa hai lần đọc thước đo mực nước là 10 phút và đọc tại thời điểm chẵn 10 phút cho khoảng thời gian 30 phút trước điểm triều cường hoặc triều kiệt và 30 phút sau điểm triều cường hoặc triều kiệt;

c) Tại mỗi thời điểm đọc thước đo mực nước phải đọc số 2 lần, lần thứ  nhất đọc tại mực nước ở chân sóng, lần  thứ hai đọc tại mực nước ở đỉnh sóng; số đọc tới cm; giá trị đo mực nước là giá trị trung bình của hai lần đọc số;

d) Tại thời điểm chuyển việc đọc số trên thước đo mực nước nước từ thước đo mực nước này sang thước đo mực nước khác phải đọc số đọc đồng thời trên cả hai thước đo mực nước; độ lệch về độ cao của mực nước biển tính theo hai thước đo mực nước, không được vượt quá 1cm.

1.5 Xây dựng đồ thị biến động của mực nước theo thuỷ triều trong ngày dựa vào kết quả đo mực nước; trường hợp đồ thị biến động của mực nước thuỷ triều trong ngày không phù hợp với quy luật thuỷ triều tại khu đo theo lịch triều do Trung tâm Khí tượng Thuỷ văn Biển công bố hàng năm thì phải tìm nguyên nhân và báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về đo đạc và bản đồ quyết định.

1.6 Độ cao mực nước biển tức thời được xác định như sau:

a) Trường hợp quan trắc thuỷ triều bằng thước đo mực nước:

Tính độ cao mực nước biển tại các thời điểm đọc thước đo mực nước bằng cách cộng số đọc trên thước đo mực nước với độ cao mốc "O" của thước đo mực nước;

Độ cao mực nước biển tại một thời điểm là giá trị nội suy theo thời gian giữa hai số đọc mực nước biển liên tiếp trước và sau thời điểm đó trên thước đo mực nước;

b) Trường hợp sử dụng triều ký tự động thì độ cao mực nước biển tại một thời điểm là số đọc lấy trên băng triều ký tự động đối với triều ký cơ học hoặc là số đọc lấy trên tệp số liệu đối với triều ký số.

2. Đo địa hình đáy biển

2.1 Phương pháp đo địa hình đáy biển gồm :

a) Đối với vùng biển sâu, tàu đo có thể hoạt động được thì vị trí được xác định bằng công nghệ định vị vệ tinh GPS, độ sâu được xác định bằng máy đo sâu hồi âm theo các tuyến đo sâu;

b) Đối với vùng biển nông, tàu đo không vào được thì vị trí được xác định bằng công nghệ định vị vệ tinh GPS  hoặc toàn đạc điện tử, độ sâu được đo bằng  sào đo.

2.2 Thiết bị sử dụng trong đo sâu gồm:

a) Tàu đo;

b) Máy thu tín hiệu định vị vệ tinh GPS, DGPS, RTK GPS có sai số định vị không vượt quá 5 m;

c) Máy toàn đạc điện tử;

d) Máy đo sâu hồi âm kỹ thuật số có sai số đo sâu không vượt quá 5cm  ± 2%0 D (D là độ sâu đo);

đ) Địa bàn số

e) Phần mềm điều khiển quá trình đo, có khả năng dẫn đường cho các tuyến đo sâu, đồng bộ hoạt động của máy định vị vệ tinh GPS và máy đo sâu hồi âm, thu nhận dữ liệu từ máy định vị vệ tinh GPS và máy đo sâu hồi âm;

g) Máy tính có khả năng kết nối với máy định vị vệ tinh GPS máy đo sâu hồi âm và địa bàn số.

2.3 Các tuyến đo sâu và phải bảo đảm các quy định sau:

a) Trường hợp sử dụng máy đo sâu hồi âm đơn tia:

- Tuyến đo sâu phải song song với chiều dốc của bề mặt địa hình;

- Khoảng cách giữa hai tuyến đo sâu liền kề không lớn hơn 500 m ngoài thực địa (1cm trên bản đồ); đối với vùng địa hình phức tạp thì mật độ tuyến đo sâu có thể tăng đến 2 lần;

- Các tuyến đo sâu phải được thiết kế cụ thể trong Thiết kế kỹ thuật - dự toán.

b) Trường hợp sử dụng máy đo sâu hồi âm chùm tia:

- Mật độ tuyến đo sâu phụ thuộc vào độ sâu đáy biển và góc mở chùm tia của máy đo sâu hồi âm và phải được thiết kế sao cho bảo đảm diện tích được quét bằng chùm tia hồi âm phải phủ kín bề mặt địa hình đáy biển toàn bộ khu đo và bảo đảm độ phủ của diện tích được quét giữa hai tuyến đo liền kề không nhỏ hơn 5% độ rộng của diện tích được quét theo tuyến đo.

- Các tuyến đo sâu phải được thiết kế cụ thể trong Thiết kế kỹ thuật - dự toán

2.4 Các tuyến đo kiểm tra:

a) Trường hợp sử dụng máy đo sâu hồi âm đơn tia thì phải thiết kế các tuyến đo  bảo đảm các qui định sau:

- Tuyến đo kiểm tra phải cắt tuyến đo sâu với góc cắt không nhỏ hơn 45⁰ và không lớn hơn 135⁰, tốt nhất là 90⁰;

- Tổng chiều dài các tuyến đo kiểm tra không nhỏ hơn 10% tổng chiều dài các tuyến đo sâu  và được phân bố đều trên toàn khu đo.

b) Trường hợp sử dụng máy đo sâu hồi âm chùm tia thì không cần thiết kế các tuyến đo sâu kiểm tra. Việc kiểm tra kết quả đo sâu căn cứ vào số liệu đo sâu thuộc phần diện tích được quét có độ phủ giữa hai tuyến đo liền kề.

2.5 Các thiết bị đo đạc trên tầu được lắp đặt và kiểm tra theo quy định sau:

a) Tâm antena của máy định vị vệ tinh GPS phải trùng với tâm cần phát biến của máy đo sâu hồi âm trên một đường thẳng đứng; trường hợp không thể lắp đặt trùng tâm được thì phải xác định các yếu tố lệch tâm và đưa các yếu tố này vào phần mềm điều khiển quá trình đo;

b) Trục của địa bàn số phải lắp đặt song song với trục thân tàu; trường hợp không thể lắp đặt song song được thì phải xác định góc lệch giữa trục địa bàn số và trục thân tàu và đưa yếu tố này vào phần mềm điều khiển quá trình đo;

c) Trước và sau đợt công tác, phải kiểm nghiệm độ chính xác của máy định vị vệ tinh GPS, máy đo sâu hồi âm, địa bàn số; đối với máy đo sâu hồi âm còn phải xác định tốc độ truyền âm thanh trong nước biển tại khu đo và nhập giá trị tốc độ truyền âm vào máy đo sâu hồi âm;

d) Độ ngập cần phát biến của máy đo sâu hồi âm phải đo chính xác tới cm và nhập vào máy đo sâu hồi âm; độ ngập cần phát biến phải được kiểm tra hàng ngày trước khi đo và kiểm tra lại sau khi đo;

đ) Thiết kế các tuyến đo sâu và tham số chuyển đổi hệ quy chiếu phải nhập vào phần mềm điều khiển quá trình đo; tham số chuyển đổi hệ quy chiếu phải được kiểm tra hàng ngày trước khi đo.

2.6 Trong thời gian tiến hành đo, các tuyến đo sâu và các tuyến đo kiểm tra phải được thực hiện đúng theo thiết kế với độ lệch so với tuyến thiết kế không vượt quá 50 m.

2.7 Trên mỗi tuyến đo, khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp đồng thời được đo độ sâu và xác định vị trí không được vượt quá 100m.

2.8 Quá trình đo sâu, định vị phải  được ghi chép đầy đủ trong sổ đo sâu.

2.9 Toạ độ các điểm đo xác định bằng công nghệ định vị vệ tinh GPS trong hệ quy chiếu toàn cầu WGS - 84 phải được tính chuyển về hệ quy chiếu quốc gia VN - 2000. Việc tính chuyển toạ độ được thực hiện bằng phương pháp sau:

a) Đưa các tham số tính chuyển hệ quy chiếu vào phần mềm điều khiển quá trình đo trước khi tiến hành đo.

b) Việc đo đạc bản đồ địa hình đáy biển được thực hiện trong hệ quy chiếu toàn cầu WGS - 84 và toàn bộ số liệu định vị được tính chuyển theo quy định tại “Thông tư hướng dẫn áp dụng hệ quy chiếu và hệ tọa độ quốc gia VN - 2000”. 

2.10 Việc đo địa hình đáy biển bằng sào đo đối với khu vực biển nông được thực hiện theo quy định sau:

a) Mật độ điểm đo sâu bằng sào đo không nhỏ hơn 30 điểm trên một dm² bản đồ;

b) Việc xác định toạ độ đầu sào đo bằng toàn đạc điện tử được thực hiện theo quy định tại Quy phạm thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50 000 trên đất liền;

c) Việc xác định toạ độ sào đo theo phương pháp định vị vệ tinh GPS được thực hiện bằng chế độ xác định thời điểm định vị bằng tay (manual logging) để ghi lại số liệu toạ độ điểm đo sâu vào tệp đo;

3. Việc lấy chất đáy (trường hợp có yêu cầu đo vẽ chất đáy) thực hiện bằng gàu múc hoặc ống phóng lấy chất đáy theo quy định sau:

3.1 Mật độ các điểm lấy chất đáy được quy định cụ thể trong thiết kế kỹ thuật - dự toán dựa vào yêu cầu cụ thể đối với thông tin về chất đáy.

3.2 Toạ độ điểm lấy chất đáy được xác định bằng công nghệ định vị vệ tinh GPS có độ chính xác tương đương với độ chính xác định vị điểm đo sâu.

3.3 Quá trình lấy chất đáy được tiến hành độc lập với việc đo sâu tại khu vực biển sâu và đồng thời với việc đo sâu bằng sào tại khu vực biển nông.

3.4 Mẫu chất đáy được phân tích tại thực địa và ghi vào sổ lấy mẫu chất đáy.

3.5 Đối với khu vực biển sâu không có khả năng lấy chất đáy thì có thể sử dụng các thiết bị phân tích chất đáy gắn với máy đo sâu để thu nhận các thông tin về chất đáy.

4. Vị trí đường bờ được xác định như sau:

4.1 Trường hợp có vệt đường bờ tại thực địa thì xác định toạ độ vệt đường bờ bằng máy định vị vệ tinh GPS hoặc máy toàn đạc điện tử,

4.2 Trường hợp không có vệt đường bờ tại thực địa thì vị trí đường bờ được xác định là mép nước thuỷ triều cao nhất tại khu vực đo trong thời gian đo ngoại nghiệp; mép nước thuỷ triều cao nhất được xác định bằng máy định vị vệ tinh GPS.

5. Công trình, địa vật tự nhiên và nhân tạo được xác định như sau:

5.1 Đối với công trình, địa vật nổi trên mặt biển hoặc nửa nổi nửa chìm thì vị trí được xác định bằng máy định vị vệ tinh GPS, chiều cao được xác định bằng thước dây hoặc đo cao lượng giác; trường hợp công trình, địa vật nửa nổi nửa chìm vị trí được xác định khi triều kiệt.

Trường hợp các công trình, địa vật có đồ hình vẽ được theo tỉ lệ bản đồ bản đồ thì phải xác định vị trí đường bao và tâm của công trình, địa vật đó; trường hợp công trình, địa vật có diện tích nhỏ không vẽ được theo tỉ lệ bản đồ thì phải xác định vị trí của tâm công trình, địa vật đó (việc xác định tâm công trình, địa vật có thể thực hiện bằng đo đạc trực tiếp hoặc tính toán gián tiếp).

5.2 Đối với công trình, địa vật chìm dưới mặt nước thì vị trí được xác định bằng phương pháp quét âm đáy biển (sound scanning); trường hợp không xác định được bằng phương pháp quét âm đáy biển thì phải quy định cụ thể trong Thiết kế kỹ thuật - dự toán.

6. Thảm thực vật được xác định như sau:

6.1 Đối với thảm thực vật nổi trên mặt biển hoặc nửa nổi nửa chìm thì vị trí được xác định bằng máy định vị vệ tinh GPS hoặc toàn đạc điện tử tại thời điểm triều kiệt theo quy định sau:

a) Trường hợp thảm thực vật có diện tích lớn hơn 15 mm² trên bản đồ thì phải xác định vị trí đường bao;

b) Trường hợp thảm thực vật gồm nhiều loại cây mọc thành từng vùng riêng biệt mà mỗi vùng có diện tích lớn hơn 15 mm² trên bản đồ thì phải xác định vị trí đường bao cho từng vùng riêng biệt đó;

c) Trường hợp thảm thực vật gồm nhiều loại cây mọc xen kẽ hoặc mọc thành từng vùng nhưng mỗi vùng có diện tích không lớn hơn 15 mm² trên bản đồ thì xác định đường bao chung cho toàn bộ thảm thực vật đó.

6.2 Đối với thảm thực vật chìm dưới mặt nước thì vị trí được xác định bằng phương pháp quét âm đáy biển; trường hợp không xác định được bằng phương pháp quét âm đáy biển thì phải quy định cụ thể trong thiết kế kỹ thuật - dự toán.

6.3 Tên từng loại cây khi xác định được phải được ghi vào sổ nhật ký đo; trường hợp không xác định được tên thì ghi loại cây hoặc mô tả loại cây vào sổ nhật ký đo.

7. Các yếu tố hàng hải, hải văn được xác định theo quy định sau:

7.1 Vị trí các yếu tố hàng hải, hải văn được xác định bằng máy định vị vệ tinh GPS.

7.2 Vị trí đèn biển được xác định tại tâm của đèn; chiều cao được xác định bằng thước dây hoặc đo cao lượng giác.

7.3 Vị trí phao neo thuyền được xác định tại tâm của phao.

7.4 Vị trí phao tiêu, phao luồng, đèn luồng được xác định tại mép các thiết bị đó.

7.5 Vị trí luồng tàu thuyền ra vào cảng, luồng tàu thuyền ra vào khu vực cửa sông được xác định theo vị trí của phao tiêu, phao luồng, đèn luồng.

7.6 Vị trí các trạm quan trắc hải văn được xác định tại tâm của thước đo mực nước số 01 hoặc tại tâm của triều ký tự động; trường hợp trạm hải văn có cả thước đo mực nước và triều ký tự động thì vị trí được xác định tại tâm của triều ký tự động.

7.7 Tên của các yếu tố hàng hải, hải văn và trọng tải thông luồng phải được ghi vào sổ nhật ký đo.

8. Bãi được xác định theo quy định sau:

8.1 Vị trí bãi nổi và toạ độ, độ cao điểm cao nhất của bãi được đo đạc, xác định tại thời điểm triều kiệt bằng máy định vị vệ tinh GPS hoặc toàn đạc điện tử;

8.3 Vị trí bãi chìm và toạ độ, độ cao điểm cao nhất của bãi được  đo đạc, xác định bằng phương pháp quét âm, máy đo sâu hồi âm hoặc đo sâu bằng sào.

PHỤ LỤC

VỀ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ THÀNH LẬP BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH ĐÁY BIỂN TỶ LỆ 1:50 000
(Kèm theo Quy định kỹ thuật thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50.000 ban hành kèm theo Quyết định số 03/2007/QĐ- BTNMT ngày 12 tháng 02 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường)

Phụ lục số 1

QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ THÀNH LẬP BẢN ĐỒ  ĐỊA HÌNH ĐÁY BIỂN TỶ LỆ 1: 50 000

1. Thiết bị, máy móc sử dụng trong đo vẽ thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000

1.1. Tầu đo đạc: Tầu Đo đạc biển 01 là tầu chuyên dụng, sử dụng trong công tác đo vẽ ngoại nghiệp bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1: 50 000.

Trường hợp tàu Đo đạc biển 01 không đáp ứng được kế hoạch sản xuất phải thuê tàu đo, tàu thuê phải đáp ứng các điều kiện sau:

a) Có khả năng đi biển theo quy định tàu cấp III hạn chế;

b) Tàu có khả năng đi biển an toàn khi cấp gió nhỏ hơn hoặc bằng cấp 7;

c) Đáp ứng được nhu cầu lắp đặt các thiết bị đo đạc trên tàu;

d) Đầy đủ các phương tiện an toàn hàng hải và các phương tiện đảm bảo an toàn cho máy móc thiết bị đo đạc.

1.2. Thiết bị đo đạc đồng bộ trên tầu:

a) Máy đo sâu hồi âm thế hệ mới có hai nguồn dữ liệu ra gồm băng đo sâu và file số liệu có độ chính xác của máy phải £ ± 5 cm + hx 1% - h là độ sâu đo

Các loại máy đo sâu hiện đang sử dụng gồm Raytheon 719, Bathy 500, máy đo sâu ODOM...

b) Thiết bị định vị bao gồm các loại máy thu DGPS có độ chính xác định vị nhỏ hơn hoặc bằng 5m;

Phần mềm đo biển: Hydro Navigation;

Máy tính đo biển từ 2 cổng COM trở lên;

Máy in laze;

Địa bàn Digital ( Trường hợp antena máy GPS lắp trùng với cần phát biến máy đo sâu, không sử dụng địa bàn Digital);

Màn hình dẫn đường cho hoa tiêu;

Thiết bị lấy chất đáy;

Thiết bị bổ trợ gồm máy phát điện, ăcquy, bộ nạp ăcquy, đồng hồ đo điện;

Thiết bị đo thuỷ triều ngoài khơi;

Thiết bị kiểm nghiệm máy đo sâu: Máy đo tốc độ âm, check bar

1.3. Thiết bị tại trạm phát tín hiệu cải chính DGPS trên bờ (Base Station)

a) Khi sử dụng trạm Beacom với kỹ thuật MSK thiết bị sử dụng bao gồm máy thu GPS MSK Trimble 4000, máy phát sóng MSK, thiết bị điều biến , hệ thống Antena phát sóng trung và máy tính P.C

b) Khi sử dụng Radiolink với kỹ thuật phát, truyền sóng cao tần giải UHF thiết bị sử dụng bao gồm máy thu GPS Trimble 4000; bộ Radiolink thu phát tín hiệu cải chính phân sai và máy tính PC.

1.4. Thiết bị xử lý số liệu và biên tập bản đồ bao gồm:

a) Thiết bị phần cứng tối thiểu gồm 01(một) bộ Workstation (02 máy) của Intergraph (01 màn hình 21', 01màn hình 17');

Máy tính Servex 586, Pentium III  300 MHz;

Máy vẽ HP Disgn Jet 750c plus.

b) Phần mềm gồm:

Bộ phần mềm của Intergraph (MGE, Microstation 95, IRAC B, C, quản lý dữ liệu ORACLE ), Auto car R.14, Hydro 6.04, 6.06 và GPSurvey 2.35a

Các phần mềm hoặc phiên bản phần mềm khác có tính năng tương tự.

Các chương trình ứng dụng của đơn vị thi công.

2. CÁC BƯỚC CÔNG NGHỆ VÀ SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ.

Quy trình công nghệ đo vẽ thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ      1:50 000 gồm:

2.1 Thu thập tư, tài liệu, khảo sát khu đo;

2.2. Thiết kế kỹ thuật, lập thiết kế kỹ thuật – dự toán;

2.3. Chuẩn bị, kiểm tra, kiểm nghiệm máy móc, thiết bị. Chuẩn bị giấy tờ công tác, liên hệ với chính quyền địa phương, chuyển lực lượng sản xuất đến địa bàn thi công;

2.4 Công tác đo vẽ ngoại nghiệp:

a) Đo ngoại nghiệp trên tầu, có gắn máy đo sâu hồi âm và định vị DGPS bao gồm  các bước :

Bước 1. Xây dựng trạm nghiệm triều và quan trắc thuỷ triều (trường hợp không dùng trạm nghiệm triều trên bờ, quan trắc thuỷ triều bằng các thiết bị quan trắc ngoài khơi);

Bước 2. Lắp đặt thiết bị trên tàu đo đạc;

Bước 3. Kiểm nghiệm thiết bị máy móc tại thực địa;

Bước 4. Thiết kế đo đạc cải chính phân sai từ trạm tĩnh (Base Station);

Bước 5. Thu nhận số liệu đo sâu và định vị theo các tuyến đo đã thiết kế trong phần mềm đo biển;

Bước 6. Thu nhận số liệu đo sâu và định vị theo các tuyến đo kiểm tra đã thiết kế trong phần mềm đo biển;

Bước 7. Lấy mẫu chất đáy theo thiết kế đã cài đặt trong phần mềm đo biển;

Bước 8. Xử lý, tính toán các files số liệu đo sâu (Hydronav files);

Bước 9. Xử lý các số liệu đo kiểm tra, đánh giá kết quả đo ngoại nghiệp;

Bước 10. Xác định các địa vật trên biển, đo rà soát hải văn (nếu có);

Bước 11. Đo bù, đo lại.

b) Đo chi tiết phần trên bờ, phần nước nông tàu không vào được bao gồm:

Bước 1. Lập lưới khống chế toạ độ và độ cao;

Bước 2. Đo địa hình, địa vật bằng máy toàn đạc điện tử;

Bước 3. Đo sâu bằng sào, bằng quả dọi và xác định toạ độ điểm đo sâu bằng máy thu DGPS;

Bước 4. Đo đường bờ nước bằng máy thu DGPS;

Bước 5. Quan trắc thuỷ triều trong suốt thời gian đo sâu bằng sào, bằng quả dọi;

Bước 6. Xử lý số liệu đo (cải chính thuỷ triều, tính toán toạ độ và độ sâu hoặc độ cao) của điểm đo sâu chi tiết.

2.5. Công tác nội nghiệp gồm:

a) Kiểm tra băng đo sâu, các kết quả đo đạc và xử lý số liệu thực địa;

b) Xây dựng cơ sở dữ liệu đo đạc địa hình đáy biển;

c) Thành lập và biên tập bản đồ gốc số địa hình đáy biển;

d) Điền viết lý lịch bản đồ:

đ) Lưu trữ, bảo quản số liệu gốc, bản đồ số bằng các phần mềm quản trị dữ liệu;

e) Ghi đĩa CD-R dữ liệu bản đồ gốc và lý lịch bản đồ.

f) In phun bản đồ gốc.

2.6. Công tác kiểm tra nghiệm thu sản phẩm bao gồm:

a) Kiểm tra đo đạc, xử lý số liệu thực địa;

b) Kiểm tra nghiệm thu sản phẩm bản đồ địa hình đáy biển (nội nghiệp);

Các bước công nghệ được tiến hành tuần tự, một số bước trong phần đo đạc ngoại nghiệp được tiến hành đồng thời với nhau.

Đối với các bước tiếp sau có sử dụng thành quả của bước trước, chỉ được tiến hành sau khi thành quả của bước trước đã kiểm tra và bảo đảm yêu cầu kỹ thuật.

Sơ đồ công nghệ thành lập bản đồ địa hình biển tỷ lệ 1: 50.000 được thể hiện tại Phụ lục số 4 kèm theo quy định kỹ thuật này.

3. CHI TIẾT CÁC BƯỚC CÔNG NGHỆ TRONG QUY TRÌNH.

3.1. Thu thập số liệu, khảo sát khu vực thi công phục vụ công tác thiết kế kỹ thuật chính xác, chuẩn bị và lập kế hoạch thi công bao gồm:

a) Thu thập tài liệu gồm tư liệu trắc địa, bản đồ đã có (phần trên biển và trên đất liền), tài liệu về khí tượng thuỷ văn trong khu đo.

b) Khảo sát khu vực thi công gồm tìm các điểm toạ độ, độ cao dự kiến sử dụng trong thiết kế kỹ thuật, tìm hiểu các phương án đo nối toạ độ và độ cao; khảo sát tình hình khí hậu, đặc điểm chế độ sóng gió trong khu vực biển cần đo vẽ; khảo sát vị trí neo đậu tàu đo, địa điểm mua xăng dầu, bến bãi, phương tiện cung ứng dầu và nơi cung cấp nước ngọt cho tàu đo đạc;

Đo sâu khảo sát địa hình đáy biển tìm độ dốc, hướng dốc của địa hình đáy biển. Xác định khối lượng đo sâu khảo sát địa hình, it nhất phải đo được 2 đường chéo của diện tích khu vực thi công; khảo sát về tình hình an ninh trên biển, giá thuê dân công, vật liệu và viết báo cáo khảo sát khu đo.

3.2. Lập thiết kế kỹ thuật – dự toán theo nguyên tắc:

a) Thiết kế kỹ thuật phải dựa theo báo cáo khảo sát làm cơ sở lựa chọn và  đưa ra phương án kỹ thuật tối ưu.

b) Thiết kế kỹ thuật – dự toán được phê duyệt là cơ sở pháp lý để thi công đo vẽ, thành lập bản đồ địa hình đáy biển.

3.3. Kiểm tra, kiểm nghiệm thiết bị máy móc và công tác chuẩn bị sản xuất gồm:

a) Máy móc, thiết bị sử dụng đúng chủng loại nêu trong thiết kế kỹ thuật – dự toán;

b) Kiểm tra, kiểm nghiệm  các thiết bị, máy móc sử dụng trong đo vẽ bản đồ địa hình đáy biển trước khi lắp đặt trên tàu đo. Công việc kiểm tra thiết bị phải thực hiện kiểm tra đồng bộ ( như sản xuất thử trên bờ ), không được kiểm tra đơn hệ sự hoạt động của từng thiết bị;

c) Có phương án dự trù thay thế, sửa chữa thiết bị khi có sự cố kỹ thuật;

d) Công việc chuẩn bị sản xuất trên biển bao gồm:

Các thủ tục liên quan đến việc cho phép hoạt động sản xuất trên biển;

Công tác chuẩn bị cho an toàn lao động, tuyệt đối không tiến hành sản xuất trên biển khi các phương tiện an toàn không đầy đủ.

Chuẩn bị các điều kiện cung ứng hậu cần cho tầu hoạt động, nơi neo đỗ tàu, nơi mua xăng dầu, nước ngọt, địa điểm, phương thức cung cấp xăng dầu, nước ngọt, lương thực và thực phẩm.

3.4. Lắp đặt máy móc trên tàu đo đạc, kiểm nghiệm máy móc tại thực địa trước khi sản xuất:

a) Lắp đặt thiết bị trên tàu đo đạc gồm:

Lắp đặt các thiết bị theo hồ sơ lắp đặt thiết bị, các thiết bị lắp đặt trên tàu đều phải được cố định trên các bàn lắp thiết bị có sẵn trên tàu;

Lắp đặt cần phát biến ở mạn tàu, hoặc ở dưới đáy tàu. Vị trí lắp đặt cần phát biến máy đo sâu chọn ở giữa thân tầu. Xác định độ ngập của cần phát biến  (từ mặt dưới của cần phát biến đến mặt nước biển) và đưa thông số này vào máy;

Lắp đặt ăntena của máy GPS và máy DGPS ( lắp đặt cách xa nhau hoặc trùng một nơi) phải chọn vị trí trên tàu có khả năng bắt tín hiệu tốt nhất (không lắp gần giàn antena thông tin trên tàu);

Dùng thước vải, hoặc máy kinh vĩ để xác định vị trí tương quan giữa antena GPS với vị trí cần phát biến của máy đo sâu. Ví trí tương quan của antena GPS, cần phát biến máy đo sâu và chu vi boong tàu đo được đưa vào phần mềm Hydro để tạo ký hiệu tàu đo và cải chính độ lệch  tâm của antena GPS và cần phát biến đo sâu.

b) Kiểm nghiệm thiết bị đo biển gồm các bước:

Bước 1. Kiểm nghiệm máy đo sâu thực hiện như  sau:

Xác định tốc độ âm thực tế tại khu đo bằng cách sử dụng máy đo tốc độ âm hoặc bằng “check bar”. Điều chỉnh dần tốc độ âm đưa vào máy đo sâu đến khi kết quả đo kiểm tra bằng kết quả lý thuyết (độ sâu đo được, bằng độ sâu bề mặt của tấm check bar ). Tiến hành nhiều lần để xác định được chính xác tốc độ âm làm việc thực tế;

Kiểm tra độ sâu đo được trên file số liệu với độ sâu tương ứng thể hiện trên băng. Nếu sai khác, phải chỉnh máy sao cho số đọc trên băng trùng với số đọc tương ứng trên file đo sâu.

Bước 2. Kiểm tra định vị GPS trên tàu thực hiện như  sau:

Trên bờ nơi tàu neo đậu xây dựng 2 điểm mốc có toạ độ nhà nước, khoảng cách giữa 2 điểm từ 100 đến 150mét;

Dùng máy kinh vĩ điện tử đặt tại một điểm toạ độ trên bờ, lấy hướng tới  điểm mốc thứ hai, đo góp kẹp và khoảng cách tới tâm  antena GPS;

Đọc đồng thời  các trị góc, cạnh và files toạ độ GPS trên tàu và in ra kết quả toạ độ files của GPS;

So sánh toạ độ đo được bằng Total Station và GPS của điểm đặt anten GPS, đánh giá độ chính xác định vị GPS trên tàu. Chỉ được tiến hành sản xuất khi độ chính xác nằm trong hạn sai theo thiết kế kỹ thuật – dự toán.

Bước 3. Kiểm tra phương vị đọc trên Gyro Compass thực hiện như  sau:

Chọn thời điểm lặng sóng, neo tàu đứng yên tại bến neo đậu tàu;

Sử dụng máy Total Station và 02 điểm mốc toạ độ đã có ở trên bờ để xác định phương vị tức thời của sống tàu;

Đọc số đọc phương vị trên tàu Gyro Compass;

Lấy số chênh của phương vị sống tàu và phương vị đọc trên Gyro Compass  đưa vào mục số liệu chính địa bàn trong phần mềm Hydro.

3.5. Thiết kế đo đạc trên phần mềm Hydro:

a) Trước khi tiến hành đo đạc trên biển với phần mềm đo biển, phải thiết kế đo đạc trên phần mềm đo biển Hydro. Chuyển thiết kế vào phần mềm dưới dạng các files số liệu và lưu trữ các files này trong cơ sở dữ liệu của phần mềm để sử dụng trong quá trình đo đạc trên biển.

Khi đo phần mềm sẽ điều khiển  công việc đo theo thiết kế đã lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của phần mềm;

b) Thiết kế đo trên phần mềm gồm các nội dung:

Tạo Job và các files tuyến đo sâu, tạo các tuyến đo bằng toạ độ điểm đầu và điểm cuối của  các tuyến đo trong thiết kế kỹ thuật – dự toán, các tuyến đo được đánh số từ 1 đến hết.

Khi thi công một thiết kế kỹ thuật – dự toán, tạo một Job trong phần mềm Hydro. Trong một Job có thể tạo nhiều files tuyến đo sâu.

Tuyến đo sâu thiết kế được đánh số thứ tự từ 01 đến n. Mỗi tuyến đo sâu tạo một  file tuyến đo sâu, lấy tên file là số thứ tự tuyến đo sâu.

Cài đặt các thông số của Ellipsoid sử dụng. Hệ toạ độ đo vẽ bản đồ địa hình đáy biển, sử dụng hệ toạ độ VN – 2000, Ellipsoid - WGS - 84 ( Ellipsoid mặc định trong phần mềm Hydro ). Cài đặt kinh tuyến trung ương theo thiết kế trong phần mềm Hydro;

Cài đặt hệ số tính chuyển từ hệ toạ độ WGS - 84 sang hệ toạ độ VN - 2000 trong phần mềm Hydro, trường hợp không xác định hệ số tính chuyển, sử dụng phần cài đặt Default của chương trình;

Phần mềm Hydro ngầm định chiều quay của 3 trục toạ độ X, Y và Z là chiều quay ngược kim đồng hồ. Khi nhập hệ số R­_x, R_Y, R_Z vào phần mềm, phải đổi dấu.

3.6. Tiến hành đo sâu và định vị điểm đo sâu trên tàu đo đạc bao gồm:

a) Thu nhận số liệu đo sâu và định vị điểm đo sâu thực hiện trong quá trình điều khiển tầu đo chạy đúng thiết kế đã nhập trong phần mềm. Người vận hành phần mềm phải sử dụng đúng tên file tuyến tàu chạy, xác định số thứ tự tuyến tàu cần đo và tên file, đường dẫn và thư mục chứa file kết quả đo (có đuôi NAV). Tên file kết quả đo lấy trùng tên file tuyến tàu chạy nhưng khác đuôi (đuôi NAV)

b) Trước khi đo, người vận hành phải cài đặt đầy đủ các thông số kỹ thuật tương ứng trong setup menu và Hydrographic Survey Menu.

c) Người lái tàu phải nhìn đồ thị, các thông báo dẫn đường trên màn hình hoa tiêu để lái tàu chạy đúng tuyến đo đã thiết kế.

d) Trong quá trình tàu chạy theo tuyến đo tổ đo phải phân công theo dõi hoạt động của phần mềm Hydro, của các thiết bị máy móc lắp đặt trên tàu và ghi nhật ký đo vào sổ đo sâu.

3.7. Hoạt động của trạm tĩnh trên bờ phải bảo đảm nguyên tắc:

a) Trạm tĩnh trên bờ phát tín hiệu cải chính phân sai DGPS cho các thiết bị thu DGPS trên tàu hoạt động. Thời gian hoạt động của trạm tĩnh trên bờ phải trùng giữa với thời gian đo đạc trên tàu đo.

b) Góc ngưỡng cao cài đặt trong máy thu GPS tại trạm tĩnh phải cài đặt nhỏ hơn góc ngưỡng cao cài đặt trên máy động 5⁰;

c) Toạ độ nhập vào máy đo GPS ( Toạ độ điểm mốc trạm tĩnh ) toạ độ trên hệ WGS - 84.

3.8. Đo kiểm tra:

a) Sau khi đo xong các tuyến đo chính tiến hành đo các tuyến đo kiểm tra.

b) Quy trình đo tuyến đo kiểm tra giống như đo các tuyến đo sâu chi tiết.

3.9. Lấy mẫu chất đáy bề mặt đáy biển:

a) Thiết bị Lấy mẫu chất đáy bề mặt đáy biển gồm gầu lấy chất đáy, thiết bị lấy chất đáy bằng các ống phóng lấy chất đáy và máy phân tích chất đáy nối với máy đo sâu hồi âm.

b) Khi lấy chất đáy bằng các phương pháp trực tiếp phải xác định toạ độ tại điểm lấy chất đáy. Mẫu chất đáy phân tích ngay tại thực địa, đánh số thứ tự và ghi chép vào sổ lấy chất đáy.

c) Phải sử dụng các thiết bị đo sâu, định vị ( cả phần cứng và phần mềm ) dẫn đường và định vị cho công tác lấy mẫu chất đáy bảo đảm  vị trí lấy chất đáy đúng thiết kế.

3.10. Xây dựng trạm nghiệm triều và quan trắc mực nước.

a) Trạm nghiệm triều xây dựng tại vị trí khuất sóng gió, thuận tiện cho việc quan trắc mực nước biển. Khoảng cách giữa hai trạm nghiệm triều không lớn hơn 50 km.

b) Mốc “0” thước nước của trạm nghiệm triều (thước nước thống nhất) phải có độ cao nhỏ hơn độ cao của mực nước triều kiệt. Căn cứ độ dốc của địa hình đáy biển tại nơi xây dựng trạm nghiệm triều, xây dựng một, hai hoặc nhiều thước đo nước.

c) Mực nước thuỷ triều quan trắc trong suốt thời gian đo vẽ bản đồ địa hình đáy biển. Khi quan trắc mực nước thuỷ triều, ngoài mục đích cải chính độ sâu khi đo sâu bằng máy đo sâu hồi âm, còn sử dụng để xác định độ cao của mức nước thuỷ triều thấp nhất ( triều kiệt ) phải quan trắc 24/24 giờ trong ít nhất một tháng.

d)  Độ cao của mốc “0” thước nước phải đo nối với lưới thuỷ chuẩn nhà nước.

đ) Số liệu quan trắc mực nước biển nhập vào máy tính tạo thành file số liệu quan trắc thuỷ triều dùng để cải chính, quy đổi các giá trị đo sâu trên biển về mặt chuẩn “0” lục địa ( mặt nước biển trung bình).

e) Khi nhập số liệu thời gian, chú ý giữa giờ địa phương và giờ UTM        (quy đổi về một múi giờ giữa tài liệu đo sâu và tài liệu quan trắc mức nước biển ).

3.11. Xử lý tính toán các số liệu đo sâu, kiểm tra chất lượng thành quả đo ngoại nghiệp theo nguyên tắc sau:

a) Trong số liệu đo sâu luôn xuất hiện một số trị đo sâu bất thường lẫn vào file số liệu đo sâu, khi đo xong phải dùng các chức năng trong phần mềm Hydro để xử lý, loại bỏ các trị đo bất thường.

b) Xử lý số liệu ngoài thực địa còn bao gồm cả công việc cải chính các số liệu có liên quan vào kết quả đo.

c) Các file kết quả đo và các file kết quả đo kiểm tra được tính toán xử lý sau khi xử lý số liệu đo.

d) Dùng các file đo sâu và các file đo kiểm tra làm các files số liệu đầu vào, chạy chương trình kiểm tra số liệu đo ngoại nghiệp.

đ) Chương trình kiểm tra, tự động xác định toạ độ các điểm giao cắt giữa tuyến đo kiểm tra và tuyến đo sâu cơ bản. Tính độ sâu nội suy của các điểm cắt theo tuyến đo kiểm tra và tuyến đo sâu, đưa ra hiệu số độ sâu của các điểm cắt tính theo tuyến kiểm tra và tuyến đo sâu.

e) Kết quả kiểm tra nằm trong hạn sai cho phép, kết quả đo được chấp nhận. Ngược lại chương trình chỉ ra các đường đo sâu (hoặc các đoạn đường đo sâu) phải đo lại.

f) Sau khi chuyển số liệu đo sâu đã kiểm tra vào cơ sở dữ liệu đo sâu, dùng chức năng hiển thị màn hình để hiển thị các số liệu đo sâu trên màn hình, người vận hành quyết định khối lượng, khu vực phải đo bù, đo lại và đo rà soát hải văn.

3.12. Đo bù, đo lại và đo rà soát hải văn

a) Quá trình đo bù, đo lại và tính toán xử lý số liệu đo bù, đo lại giống như quá trình đo sâu chi tiết.

b) Đo rà soát hải văn tiến hành theo thiết kế ngoài thực địa. Thiết kế ngoài thực địa dựa vào đặc điểm, tính chất của các địa vật nhân tạo hoặc tự nhiên cần rà soát dưới đáy biển.

3.13. Công tác nội nghiệp gồm:

a) Kiểm tra dữ liệu đo đạc gồm: File đo sâu ( X,Y,h ) file chất đáy ( X,Y, mô tả chất đáy ).

b) Xây dựng cơ sở dữ liệu đo đạc địa hình đáy biển. ( Từ file đo sâu, file chất đáy chuyển vào phần mềm xử lý số liệu đo vẽ địa hình đáy biển MTA xây dựng không gian 3 chiều X,Y,H bề mặt địa hình đáy biển).

c) Từ mô hình 3 chiều tiến hành nội suy và phân tích địa hình đáy biển, loại bỏ những điểm sai đột biến và những điểm không đặc trưng cho địa hình).

d) Kết quả được bề mặt địa hình tối ưu, tiến hành nội suy đường đẳng sâu sử dụng toàn bộ các điểm đo sâu ( đây là các điểm còn lại sau khi đã lọc các điểm đo sâu sai đột biến và không đặc trưng của địa hình).

đ) Kết quả nội suy là các đường gãy khúc, phải làm trơn đường đẳng sâu.

e) Lọc các điểm đo sâu lấy ra các điểm đặc trưng để ghi chú độ sâu địa hình đáy biển.

f) Cơ sở toán học của bản đồ xây dựng bằng phần mềm MGE Grid generation (hoặc phầm mềm khác có tính năng tương tự và bảo đảm độ chính xác theo quy định).

g) Biên tập file ghi chú điểm độ sâu và ghi chú chất đáy địa hình đáy biển.

h) Vẽ bản đồ bằng bằng phần mềm Microstation (hoặc phầm mềm khác có tính năng tương tự và bảo đảm độ chính xác theo quy định).

i) Điền viết lý lịch bản đồ gồm:

Đối với lý lịch dạng số thực hiện theo quy định tại Phụ lục số 3 kèm theo quy định kỹ thuật này;

Đối với Quyển lý lịch điền viết quyển lý lịch theo mẫu lý lịch hiện hành (bản đồ địa hình phần đất liền). Trường hợp phần đất liền, đảo đã có quyển lý lịch thì điền viết tiếp vào lý lịch đã có;

Trường hợp phần đất liền, đảo được đo vẽ hoặc biên vẽ khi đo vẽ thành lập bản đồ cho phần biển thì lập mới một quyển lý lịch cho cả phần đất liền, đảo và biển;

Trường hợp mảnh bản đồ không có phần đất liền thì lập quyển lý lịch mới.

j) Lưu trữ, bảo quản số liệu gốc, bản đồ số bằng các phần mềm quản trị dữ liệu;

k) Ghi dữ liệu bản đồ gốc và lý lịch bản đồ vào đĩa CD-ROM.

l) In phun bản đồ gốc.

3.14. Công tác kiểm tra bản đồ địa hình đáy biển bao gồm:

a) Kiểm tra thực địa gồm:

Kiểm tra việc chọn điểm chôn mốc gồm vị trí, quy cách và chất lượng bê tông; kiểm tra đo ngắm GPS như quan sát các thao tác trong khi đo, kiểm tra đo chiều cao antena, giờ đo trong mỗi ca đo, tín hiệu vệ tinh; kiểm tra vị trí xây dựng trạm nghiệm triều, đọc nghiệm triều đúng quy định và đo thủy chuẩn xác định chiều cao điểm “0” của mực nước.

Kiểm tra việc thiết kế tuyến đo sâu trước khi tiến hành đo, đặt khoảng cách fix, quan sát thao tác của kỹ thuật viên, kiểm tra hoạt động của máy móc thiết bị trên tàu như máy đo sâu, máy định vị, địa bàn số và sự lệch tâm của cần phát biến máy đo sâu và tâm antena máy định vị;

Đo kiểm tra các tuyến đo sâu, so sánh kết quả đo kiểm tra và kết quả đo sâu; kiểm tra băng đo sâu, so sánh dáng địa hình từ băng đo sâu với kết quả mặt cắt trong phần mềm Hydro.

Kiểm tra việc thiết kế tuyến lấy mẫu chất đáy trước khi tiến hành, mật độ điểm lấy mẫu và kiểm tra việc phân tích mô tả chất đáy và ghi sổ chất đáy.

b) Kiểm tra nội nghiệp gồm tài liệu kiểm nghiệm máy các loại, các loại sổ đo, ghi chú điểm, bàn giao mốc, bảng tính toán; các loại files số liệu đo ngoại nghiệp ghi trên đĩa mềm hoặc đĩa CD; đồ thị quan trắc mực nước biển; bản đồ gốc, lý lịch dạng số và bản đồ gốc trên giấy kỹ thuật, trên Diamat, quyển lý lịch bản đồ.

 Phụ lục số 2

KIỂM TRA THIẾT BỊ ĐỊNH VỊ , TÍNH SỐ HIỆU CHỈNH CHO ĐỊA BÀN SỐ

Trong đo đạc thành lập bản đồ địa hình đáy biển, việc lắp đặt tâm antena của máy định vị GPS trùng với tâm cần phát biến rất khó thực hiện. Trường hợp tâm antena máy định vị GPS không trùng với tâm của cần phát biến, phải sử dụng địa bàn số tính số cải chính. Địa bàn số được nối với máy tính, phần mềm Hydro tự động tính số cải chính và hiệu chỉnh vào tọa độ nhận được.

Ngoài việc kiểm tra tính năng máy định vị theo hướng dẫn sử dụng máy trước và sau mỗi đợt đo máy phải được kiểm tra, sử dụng máy toàn đạc điện tử để đo kiểm tra thiết bị; sau khi lắp đặt xong hệ thống máy móc trang thiết bị đo đạc trên tàu. Chọn thời điểm  biển lặng để kiểm tra thiết bị định vị, tính số hiệu chỉnh cho địa bàn số đã lắp đặt trên tàu, quá trình kiểm tra tiến hành  như sau:

1. Kiểm tra thiết bị định vị:

Sử dụng máy toàn đạc điện tử đặt tại hai điểm ĐB1 và ĐB2 có độ chính xác về toạ độ tương đương hạng IV Nhà nước, dùng các phương pháp giao hội, đường chuyền, tam giác đơn... xác định tọa độ antena của máy định vị ta có tọa độ X1, Y1;

Cùng thời gian đó thông qua phần mềm  Hydro được cài đặt trong máy tính nối với máy định vị, Fix liên tục cứ 5" một lần (kể từ thời gian bắt đầu xác định tọa độ X1, Y1 đến khi kết thúc đo). Tọa độ trung bình của các lần Fix là X2, Y2.

Tính S = ÖDX² + DY²                  Trong đó: D X = X2 - X1; DY = Y2 - Y1;

 S - không được vượt quá ± 5 m

2. Tính số hiệu chỉnh cho địa bàn số (nếu có):

Trường hợp tâm cần phát biến của máy đo sâu không trùng với tâm của antena máy định vị thì phải tính số hiệu chỉnh địa bàn, cách làm như sau:

Dùng máy toàn đạc điện tử đặt tại điểm gốc ĐB1 và ĐB2 bằng các phương pháp giao hội, đường chuyền, tam giác đơn... xác định tọa độ đầu tàu và đuôi tàu. Tính phương vị của trục tàu theo công thức:

   

Trong đó:          DY = Yc - Yđ;          Xđ, Yđ: là tạo độ đầu tàu

          DX = Xc - Yđ;           Xc, Yc: là tọa độ cuối tàu

3. Fix phương vị trên địa bàn số liên tục cứ 5" một lần trong quá trình xác định Xđ, Yđ, Xc, Yc được ađb là trung bình của các lần Fix trên.

Tính:     Da = a tàu - ađb

Giá trị hằng số Da được cài đặt vào phần mềm Hydro và tự động cải chính vào tọa độ định vị trong quá trình đo sâu.
Tên tệp: (Phiên hiệu.doc)

                                                                Phụ lục số 3

Mẫu lý lịch bản đồ gốc dạng số

LÝ LỊCH BẢN ĐỒ

Tên mảnh và phiên hiệu:

Tỷ lệ:                            Lưới chiếu:                               Múi chiếu:

Kinh tuyến trung ương:                                      Hệ tọa độ, độ cao:

Khoảng cao đều đường bình độ cơ bản: (nếu là mảnh bản đồ có phần bờ thì ghi, nếu không có phần bờ thì bỏ trống)

Khoảng sâu đều đường đẳng sâu cơ bản:         

Tọa độ góc khung của bản đồ:

(x, y ghi đến 0.001m; B, L ghi đến 0.1'; a, b, c, d ghi đến 0.01m)

Diện tích mảnh bản đồ: (Ghi đến 0.1km)

Góc hội tụ kinh tuyến: (Ghi đến giây)

Góc lệch nam châm: (Ghi đến giây)

I. PHẦN ĐẤT LIỀN

   Mảnh bản đồ không có phần đất liền (hoặc đảo) ghi "Không có phần đất liền", phần bản đồ có phần đất liền (hoặc đảo) ghi các mục như sau:

1. Phần đất liền và đảo là bản đồ số cùng tỷ lệ ghép vào phần biển:

Sao chép toàn bộ nội dung lý lịch bản đồ phần đất liền đã nghiệm thu.

2. Phần đất liền được số hóa từ bản đồ in:

Phần lý lịch điền viết theo mục 10 "Quy định về ghi lý lịch bản đồ" và phụ lục 5 kèm theo "Quy định kỹ thuật số hóa bản đồ địa hình tỷ lệ 1:10 000 -   1:100 000" do Tổng cục Địa chính (nay là Bộ Tài nguyên và Môi trường) ban hành năm 2000.

3. Phần đất liền được đo chi tiết ngoài thực địa:

3.1. Thiết kế kỹ thuật – dự toán:

3.2. Tên đơn vị thi công (ngoại nghiệp, nội nghiệp):

3.3. Phương pháp thi công:

a) Ngoại nghiệp:

b) Nội nghiệp:

d) Các vấn đề kỹ thuật phát sinh so với thiết kế kỹ thuật – dự toán. Cấp giải quyết kỹ thuật:

3.4. Thời gian thi công:

3.5. Tên đơn vị nghiệm thu:

3.6. Thời gian nghiệm thu:

3.7. Kết quả nghiệm thu:

II. PHẦN BIỂN

1. NGOẠI NGHIỆP:

1.1. Những vấn đề chung:

a) Thiết kế kỹ thuật – dự toán: (Tên thiết kế kỹ thuật – dự toán)

b) Tên đơn vị thi công:

c) Phương pháp thi công: Đo vẽ trực tiếp

d) Thời gian thi công:

đ) Tên đơn vị kiểm tra:

e) Thời gian kiểm tra:

f) Tên đơn vị nghiệm thu:

g) Thời gian nghiệm thu:

h) Kết quả nghiệm thu:

1.2. Phương pháp thi công

a) Đo sâu và đo kiểm tra:

b) Phương pháp định vị:

c) Phương pháp đo sâu:

d) Các thông số kỹ thuật: Tổng số tuyến đo, dãn cách giữa các tuyến đo, khoảng cách giữa các điểm fix liên tiếp trên cùng một tuyến đo...

đ) Máy móc sử dụng trong thi công:

e) Tàu đo, máy định vị, máy đo sâu, phần mềm...

f) Công tác nghiệm triều:

g) Tên và địa danh trạm nghiệm triều:

h) Phương pháp đọc số:

i) Công tác lấy mẫu chất đáy:

j) Phương pháp lấy mẫu:

k) Dụng cụ để lấy mẫu:

l) Mật độ điểm lấy mẫu:

m) Tổng số điểm lấy mẫu:

1.3. Những xử lý kỹ thuật phát sinh so với thiết kế kỹ thuật – dự toán

(Ghi rõ những thay đổi so với luận chứng và cấp giải quyết)

1.4. Công tác kiểm tra kỹ thuật và nghiệm thu sản phẩm.

(Ghi rõ tên các cấp đã kiểm tra nghiệm thu và kết quả kiểm tra nghiệm thu).

2. NỘI NGHIỆP:

2.1. Những vấn đề chung:

a) Tên đơn vị thi công:

b) Tên đơn vị kiểm tra:

c) Tên đơn vị nghiệm thu:

d) Thiết kế kỹ thuật – dự toán:

2.2. Phương pháp thi công:

a) Máy móc và phần mềm sử dụng trong thi công: (thống kê máy tính, máy in, phần mềm... được sử dụng trong thi công)

b) Phương pháp thành lập bản đồ gốc:

c) Tiếp biên bản đồ:

2.3. Những xử lý kỹ thuật phát sinh so với thiết kế kỹ thuật – dự toán:

(Ghi rõ những thay đổi so với luận chứng và cấp giải quyết).

2.4. Công tác kiểm tra kỹ thuật và nghiệm thu sản phẩm.

(Ghi rõ tên các cấp đã kiểm tra, nghiệm thu và kết quả kiểm tra nghiệm thu).

Phụ lục số 4

Sơ đồ công nghệ thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50 000