Công văn 4642/BGTVT-VT của Bộ Giao thông vận tải về việc thực hiện quản lý xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh theo quy định của Nghị quyết của Chính phủ số 32/2007/NQ-CP ngày 29/6/2007 về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn và ùn tắc giao thông và 05/2008/NQ-CP ngày 04/02/2008 về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 01 năm 2008

Kính gửi: Ủy ban nhân dân các tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương.

Luật Giao thông đường bộ (được Quốc hội thông qua ngày 29 tháng 6 năm 2001 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2002) quy định “Nghiêm cấm đưa xe cơ giới không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật vào hoạt động trên đường bộ” (khoản 4 Điều 8), “cấm sử dụng xe mô tô, xe gắn máy để kéo, đẩy các xe khác” (Điểm đ khoản 3 Điều 28); đồng thời cũng quy định cụ thể điều kiện tham gia giao thông của xe cơ giới tại Điều 48 và của xe thô sơ tại Điều 51, theo đó: đối với xe cơ giới “phải bảo đảm các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, phải có đăng ký và gắn biển số do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp”; đối với xe thô sơ “khi tham gia giao thông, các loại xe thô sơ phải bảo đảm điều kiện an toàn giao thông đường bộ. Căn cứ vào Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh về yêu cầu bảo đảm trật tự, an toàn giao thông của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể điều kiện an toàn, phạm vi  hoạt động, đăng ký và cấp biển số các loại xe thô sơ của địa phương mình”.

Trong thời gian vừa qua, việc thực hiện các quy định nói trên của Luật Giao thông đường bộ chưa thực sự tốt, dẫn đến tình trạng xuất hiện hàng chục nghìn xe cơ giới 3, 4 bánh của các cơ sở tư nhân sản xuất không được các cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật, đăng ký và cấp biển số theo quy định (xe tự chế) nhưng vẫn được đưa ra sử dụng để vận chuyển người, hàng hóa tham gia giao thông tại một số địa phương (trong đó có cả những xe cơ giới ba bánh do thương binh và người tàn tật điều khiển). Việc tham gia giao thông của các xe cơ giới 3, 4 bánh nói trên đã ảnh hưởng đến tình hình trật tự an toàn giao thông, gây bức xúc trong dư luận.

Tại Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP ngày 29 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông, Chính phủ đã quy định: “Từ ngày 01 tháng 01 năm 2008, đình chỉ lưu hành xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh”. Đây là khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và quản lý phương tiện tham gia giao thông theo quy định của Luật Giao thông đường bộ.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP của Chính phủ, các Bộ, ngành và các địa phương cũng đã tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện việc đình chỉ lưu hành đối với xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh theo thời hạn đã được Chính phủ quy định; nghiên cứu đề xuất, thực hiện chính sách hỗ trợ các đối tượng có phương tiện bị đình chỉ hoạt động chuyển đổi ngành nghề, chuyển đổi phương tiện. Nhiều địa phương đã thực hiện đình chỉ lưu hành đối với xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh trong khu vực nội thành, nội thị từ ngày 01 tháng 01 năm 2008 và bước đầu triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ các đối tượng có phương tiện bị đình chỉ lưu hành. Tuy nhiên, kết quả đạt được còn hạn chế và còn lúng túng trong thực hiện.

Tại phiên họp thường kỳ tháng 01 năm 2008, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 05/2008/NQ-CP ngày 04 tháng 02 năm 2008, trong đó có quy định “Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn thành trước ngày 30 tháng 6 năm 2008 việc rà soát, ban hành các quy định về điều kiện an toàn, đăng ký, cấp biển số các loại xe thô sơ theo quy định của Luật Giao thông đường bộ; không cấp phép mới cho lưu hành thêm các loại xe cơ giới ba bánh; đối với các loại xe cơ giới ba bánh hiện có đang lưu hành thì ban hành quy định cấm lưu hành (kể cả xe cơ giới ba bánh nhập khẩu) trong nội thành, nội thị và các quốc lộ (trừ xe xích lô phục vụ du lịch, xe thu gom rác thải phục vụ vệ sinh môi trường, xe làm phương tiện đi lại của thương binh, người tàn tật); quy định các khu vực khác và thời gian được phép lưu hành của xe cơ giới ba bánh và xe thô sơ ba, bốn bánh phù hợp với tình hình cụ thể của từng địa phương. Riêng xe tự chế dùng làm phương tiện đi lại của thương binh, người tàn tật (không chở thêm người và hàng hóa) được phép lưu hành đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2008. Các Bộ, cơ quan liên quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ về việc sản xuất, lắp ráp, lưu hành xe ba bánh, xe cơ giới dùng cho người tàn tật tại công văn số 1992/TTg-CN ngày 21 tháng 12 năm 2007 … Bộ Tài chính nghiên cứu hướng dẫn chính sách chung về việc hỗ trợ các chủ phương tiện không được phép lưu hành để họ có điều kiện chuyển đổi phương tiện hoặc nghề nghiệp trong Quý I năm 2008. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành trước ngày 31 tháng 12 năm 2008 các chính sách cụ thể hỗ trợ việc chuyển đổi nghề nghiệp hoặc thay thế các phương tiện giao thông không được phép lưu hành”.

Để thực hiện nghiêm túc Luật Giao thông đường bộ, Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP và Nghị quyết số 05/2008/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải đề nghị: